Μια οικογένεια που λειτουργεί καλά ή αρκετά καλά, φαίνεται από τους εξής παράγοντες:
1) να διευκολύνει τη διαδικασία ανάπτυξης της προσωπικότητας κάθε μέλους, δηλ βοηθάει τον καθένα, και τον άντρα, και την γυναίκα και τα παιδιά ξεχωριστά, να γίνουν ολοκληρωμένες προσωπικότητες. Αυτό σημαίνει ότι ο άντρας και η γυναίκα όταν παντρεύονται δεν είναι τελειωμένοι στην ανάπτυξή τους αλλά βρίσκονται σε εξέλιξη, μια εξέλιξη που συνεχίζεται καθημερινά και που μπορεί μέσα στον γάμο να αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο. Παράλληλα με την ανάπτυξη του άνδρα και της γυναίκας, δίνεται η δυνατότητα να αναπτυχθούν και τα παιδιά που θα έρθουν, αν έρθουν βεβαίως.
2) να έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται στις αλλαγές που έρχονται, έχει, δηλαδή, μια ευλυγισία και όσο δύσκολα και να έρθουν τα πράγματα, βρίσκει ένα τρόπο να αντέξει στις δύσκολες στιγμές και από τις δυσκολίες να προχωρά πιο πέρα.
3) να δίνει την δυνατότητα στα μέλη της να επικοινωνούν τα συναισθήματά τους, τις σκέψεις τους, τις πληροφορίες τους, να μορφώνονται, να καλλιεργούνται, να ωριμάζουν, και
4) να βοηθάει τα μέλη της να έχουν ξεκάθαρους ρόλους στη ζωή, να έχουν ξεκάθαρη μέσα τους την έννοια του άνδρα, της γυναίκας, να ταυτοποιηθούν δηλαδή με το φύλο τους. Τέλος, η λειτουργική οικογένεια κάνει ξεκάθαρα τα όρια μεταξύ των γενεών, γονείς, παιδιά, πατρική οικογένεια, πεθερικά, κ.τ.λ.
Με λίγα λόγια μια οικογένεια που λειτουργεί καλά, επιτυγχάνει το σκοπό της. Όταν συγκροτείται η νέα οικογένεια, όλοι θέλουν να επιτύχουν μια ευτυχισμένη ζωή, όλοι εύχονται στο ζευγάρι «βίον ανθόσπαρτον» και το ζευγάρι κυρίως το πιστεύει, και το ελπίζει.
Τώρα ας δούμε τι σημαίνει οικογένεια; Τι σημαίνει και για σας άραγε οικογένεια; Μπορεί να αναφερόμαστε γενικά στην οικογένεια, αλλά κάθε οικογένεια δεν είναι το ίδιο πράγμα. Υπάρχουν θα έλεγε κάποιος πολλά μοντέλα οικογένειας. Μία ερευνητική ομάδα είχε πάει σε ένα χωριό των Ιωαννίνων και εκεί συνάντησε, έναν παππού, τον γιό του, που ήταν 45 περίπου χρόνων, και τον εγγονό ο οποίος ήταν φοιτητής. Έμεναν δε στο ίδιο σπίτι!
Ρωτήθηκε λοιπόν ο παππούς «για ποιο λόγο παντρεύτηκες;» και αυτός αγριοκοιτάζοντάς τον του λέει: «Έτσι είναι η ζωή. Άκου ερώτηση!» (Για αυτόν το να παντρευτεί ήταν αυτονόητο.)
Στη συνέχεια έκαναν την ίδια ερώτηση στον πατέρα, «εσείς για ποιο λόγο παντρευτήκατε;» Και αυτός απάντησε εγώ παντρεύτηκα την γυναίκα μου για να κάνουμε παιδιά, να κάνουμε οικογένεια.». (Για αυτόν σκοπός του γάμου του ήταν τα παιδιά.)
Ρώτησαν τέλος και τον νεαρό φοιτητή, «εσύ για ποιο λόγο θα παντρευτείς;» Αυτός γέλασε και είπε: «κοιτάξτε, αν θα παντρευτώ, (δεν θέτει τον γάμο ως κάτι το αυτονόητο) θα παντρευτώ για να είμαι με την κοπέλα μου• δεν ξέρω μέχρι πότε θα την αγαπώ και βέβαια θα απαιτώ να με αγαπάει… με ευτυχία… με ένα, το πολύ δύο παιδιά… κ.λ.π.»
Ενώ και οι τρεις μίλησαν για το γάμο, έχουμε τρεις διαφορετικές αντιλήψεις, για το τι σημαίνει γάμος, και για το λόγο που παντρεύονται οι άνθρωποι.
Δυστυχώς όμως, βλέπουμε πολύ συχνά, συζυγικές σχέσεις να είναι διαταραγμένες -και έντονα πολλές φορές. Στις περιπτώσεις αυτές ο ένας σύντροφος, δεν ελπίζει στον άλλον, ο ένας σύντροφος, χωρίζει από τον άλλον μένοντας πολλές φορές και στο ίδιο σπίτι, ζώντας όπως λέμε συμβατικά!
Αυτά όμως δεν ισχύουν για κάποιον που ετοιμάζεται να παντρευτεί.. Και εσείς κάποτε….. θα έρθετε στο Ναό μας, ντυμένοι Γαμπρός και Νύφη, για να κάνουμε την «επίσημη τελετή» του Γάμου σας, που η Εκκλησία τη λέει Μυστήριο! Έτσι θα αρχίσετε και επίσημα την δική σας οικογένεια. Θα ήθελα να σταθώ στη φράση «επίσημη τελετή», για να τονίσω την πολύ μεγάλη σημασία που έχει το να ξέρουμε ότι δεν είναι τυχαία η επισημότητα που υπάρχει στην τελετή του Γάμου.
Η επισημότητα, βέβαια, δεν έχει να κάνει τόσο με τα λουλούδια, τους πολυελαίους, τις χορωδίες και όλα αυτά, αλλά με το ότι οι δυο άνθρωποι, παρουσία τρίτων ομολογούν και συνομολογούν ότι θα ζήσουν «τον υπόλοιπον χρόνον της ζωής» τους μαζί. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία και διαφοροποιεί τους ανθρώπους που συζούν από τους ανθρώπους που είναι παντρεμένοι. Δεν είναι παντρεμένοι δύο άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν δώσει μία τέτοια ομολογία, έστω και αν ζουν μαζί όλη τους τη ζωή.
Αφού τελειώσει η τελετή του γάμου, το μικρό ή το μεγάλο γλέντι του γάμου αλλά και η πρώτη νύχτα του Γάμου και το ταξίδι του μέλιτος, αρχίζουν συνήθως οι «μάχες» για τους ρόλους, τους νέους ρόλους μέσα στη νέα οικογένεια, και για τα όρια αυτής της οικογένειας. Πριν ήταν δυο άνθρωποι, τώρα δεν είναι δυο, αλλά είναι κάτι άλλο, είναι ένα νέο ζευγάρι. Όπως λέγεται στη ψυχολογία, το ζευγάρι δεν είναι μόνο ένας και ένας άνθρωπος, αλλά είναι και κάτι άλλο! Είναι ζευγάρι και πρέπει να καθορίσει τους ρόλους του• και προσπαθεί…
Το πρώτο είναι ότι έχουμε μία καινούρια οικογένεια, η οποία σέβεται και εκτιμά τους άλλους, όμως έχει τη δική της δομή, τη δική της ουσία, και μόνη της παίρνει αποφάσεις είτε εύκολα, είτε δύσκολα! Είναι πολύ σημαντικό το νέο ζευγάρι να βάλει ένα όριο γύρω του, σε σχέση με τις άλλες οικογένειες. Πολλές φορές βλέπουμε ότι οι γονείς των νεονύμφων παρεμβαίνουν στη νέα οικογένεια, είτε είναι παρόντες είτε όχι, δυσκολεύοντας τη σχέση των νεονύμφων χωρίς να το θέλουν και χωρίς, βέβαια, να υπάρχει πρόθεση. Άρα είναι πολύ σημαντικό να βρεθεί ένας τρόπος να μπορέσει το καινούριο ζευγάρι να διαχωρίσει, τη δική του οικογένεια από τις άλλες, χωρίς συγκρούσεις!
Εφ’ όσον γίνει αυτό, ύστερα γίνεται μία προσπάθεια να καθοριστούν οι ρόλοι που θα έχει ο άνδρας και η γυναίκα. Δεν είναι εύκολο να πούμε τι θα κάνει ο ένας και τι ο άλλος. Αυτό συμβαίνει γιατί οι προσωπικότητες είναι διαφορετικές, αφού δεν υπάρχουν δυο όμοιοι άνθρωποι• ο καθένας είναι μοναδικός αλλά και ξεχωριστός από τον άλλον. Γι’ αυτό υπάρχουν και οι συγκρούσεις που πολλές φορές είναι ατελείωτες και βασανιστικές.
Οι λύσεις που προτείνει η εκκλησία μας αλλά και η σύγχρονη ψυχολογία, είναι λύσεις μέσα από την κοινή προσπάθεια να μοιραστεί το ζευγάρι με τρόπο συμπληρωματικό τις ευθύνες. Τι σημαίνει « με τρόπο συμπληρωματικό»; Σημαίνει ότι π.χ. ο άνδρας μπορεί να τα καταφέρνει πολύ καλά στη δουλειά του, αλλά να μην τα καταφέρνει καθόλου καλά στη συνεννόηση με τη δασκάλα του παιδιού. Αυτό ισχύει για όλα τα θέματα. Εάν το έχουμε αυτό υπ’ όψιν ότι, δηλαδή, στο ζευγάρι συμπληρώνει ο ένας τον άλλον τόσο στις ικανότητες όσο και στις ανάγκες, τότε μπορούν να βρεθούν λύσεις για το πώς μπορούν να μοιραστούν οι ευθύνες και οι υποχρεώσεις μέσα και έξω από το σπίτι.
Συνήθως, όμως, δεν ψάχνουμε να βρούμε πώς ο ένας συμπληρώνει τον άλλον, αλλά πώς ο ένας θα επιβληθεί στον άλλον. Έτσι προσπαθούμε να βρούμε ποιος είναι πιο ικανός, πιο δυνατός ή πιο έξυπνος, και αφού τραβά ο ένας το σχοινί από εδώ και ο άλλος από εκεί, δεν συμπληρωνόμαστε αλλά σπάμε το σχοινί, δηλαδή αλληλοεξοντωνόμαστε!
Το δεύτερο που έχει να κάνει η νέα οικογένεια είναι να ασκηθεί στην επικοινωνία. Πώς επιτυγχάνει αυτή η επικοινωνία; Υπάρχουν δυο τρόπους. Ο πρώτος είναι η αναγνώριση και η τιμή προς τον άλλον, τον σύντροφό μας παρουσία τρίτων. Χρειάζεται μία συνεχής επιβεβαίωση της εκτίμησης του ενός προς τα καλά του άλλου• αυτό τονώνει πάρα πολύ την αυτοεκτίμηση του συντρόφου μας. Ο εγωισμός του κάθε ανθρώπου έχει ένα μίνιμουμ, κάτω από το οποίο δεν πέφτει. Άρα είναι πολύ βασικό να μπορέσουμε να δώσουμε στο σύντροφό μας την αναγνώριση για τα καλά του στοιχεία.
