Η είσοδός μας στη ζωή της Εκκλησίας
Το μυστήριο του Βαπτίσματος –όπως και όλα τα ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας μας- το ίδρυσε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ της Αναστάσεως και Αναλήψεως Του, με την προτροπή-εντολή προς τους μαθητές Του «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός, και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν» (Ματθ. 28.19). Αυτοί είναι και οι ιδρυτικοί του Μυστηρίου λόγοι, που σημαίνουν αυτά τα λόγια «πηγαίνετε και κάνετε μαθητές σας όλα τα έθνη, βαπτίζοντας τους στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, διδάσκοντας τους να τηρούν και να φυλάγουν όλα όσα σας έδωσα σαν εντολές».
Με το Βάπτισμα εισέρχεται κάποιος επίσημα στους κόλπους της Εκκλησίας, μπορεί πλέον να μετέχει και των υπολοίπων μυστηρίων της Εκκλησία μας, απαλλάσσεται από κάθε προηγούμενη αμαρτία -παραμένοντας βέβαια σ΄ αυτόν, όπως σε κάθε άνθρωπο, η τάση, η ροπή προς την αμαρτία.
Της βαπτίσεως προηγείται η κατήχηση, οι ευχές που λέγονται από τον λειτουργό Ιερέα στην είσοδο του Ναού. Εκεί γίνεται η απόταξη του σατανά («αποτάσση τω σατανά;») και η σύνταξη με τον Χριστό («συντάση τω Χριστώ;»).
Στο ιερό Μυστήριο ο Ιερέας αγιάζει με δύο ευχές το νερό, τελεί μεγάλο Αγιασμό και μετά ευλογεί το λάδι, με το οποίο αλείφει ο ανάδοχος το βρέφος σε όλο το σώμα (όπως παλιά αλείφονταν οι αθλητές!). Στη συνέχεια εμβαπτίζεται το βρέφος από τον Ιερέα στην ιερά κολυμβήθρα τρεις φορές, εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
Σκοπός του Μυστηρίου
Το Βάπτισμα είναι Μυστήριο της Εκκλησίας μας, που ίδρυσε ο ίδιος ο Κύριος κατά το οποίο ο άνθρωπος βαπτιζόμενος σε αγιασμένο νερό με τριττή κατάδυση και ανάδυση, στο όνομα της Αγίας Τριάδας, αφ’ ενός μεν αποβάλλει την παλαιά φύση της αμαρτίας ( το προπατορικό αμάρτημα ), αφ’ ετέρου δε αναγεννάται σε μια καινούργια ύπαρξη φυτεμένη στη χάρη του Θεού.
Το Βάπτισμα είναι κορυφαίο μυστήριο και ονομάζεται «κυριακό» γιατί στην Αγία Γραφή υπάρχει ρητή πληροφόρηση, για την άμεση σύστασή του από τον Χριστό όταν Εκείνος είπε στους Αποστόλους: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος…».
Με το Βάπτισμα ο άνθρωπος ενσωματώνεται μυστικά στο άχραντο Σώμα του Χριστού καθώς γίνεται επίσημα μέλος της Εκκλησίας και έχει το δικαίωμα συμμετοχής και στα υπόλοιπα μυστήρια της Εκκλησίας.
Ο προπάτορας Αδάμ με την παράβασή του μας έντυσε το χιτώνα της φθοράς, μας κληροδότησε μια φύση χαλασμένη στην οποία μπαίνουμε όλοι ανεξαίρετα οι άνθρωποι με τη φυσική μας γέννηση. Αυτή η φθορά εμποδίζει την είσοδό μας στη βασιλεία του Θεού. Με το Βάπτισμα πετυχαίνουμε τον αφανισμό αυτής της φθοράς και ντυνόμαστε το Χριστό.
Αμέσως μετά γίνονται
α) ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ δηλ. η άλειψη με Άγιο Μύρο σε σημεία του σώματος (*το Άγιο Μύρο όλοι οι Ιεροί Ναοί το προμηθεύονται από την Μητρόπολη τους. Η κάθε Μητρόπολη το λαμβάνει από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία με τη σειρά της το παίρνει από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Κάθε Μεγάλη Πέμπτη το παρασκευάζει με ειδική τελετή και ιερά Ακολουθία ο Οικουμενικός πατριάρχης και οι Ορθόδοξες Εκκλησίες το προμηθεύονται από εκεί σε ένδειξη σεβασμού και αφοσιώσεως στη μητέρα Εκκλησία μας.)
β) η τριχοκουρία, δηλ. η κοπή σε σχήμα σταυρού τριχών της κεφαλής του βαπτισμένου, ως ένδειξη προσφοράς προς την Εκκλησία.
Ακολουθούν,
γ) η τοποθέτηση του Σταυρού στο στήθος του βαπτισθέντος,
δ) ο «χορός» γύρω από την κολυμβήθρα, ψάλλοντας τον ύμνο «όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε»
ε) η ανάγνωση του Αποστόλου και του Ευαγγελίου, και
στ) η θεία Κοινωνία, όταν βέβαια το παιδάκι είναι ήρεμο και δεν υπάρχει κάποιος κίνδυνος.
Λίγα λόγια για τον ανάδοχο, τα βαπτιστικά και τα μετά τη Βάπτιση
Ο ανάδοχος είναι ο εγγυητής απέναντι στη Εκκλησία, που αναπληρώνει την έλλειψη βούλησης του νηπίου και ομολογεί πίστη εξ ονόματος του νηπίου. Αναλαμβάνει την υποχρέωση να διδάξει -μαζί με τους γονείς - στο παιδί το περιεχόμενο της πίστης μας.
Επομένως, δεν μπορεί να είναι ανάδοχος
α) ο μη ορθόδοξος χριστιανός
β) οι μη γνωρίζοντες καλά τα θέματα της ορθοδόξου πίστεως και παραβιάζοντες εντολές και αποφάσεις της Εκκλησίας μας
γ) τα μικρά παιδιά (κάτω της ηλικίας των 18 ετών).
Καλό τέλος θα είναι ο ανάδοχος να είναι ένας και όχι περισσότεροι.
Τα βαπτιστικά ρούχα του παιδιού πρέπει, σύμφωνα με το συμβολισμό της Εκκλησίας, να είναι λευκά. Σήμερα οι ενδυματολογικές απαιτήσεις ντύνουν τα νεοβάπτιστα, προφανώς για λόγους επίδειξης, με «μοντελάκια» διαφόρων χρωμάτων και όχι λευκά, όπως και θα έπρεπε. Έτσι παραβιάζεται ένας ουσιαστικός συμβολισμός, που έχει τη θέση του: το λευκό χρώμα συμβολίζει την αγνότητα, την καθαρότητα, και ακόμη αυτό το ίδιο το Άγιο Πνεύμα.
Τα Μαρτυριάτικα (ή μαρτυρικά): Είναι ο μόνο σταυρός ή η εικόνα της Παναγίας. Τίποτε άλλο. Παρατηρούμε δυστυχώς κάποιες φορές να καρφιτσώνονται στα πέτα των προσκεκλημένων από στρουμφάκια μέχρι …κόκαλα, δόντια, ή σχήματα και απομιμήσεις του σταυρού, που καμία απολύτως σχέση δεν έχουν με την Εκκλησία και το Μυστήριο. Προτιμάτε πάντα καθαρό το σχήμα του σταυρού, χωρίς παραχαράξεις!
Το λάδι: Με αυτό ο Ιερέας χρίει το παιδί τελετουργικά πριν την τριπλή κατάδυση και ο ανάδοχος το αλείφει σε όλο το σώμα. Επιβάλλεται να είναι ελαιόλαδο αγνό και όχι σπορέλαιο. Στη λατρεία ό,τι χρησιμοποιείται πρέπει να είναι το καλύτερο.
Φωτογραφίες-βίντεο: Είναι ωραίο να υπάρχουν ενθύμια από τις σημαντικές στιγμές της ζωής μας. Όμως καλό είναι να συστήνετε στους ανθρώπους αυτούς να δείχνουν τον ανάλογο σεβασμό στο χώρο και στο Μυστήριο, αποφεύγοντας φωνές ή βιαστικές κινήσεις και παρατηρήσεις, οι οποίες προσβάλουν την τέλεση του μυστηρίου. Καλό θα είναι όλοι να θυμόμαστε ότι στο Ναό οφείλουμε να κάνουμε μόνο προσευχή, σήμερα για τη βάπτιση του νέου μέλους της ενορίας μας, και το χρέος της προσευχής το οφείλουμε όλοι μας και όχι μόνο οι Ιερείς!
Στολισμός της κολυμπήθρας: Καλό θα είναι να αποφεύγεται ο στολισμός της κολυμπήθρας, και για πρακτικούς λόγους. Η ομορφιά στο μυστήριο δεν είναι τα λουλούδια, ούτε τα χαλιά, αλλά ο ορθόδοξος τρόπος μετοχής και η αποφυγή της ματαιόδοξης υπερβολής.
Τέλος, καλό θα είναι οι μητέρες να φροντίζουν ώστε το παιδί που θα βαπτίσουμε να είναι κατά το δυνατόν ξεκούραστο (πολλά βρέφη νυστάζουν και κλαίνε), να μην έχει φάει πολύ νωρίτερα, ακόμη και να το προετοιμάσουν με μια επίσκεψη στο Ναό να δει τον Ιερέα που θα το βαπτίσει (πολλά παιδιά δεν έχουν ξαναδεί Ιερέα και φοβούνται!).
Καλό θα είναι βέβαια οι γονείς να κοινωνούν το παιδί τους, μαζί με τον ανάδοχο και τη λαμπάδα της Βαπτίσεως, κατά παράδοση τις επόμενες τρεις φορές, αλλά ας μην περιοριστούν μόνο σε τρεις, αλλά σε πολύ περισσότερες. Μάλιστα προσφέρονται οι καθημερινές θείες Λειτουργίες, που ο κόσμος είναι λιγότερος και η Θ. Λειτουργία τελειώνει πιο νωρίς, άρα και οι δυσκολίες θα είναι λιγότερες.
Καλό επίσης θα είναι τα παιδιά που βαπτίστηκαν να έχουν κάποια πνευματική επικοινωνία με τον Ιερέα που τα βάπτισε, είναι μια σχέση σίγουρα ωφέλιμη και στις δύο πλευρές.
Τι χρειαζόμαστε για τη Βάπτιση.
Για να τελέσουμε την βάπτιση, χρειαζόμαστε τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του παιδιού σας.
Αν δεν είστε ενορίτες μας και ανήκετε ενοριακά σε άλλον Ιερό Ναό, τότε απαιτείται να πάτε στην ενορία σας, έχοντας την ληξιαρχική πράξη γεννήσεως του παιδιού σας και να ζητήστε να κάνετε «μεταβίβαση», να σας επιτρέψει δηλαδή ο Ιερέας της ενορίας σας να κάνετε τη Βάπτιση σε άλλον Ναό.
Μετά τη Βάπτιση θα σας δώσουμε τη ληξιαρχική πράξη γεννήσεως του παιδιού σας συμπληρωμένη πλέον και με το βαπτιστικό όνομα, και θα πρέπει να τη δηλώσετε, σε εύλογο διάστημα, στο ληξιαρχείο που ανήκει η γέννηση. Στη συνέχεια, με τις νέες ληξιαρχικές πράξεις που θα πάρετε, θα δηλώσετε το βαπτισμένο πια παιδί σας στην οικογενειακή μερίδα σας.
Τέλος, θέλουμε ένα τέταρτο πριν από τη Βάπτιση να έλθουν στο γραφείο του Ναού μας οι γονείς και ο ανάδοχος, για να μας δηλώσουν το όνομα που θα λάβει στο παιδί, καθώς επίσης και τα στοιχεία του αναδόχου (όνομα, επώνυμο, κατοικία, επάγγελμα), που θα συμπληρώσουμε για το αρχείο του Ναού.
