Αναστασίου, Αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας
Μήνυμα ελπίδος εκπέμπει στον ταραγμένο κόσμο μας, στην ταλαιπωρημένη χώρα μας, στην ανήσυχη καρδιά μας, η Γέννηση του Χριστού. «Έσται η ρίζα του Ιεσσαί και ο ανιστάμενος άρχειν εθνών· επ’ αύτω έθνη ελπιούσιν», αιώνες πριν είχε προφητεύσει ο Ησαΐας και επαναλαμβάνει ο Απόστολος Παύλος. Παρόλο που πλήθος γεγονότων σκορπίζουν ανησυχία, αγωνία και συχνά απόγνωση, τα Χριστούγεννα, γαλήνια, εορταστικά, επιμένουν: Υπάρχει ελπίδα! Αυτή δεν βασίζεται σε μια αόριστη αισιοδοξία, σε υποσχέσεις ανθρώπινες. Αλλά σε ένα Πρόσωπο που ήλθε ήρεμα και, ταπεινά, που παραμένει ανάμεσα μας, που θα επανέλθει εν δόξη. Στον Υιό του Θεού που σαρκώθηκε. Για τον οποίο ψάλλουμε: «Ράβδος εκ της ρίζης Ιεσσαί και άνθος εξ αυτής, Χριστέ, εκ της Παρθένου ανεβλάστησας… ήλθες σαρκωθείς εξ απειράνδρου, ο άυλος και Θεός, δόξα τη δυνάμει σου, Κύριε».
Υπάρχει ελπίδα· διότι η έλευση του Σωτήρος φανερώνει το άμεσο ενδιαφέρον, την ασύλληπτη αγάπη του παντοδύναμου Θεού, του δημιουργού του σύμπαντος, για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Υπάρχει ελπίδα· διότι Αυτός που γεννήθηκε, ήρθε για να εγκαινιάσει τη βασιλεία του Θεού βασιλεία ειρήνης και αγάπης. Η χριστιανική ελπίδα βασίζεται στο λυτρωτικό σχέδιο του Θεού για τον κόσμο, επεκτείνεται μέχρι το τέλος της Ιστορίας, στην ολοκλήρωση της εν Χριστώ σωτηρίας στα έσχατα. Αποκαλύπτει δυνάμεις και δυνατότητες απέραντες, απρόσιτες στην απλή λογική και την άμεση εμπειρία. Μπροστά στα αδιέξοδα, μέσα στις δοκιμασίες, οι χριστιανοί, γιορτή ή καθημερινή, ελπίζουμε. «Ου μόνον δε αλλά και καυχώμεθα εν ταις θλίψεσιν, ειδότες ότι η θλίψις υπομονήν κατεργάζεται, η δε υπομονή δοκιμήν, η δε δοκιμή ελπίδα». Χωρίς να αγνοούμε τη σκληρή πραγματικότητα, ζούμε με την ελπίδα που μεταπλάθει και τις πιο τραγικές συνθήκες με την υπομονή και την παράκληση των Γραφών. «Μεγάλη της επί τον Κύριον ελπίδος η δύναμις… η γάρ εις Θεόν ελπίς πάντα μεταρρυθμίζει» (αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος).
Πηγή της ελπίδος αυτής είναι όλη η σωτηριώδης οικονομία του σαρκωθέντος Υιού του Θεού, από τη Φάτνη ως το Σταύρο και την Ανάσταση. Μέσα σ’ αύτη την ολική προοπτική γιορτάζει η Εκκλησία. Μπορεί να φωτίζει σε μια συγκεκριμένη εορτή ένα ειδικό σημείο, αλλά σε άμεση συνάρτηση με το σύνολο της παρουσίας και του έργου του Θεανθρώπου. Γι’ αυτό η ελπίδα μας είναι αλύγιστη και κραταιά: για την προσωπική μας πορεία – παρά τη στέρηση, την αδικία, τους άμεσους ή έμμεσους κατατρεγμούς για την πορεία της χώρας μας – παρά την οικονομική καθίζηση, την έλλειψη ασφαλείας, την περίεργη σκληρότητα και τις αθεράπευτες ακόμη αντιθέσεις. Αλλά και για την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής, όπου ζούμε -παρά την αδικία και τους ελιγμούς των κατά τόπους και κατά καιρούς δυνατών αλλά και για το μέλλον της ανθρωπότητας – παρά την κερδοσκοπία και αλαζονεία μεγάλων ή μικρών.
Ελπίδα στην τελική νίκη της αλήθειας και της αγάπης. Ελπίδα που δεν απογοητεύει. «Η δε ελπίς ου καταισχύνει, ότι η αγάπη του Θεού εκκέχυται εν ταις καρδίαις ημών δια Πνεύματος Αγίου του δοθέντος ημίν». Η ελπίδα μας στηρίζεται ιδιαίτερα στην ασύλληπτη από το νου αγάπη του Θεού, με την οποία το Άγιο Πνεύμα πλημμύρισε τις καρδιές μας· από την οποία κανείς και τίποτε δεν μπορεί να μας αποσπάσει. Τη χριστιανική ελπίδα συνοδεύουν άρρηκτα η χαρά και η ειρήνη. Χαρά ήρεμη και ανθεκτική, που δεν εξατμίζεται στον καύσωνα των θλίψεων. Ειρήνη που γεμίζει την καρδιά, ακόμη και όταν οι εξωτερικές αναταραχές βρίσκονται σε έξαρση.
Για να δεχθεί όμως ο άνθρωπος το μήνυμα ελπίδος που εκπέμπει προς κάθε κατεύθυνση η εορτή των Χριστουγέννων, χρειάζεται τον δέκτη της πίστεως. Και το μεγάλο πρόβλημα στο σύγχρονο κόσμο είναι ότι στις ψυχές μυριάδων ανθρώπων αυτού του είδους οι δέκτες έχουν φθαρεί ή λειτουργούν με διαλείψεις αλλοιώνοντας εικόνα, ήχο και νόημα. Ποικίλες δυνάμεις και συμφέροντα θέλησαν να μετατρέψουν αυτή την ουσιαστική ελπίδα των Χριστουγέννων σε πλαστικοποιημένες μικροχαρές και πρόσκαιρη ρομαντική φυγή.
Ο κόσμος μας γιορτάζει δυστυχώς εξωτερικά τα Χριστούγεννα. Στην πράξη, σε κέντρα όπου λαμβάνονται κρίσιμες αποφάσεις αλλά και στην προσωπική μας ζωή, ζούμε… σαν να μην γεννήθηκε ο Χριστός. Πάρα πολλοί δέχονται απλώς συμβατικά ότι γεννήθηκε κάποιο σπουδαίο πρόσωπο της ανθρώπινης ιστορίας, αλλά όχι ο Χριστός, ο Υιός του Θεού του ζώντος, ο Λυτρωτής του κόσμου, όπως η Εκκλησία Τον λατρεύει και Τον κηρύττει. Ίσως πολλοί να μην διατυπώνουν θεωρητικές αντιρρήσεις, άλλ’ όμως στην πράξη ζουν σαν να μην γεννήθηκε ο Χριστός. Σ’ αύτη την κατηγορία ανήκουν κατεξοχήν όλοι εκείνοι που, για τα δικά τους συμφέροντα, καταπατούν ασύστολα το δίκαιο των ανυπεράσπιστων και αιματοκυλούν λαούς, ή όσοι, για τον ατομικό τους πλουτισμό, ωθούν τους νέους στα ναρκωτικά και στα πολύμορφα πάθη, και άτομα ή σύνολα στη φτώχεια και την εξαθλίωση.
Αλλά και πολλοί από μας, αδελφοί μου, που καλοπροαίρετα επιθυμούμε να ονομαζόμαστε χριστιανοί, αρκετές φορές συμπεριφερόμαστε σαν να μην γεννήθηκε ο Χριστός, ο Σωτήρας μας. Όταν, για παράδειγμα, χάνουμε τον πνευματικό προσανατολισμό μας και αφήνουμε την πίστη μας να κάμπτεται· όταν γινόμαστε έρμαια του εγωισμού και της υποκρισίας· όταν γίνονται οδηγοί στη ζωή μας άλλες διδασκαλίες και αρχές, και όχι ο δικός Του σαφής και κρυστάλλινος λόγος.
Και όμως, ο, Υιός και Λόγος του Θεού έγινε άνθρωπος, εξακολουθεί να διακηρύσσει η Εκκλησία τούτη τη μέρα ιδιαίτερα. Γεννήθηκε αντικειμενικά στην ανθρώπινη ιστορία. Καιρός να Τον ικετεύσουμε να γεννηθεί και στη δική μας καρδιά. Να Τον ακολουθήσουμε με εμπιστοσύνη. Να Του ζητήσουμε το δώρο της πίστεως. Φωνάζοντας με πόθο: «Πιστεύω, Κύριε· βοήθει μου τη απιστία». Αν αυτό γίνει, όλα τα άλλα ακολουθούν. Ακόμη και την τρεμάμενη πίστη και την καλή διάθεση τις δέχεται ο Θεός και μας πιστώνει σε πολλαπλάσια αξία. Η εορτή των Χριστουγέννων παρακινεί σε ανανέωση της πίστεως, χωρίς θόρυβο και ηχηρές προτροπές, με γαλήνη στοχαστική.
Για να γνωρίσουμε όμως αληθινά και να πιστέψουμε στον «σαρκωθέντα εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου και ενανθρωπήσαντα», είναι απαραίτητη η χάρη του Αγίου Πνεύματος. Μόνο με την παρουσία και τη δύναμή Του σταθεροποιείται η πίστη και ενεργοποιείται στην καθημερινή μας ζωή η ελπίδα.
Η γέννηση του Χριστού μένει στους αιώνες μοναδικό γεγονός ελπίδος. Όχι μόνο για μερικούς προνομιούχους, αλλά για ολόκληρη την οικουμένη, για όλους τους λαούς. «Τω ονόματι αυτού εθνη ελπιούσι». «Και ενευλογηθήσονται εν αυτώ πάσαι αι φυλαί της γης, πάντα τα έθνη μακαριούσιν αυτόν… Και πληρωθήσεται της δόξης αυτού πάσα η γη».
Αδελφοί μου, το ψέμα, η σκληρότητα και η αδικία του κόσμου, σαν κύματα ωκεανού, συχνά ζητούν να μας παρασύρουν στην άβυσσο της απελπισίας. Ο τύπος ζωής και σχέσεων ανθρώπων και λαών, που διαμορφώνεται μέσα στις νέες συνθήκες και περιπέτειες της παγκοσμιοποιήσεως, γεμίζει τις καρδιές με ανησυχία και με το φόβο του αγνώστου. Σ’ αυτό το νέο σκηνικό, η γέννηση του Χριστού γαληνεύει όλες τις τρικυμίες και ρίχνει ένα δυνατό φως στη ζωή μας. Προσφέρει προοπτική ελπίδος στο ταξίδι μας, νοηματοδοτεί τη ζωή, ακόμη και το θάνατο.
Μέσα λοιπόν στο χριστουγεννιάτικο φως, θέλω να ευχηθώ σε όλους σας κάτι μεγάλο, χρησιμοποιώντας τον βιβλικό στίχο που συνοδεύει τη φράση «επ’ αυτώ έθνη ελπιούσι»: «Ο δε Θεός της ελπίδος πληρώσαι υμάς πάσης χαράς και ειρήνης εν τω πιστεύειν, εις το περισσεύειν υμάς εν τη ελπίδι, εν δυνάμει Πνεύματος Αγίου». Ολόψυχα σας εύχομαι πληρότητα χαράς και ειρήνης, περίσσευμα ελπίδος, αστείρευτη δύναμη αντιστάσεως και δημιουργίας «εν δυνάμει Πνεύματος Αγίου». Αυτά ας γεμίζουν την ψυχή μας, σε όποιες συνθήκες κι αν ζούμε, και στην περίοδο των εορτών και στο χρόνο που έρχεται.
(«Θεός εφανερώθη εν σαρκί…». Εκδ. Μαΐστρος)
