του Νίκου Παπαχρήστου
Οδηγίες σε μελλόνυμφους, κουμπάρους, σε γονείς που ετοιμάζονται να βαφτίσουν τα παιδιά τους και υποψηφίους αναδόχους δίνει με εγκύκλιο σημείωμά του ο Μητροπολίτης Δράμας Παύλος. Ταυτόχρονα θέτει σειρά κανόνων για τις τελετές γάμων και βαπτίσεων υπενθυμίζοντας όσα ορίζει η παράδοση της Εκκλησίας για τα Ιερά Μυστήρια. "Φθάσαμε στο σημείο να γίνεται ανταγωνισμός για το ποιός θα κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση και την πλουσιώτερη φιέστα. Έτσι ευτελίζεται η ισότητα των μελών της χριστιανικής κοινότητας και καλλιεργείται η ανισότητα με αποτέλεσμα τα αισθήματα μειονεξίας σε όσους δεν είναι σε θέση να κάνουν ένα φαντασμαγορικό γάμο η βάπτιση" σημειώνει ο Μητροπολίτης Παύλος και προσθέτει: "Ένας ωραίος ναός με περιβάλλοντα χώρο, η καλή θέα, το άνετο πάρκιγκ, η μικρή απόσταση από το κέντρο που θα γίνει το γλέντι δεν είναι κριτήρια αποδεκτά για την Εκκλησία". Έτσι συνίσταται η σεμνοπρεπής ενδυμασία, απαγορεύεται ο στολισμός, η ρίψη ρυζιού, κουφέτων και λουλουδιών και πολλά άλλα που δίνουν στα μυστήρια χαρακτηριστικά "φολκλορικής εκδήλωσης".
Ακολουθεί η εγκύκλιος του Μητροπολίτη Δράμας Παύλου:ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
Π Α Υ Λ Ο Σ
ελέω Θεού
Επίσκοπος και Μητροπολίτης της Αγιωτάτης Μητροπόλεως Δράμας
προς
άπαντα τα πνευματικά αυτού τέκνα.
Κάθε Ενορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, όσο μικρή κιʼ αν είναι, δεν είναι ένα κομμάτι της Καθολικής Εκκλησίας, αλλά εικόνα και έκφραση ολόκληρης της Εκκλησίας που είναι στον ουρανό και στη γη.
Η Ενορία που ιδρύεται σύμφωνα με όσα θεσπίζει η Εκκλησία του Χριστού, συνάπτεται αδιάρρηκτα προς την Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία του Χριστού και προς το απολυτρωτικό Του έργο και προς τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, που φωτίζει και αγιάζει τους πιστούς.
Η εγκατάλειψη χωρίς λόγο της Ενορίας από τους πιστούς και η προσφυγή σε άλλη Ενορία, προδίδει ότι αυτοί βρίσκονται σε αταξία και πνευματική ανωμαλία, που έχει θολώσει την καθαρή εκκλησιαστική τους συνείδηση. Το έργο της Ενορίας μεταξύ των πιστών είναι η αγιαστική επαφή του καθενός για την τελείωσή του. Αυτό πραγματοποιείται με την προσωπική γνωριμία των υπευθύνων πνευματικών ηγετών της Ενορίας με τα μέλη της, αλλά και με την συνεχή προσωπική συμμετοχή του καθενός στη μυστηριακή και την όλη λειτουργική ζωή της Ενορίας.
Το έργο της Ενορίας είναι λειτουργικό κυρίως και πραγματοποιείται δια των ιερών Μυστηρίων και σκοπό έχει την ένωση των πιστών με τον Χριστό.
Τα Μυστήρια δεν είναι πράξεις ιδιωτικής ευσεβείας, αλλά γεγονότα της ζωής της Εκκλησίας, με τα οποία οι πιστοί προσλαμβάνονται στο Σώμα της Εκκλησίας, λαμβάνουν ειδικά χαρίσματα και ενισχύεται ο σύνδεσμος της ενότητας με την Εκκλησία. Δυστυχώς διάφοροι λόγοι τείνουν να καταντήσουν την τέλεση των ιερών Μυστηρίων κοσμικά γεγονότα.
Η σταδιακή εξατομίκευση των Μυστηρίων άνοιξε το δρόμο για την εισχώρηση ξένων για τα εκκλησιαστικά μας πράγματα εθίμων, πολλές φορές ειδωλολατρικής παραδόσεως, καθώς και προσωπικών στοιχείων φιλοδοξίας και επιδείξεως. Φθάσαμε στο σημείο να γίνεται ανταγωνισμός για το ποιός θα κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση και την πλουσιώτερη φιέστα. Έτσι ευτελίζεται η ισότητα των μελών της χριστιανικής κοινότητας και καλλιεργείται η ανισότητα με αποτέλεσμα τα αισθήματα μειονεξίας σε όσους δεν είναι σε θέση να κάνουν ένα φαντασμαγορικό γάμο η βάπτιση. Προκειμένου δε να αποφύγουν οι άνθρωποι αυτά τα αισθήματα, η αναβάλλουν το γάμο και παντρεύονται πολιτικά η δανείζονται χρήματα και ξεκινούν τη νέα κοινή τους πορεία χρεωμένοι. Πολύχρωμα μπαλόνια στο προαύλιο, χαλιά, κεριά, συνθέσεις από λουλούδια στα σκαλιά της Εκκλησίας, γδυτές νύφες και κουμπάρες και ατέρμονες συζητήσεις είναι μερικά από τα έκτροπα που αντικρίζει κανείς κατά την ώρα τελέσεως των ιερών μυστηρίων του βαπτίσματος και του γάμου. Άσχετα από το εάν συνηθίζεται το ένα η το άλλο, άσχετα από το εάν τα κάναμε από άγνοια η για επίδειξη, ένα είναι βέβαιο : ότι δεν έχουν καμιά θέση στην Εκκλησία και συνεπώς πρέπει να φύγουν το ταχύτερο. Αν θέλουμε να μη μας παρασύρη το κύμα, δεν επιτρέπεται να μείνουμε άπραγοι, νʼ αφήσουμε ακυβέρνητο το σκάφος της Εκκλησίας. Αυτό οφείλουμε όλοι να το καταλάβουμε κλήρος και λαός. Δεν επιτρέπεται νʼ ανεχόμαστε και να ικανοποιούμε όλα τα γούστα, όλες τις ιδιοτροπίες των πιστών, επειδή υπάρχει ο κίνδυνος και η απειλή πως θα φύγουν από την Εκκλησία.
Μάλιστα να φύγουν ! Διότι όποιος φεύγει, επειδή εμποδίζεται από το να ατακτή, τότε από πριν δεν ανήκε συνειδητά στην Εκκλησία. Απλά περίμενε την ευκαιρία να φύγη δικαιωμένος.
Για να μπορέσουν οι ιερείς νʼ ανταποκριθούν στην υπεύθυνη αποστολή τους πρέπει να γνωρίζουν τους μελλονύμφους και τις οικογένειες των νηπίων που πρόκειται να βαπτισθούν. Γιʼ αυτό πρέπει τα μυστήρια να τελούνται στην ενορία που κατοικούν οι ενδιαφερόμενοι.
Ένας ωραίος ναός με περιβάλλοντα χώρο, η καλή θέα, το άνετο πάρκιγκ, η μικρή απόσταση από το κέντρο που θα γίνει το γλέντι δεν είναι κριτήρια αποδεκτά για την Εκκλησία. Αυτά όλα μπορούν νʼ αποφευχθούν μόνο στο επίπεδο της ενορίας. Να μοιράζεται όλη η ενορία τη χαρά και τη λύπη κάθε μέλους της ώστε συνειδητά να συμμετέχουμε στα τελούμενα στην Εκκλησία. Είναι κρίμα που οι περισσότεροι φτάνουν απροετοίμαστοι στο μυστήριο.
Δια να διαφυλάξουμε την ιεροπρεπή τέλεση των μυστηρίων αποφασίσαμε, έπειτα από συζητήσεις με τους ιερείς μας, τα παρακάτω για την πιστή τήρηση των οποίων σας παρακαλώ όλους θερμά.
Α) Για την τέλεση του μυστηρίου του Γάμου:
1) Να προσέρχονται οι μελλόνυμφοι έγκαιρα στο ναό, προκειμένου το μυστήριο να τελεσθή με ηρεμία και άνεση χρόνου.
2) Εφιστάται η προσοχή για την ευπρεπή ενδυμασία όλων των προσερχομένων και ιδιαίτερα των μελλονύμφων, όπως αρμόζει στον ιερό χώρο του ναού.
3) Τον ιερό ναό στολίζουν οι εικόνες, οι κανδήλες και ο λοιπός ιερός διάκοσμος. Ως εκ τούτου είναι περιττός και ασύμφωνος με την ιερότητα του ναού κάθε άλλος στολισμός εντός και εκτός του ναού με μπαλόνια, κλουβιά, τούλια, φανάρια που δίνουν την εικόνα φολκλορικής εκδήλωσης. Κατʼ οικονομία επιτρέπονται δυό ανθοστήλες στο σολέα και δύο στην εξωτερική είσοδο του Ναού.
4) Δεν επιτρέπεται η ρίψη ρυζιού, κουφέτων και λουλουδιών κατά την ώρα του χορού του Ησαΐα. Οι νεόνυμφοι θα ριζώσουν με την αγάπη τους και την πίστη τους στο Θεό.
5) Οι φωτογράφοι πρέπει να συμπεριφέρονται με διάκριση και να είναι ενδεδυμένοι ευπρεπώς.
Β) Για την τέλεση του μυστηρίου του Βαπτίσματος:
1) Συνιστάται κιʼ εδώ η σεμνοπρεπής ενδυμασία γονέων και αναδόχων.
2) Ο ανάδοχος πρέπει να είναι βαπτισμένος Ορθόδοξος Χριστιανός, πιστός, να μπορή να διαβάζη το «πιστεύω» το σύμβολο της πίστεως, να είναι ένας και όχι κάτω των 12 ετών. Όσοι έχουν τελέσει μόνο πολιτικό γάμο, δεν μπορούν να γίνουν ανάδοχοι, γιατί ο ανάδοχος πρέπει να σέβεται τα μυστήρια της Εκκλησίας και να αντιλαμβάνεται τη βαριά ευθύνη που επωμίζεται. Η ευθύνη των αναδόχων για το ομογενές των παιδιών που βαπτίζουν (αγόρια ή κορίτσια), αφού οι ιεροί κανόνες επισημαίνουν, ότι αυτά είναι πνευματικά αδέλφια.
3) Απαγορεύεται ο στολισμός εντός και εκτός του ναού όπως και της κολυμβήθρας που είναι ιερό λειτουργικό σκεύος. Κατʼ οικονομία κιʼ εδώ επιτρέπονται δυό ανθοστήλες.
4) Η λαμπάδα, καθώς και το φιαλίδιο για το λάδι, δεν διακοσμούνται με αρκουδάκια, ρολόγια, κουκλάκια και άλλου είδους παιχνίδια.
5) Τα ενδύματα που φορούν οι νεοφώτιστοι αμέσως μετά την έξοδό τους από την ιερή κολυμβήθρα, συμβολίζουν την νέα ολόλαμπρη και ακηλίδωτη ζωή του νέου πιστού, πρέπει να είναι λευκά.
6) Ο Βαπτισματικός Σταυρός, επιβάλλεται να είναι αντίγραφο του καθιερωμένου στην Εκκλησιαστική ζωή σημείου του Τιμίου Σταυρού και όχι οποιαδήποτε άλλη επινόηση κοσμηματοπωλείου.
Υπενθυμίζουμε τέλος, πως στα προαύλια των ιερών ναών δεν επιτρέπεται η παράθεση δεξίωσης.
Ευελπιστώντας ότι με τα παραπάνω η Τοπική μας Εκκλησία επιτελεί το χρέος της για την κατά Χριστόν διαπαιδαγώγηση όλων μας, καθώς και την ορθή τέλεση και κατανόηση των ιερών Μυστηρίων, σας παρακαλώ και σας προτρέπω όλους, κληρικούς και λαϊκούς για την πιστή τήρηση των παραπάνω οδηγιών, ώστε όλοι να χαιρόμαστε την τέλεση των ιερών Μυστηρίων με ευλάβεια και τάξη. Κυρίως όμως με προσευχή.
