Κυρ προ Χριστού γεννήσεως Μθ 1,1-25
του αρχιμ. Αθανασίου Σιαμάκη
Το χαρακτηριστικό της ευαγγελικής περικοπής της Κυριακής προ της γεννήσεως του Χριστού είναι ο κατάλογος των ονομάτων από τον Αβραάμ μέχρι το Χριστό.
Ο κατάλογος δείχνει σε γενικές γραμμές την κατά σάρκα καταγωγή του Ιησού Χριστού από το γενάρχη Αβραάμ.
Επειδή όμως ο κατάλογος έχει φιλολογικά προβλήματα, που μέχρι σήμερα δεν λύθηκαν, γι’ αυτό εμείς δεν θ’ ασχοληθούμε μ’ αυτόν, αλλά με τους υπόλοιπους 8 στίχους, που εξιστορούν την εγκυμοσύνη της παρθένου Μαρίας και τον προβληματισμό του Ιωσήφ, όπως μας τα παραδίδει ο ευαγγελιστής Ματθαίος.
Οι 8 αυτοί στίχοι, εκτός από την άλλη αξία τους, αποτελούν και πηγή δογματικής αλήθειας σε σχέση με την παρθενία της μητέρας του Κυρίου.
Όταν είχε αρραβωνιαστεί, ιστορεί ο Ματθαίος, η μητέρα του Ιησού Μαρία με τον Ιωσήφ, ενώ δεν είχαν ακόμη συγκατοικήσει και συνευρεθεί σαρκικώς, βρέθηκε έγκυος με τη θεία επενέργεια του Αγίου Πνεύματος.
Στην πληροφορία αυτή είναι αναγκαίες κάποιες επεξηγήσεις.
Γάμος από τα χρόνια του Αβραάμ μέχρι και τα χρόνια της παρθένου ήταν η συγκατοίκηση και η σαρκική συνεύρεση του άντρα με τη γυναίκα.
Ιερολογία δεν υπήρχε.
Αναφέρεται για τον Ισαάκ λ.χ., το γιο του Αβραάμ, ότι «μπήκε στο σπίτι της μάνας του και πήρε (μέσα) τη Ρεβέκκα, και έγινε γυναίκα του, και την αγάπησε» (Γε 24,67).
Αλλ’ όταν τρεις μήνες μετά τον αρραβώνα, επιστρέφοντας η παρθένος από τη συγγενή της Ελισάβετ, (προφανώς) θέλησε ο Ιωσήφ να την πάρει στο σπίτι του, δηλαδή να τελέσει το γάμο του μαζί της, διέκρινε την εγκυμοσύνη της, και δεν συνευρέθηκε σαρκικώς μαζί της.
Άρα, α) η Μαρία ήταν παρθένος, και β) ο Ιωσήφ είχε δικαίωμα να συνευρεθεί μαζί της, αλλά δεν συνευρέθη.
Στην κατανόηση της υποθέσεως μας διευκολύνει το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, που έχει μία θαυμαστή εναρμόνιση πληροφοριών με το Κατά Ματθαίον στο σημείο αυτό.
Ιστορεί λοιπόν ότι η παρθένος Μαρία αμέσως μετά τον ευαγγελισμό της από τον άγγελο Γαβριήλ «αναστάσα... επορεύθη εις την ορεινήν (Γαλιλαίαν) μετά σπουδής... και εισήλθεν εις τον οίκον Ζαχαρίου και ησπάσατο την Ελισάβετ», δηλαδή πραγματοποίησε επίσκεψη επειγόντως (= μετά σπουδής) στη συγγενή της Ελισάβετ, που ήταν και αυτή τότε 6 μηνών έγκυος στο γιο της τον Ιωάννη το βαπτιστή.
Και έμεινε κοντά της η παρθένος 3 μήνες, περίπου μέχρι που η Ελισάβετ γέννησε.
Όταν μετά τρεις μήνες η παρθένος επέστρεψε, και την αντίκρυσε ο Ιωσήφ, διέκρινε την εγκυμοσύνη της.
Γι’ αυτό λέει ο Ματθαίος «ευρέθη εν γαστρί έχουσα».
Είναι σημαντική η πληροφορία ότι η παρθένος Μαρία έφυγε «μετά σπουδής», δηλαδή αμέσως και χωρίς αναβολή μετά τον ευαγγελισμό της.
Γιατί άραγε έφυγε τόσο γρήγορα;
Προφανώς διότι ήταν πιθανό ο Ιωσήφ, που δεν ήξερε τον ευαγγελισμό της, να την καλέσει στο σπίτι του πριν από τους τρεις μήνες, πριν να «δείξει» η εγκυμοσύνη της, και να την παντρευτεί, δηλαδή να ζητήσει συνεύρεση μαζί της, χωρίς να ξέρει ότι είναι έγκυος.
Γι’ αυτό το άγιο Πνεύμα της έδωσε την έμπνευση σιωπηρά και μυστικά να φύγει αμέσως, για να προλάβει κάθε σαρκική κοινωνία με τον Ιωσήφ.
Και συνεχίζουμε την εξιστόρηση του Ματθαίου.
Όταν ο Ιωσήφ, ο άντρας της, την πήρε στο σπίτι του και τη βρήκε έγκυο, επειδή ήταν δίκαιος άνθρωπος (και πως ήταν δυνατόν να την εμπιστευθεί ο Θεός, παρά σε χέρια δικαίου και λογικού και αυτοσυγκρατημένου αντρός;), προφανώς μπήκε στο λογισμό ότι κατά την τρίμηνη απουσία της γελάστηκε η κόρη και δημιούργησε παράνομες, δηλαδή προγαμιαίες, σχέσεις με κάποιον τρίτο, και δεν την άγγιξε καθόλου.
Ούτε ζήτησε εξηγήσεις από την παρθένο Μαρία.
Ούτε αυτή του έδωσε εξηγήσεις από μόνη της.
Σιώπησε.
Το άφησε στο Θεό.
Ο νόμος επέτρεπε στον Ιωσήφ να την καταγγείλει σαν μοιχαλίδα, και να τιμωρηθεί, αλλ’ αυτός σαν δίκαιος, ίσως κάτι μυστηριώδες διαισθάνθηκε ότι συντρέχει, και σκέφθηκε να της δώσει διαζύγιο κρυφά και ανεπίσημα, χωρίς καταγγελία.
Και την ώρα που συλλογιζόταν αυτά, ένας άγγελος Κυρίου εμφανίστηκε στ’ όνειρό του και του είπε·
Ιωσήφ, απόγονε του Δαυΐδ, μη διστάσεις να πάρεις στο σπίτι σου τη γυναίκα σου Μαρία.
Διότι αυτό που γεννήθκε μέσα της προέρχεται από επενέργεια του Αγίου Πνεύματος.
να τούλεγε·
Ο Θεός σε διορίζει προστάτη της, εικονικό σύζυγό της, για να έχει η εγκυμοσύνη της νομιμότητα, να φαίνεται δηλαδή ότι προήλθε από σένα, για να μην συλληφθεί ως μοιχαλίδα.
Και συνεχίζει ο άγγελος·
Θα γεννήσει γιο και θα τον ονομάσεις Ιησούν (= σωτήρα), διότι αυτός θα σώσει το λαό του (= τον κόσμο) από τις αμαρτίες του.
Με όλα αυτά εκπληρώθηκε η προφητεία του προφήτου Ησαΐα (7,14), ότι μία παρθένος θα μείνει έγκυος και θα γεννήσει γιο και θα τον ονομάσουν Εμμανουήλ, που σημαίνει ο Θεός είναι μαζί μας.
Ξύπνησε λοιπόν ο Ιωσήφ από τον ύπνο και έκανε όπως ακριβώς του πρόσταξε ο άγγελος Κυρίου, και πήρε τη γυναίκα του στο σπίτι του και δεν ήρθε ποτέ σε συζυγική σχέση μαζί της, και άρα και μέχρις ότου γέννησε το μονάκριβο γιό της, και τον είχε ονομάσει ο Ιωσήφ Ιησούν.
Για όσους ξέρουν ελληνικά και έχουν καλή, και όχι αιρετική προαίρεση, αυτά λέει ο ευαγγελιστής Ματθαίος στους 8 αυτούς στίχους.
Για όσους όμως δεν ξέρουν ελληνικά και δεν έχουν και καλή προαίρεση, δηλαδή για τους αιρετικούς, μπορούν να σημαίνουν ό,τι θέλουν αυτοί.
Εμείς όμως οι Ορθόδοξοι αυτά διαβάζουμε στα ιερά και θεόπνευστα κείμενα του Ματθαίου και του Λουκά, και αυτά πιστεύουμε και διδάσκουμε.
Η αλήθεια δεν φοβάται τίποτε και ποτέ.