Καλάθι τοπικών αγροτικών προϊόντων, με αποδεδειγμένη ευεργετική δράση ενάντια στον καρκίνο και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, από ένα σύνολο περίπου 80 διαφορετικών προϊόντων που μελετήθηκαν αυτή τη χρονιά, έχει συντάξει και βγάζει για πρώτη φορά στη δημοσιότητα η Περιφέρεια Θεσσαλίας, σε συνεργασία με το εργαστήριο του Τμήματος Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας και του υπευθύνου καθηγητή Δημήτρη Κουρέτα.
«Όλα αυτά τα προϊόντα», εξηγεί ο κ.Κουρέτας, «πιστεύουμε ότι θα αποτελέσουν μια πλατφόρμα τροφίμων με ευεργετική δράση στην υγεία, που θα θέλαμε ως Περιφέρεια να δημιουργήσουν πόλο έλξης και των ντόπιων καταναλωτών αλλά και των τουριστών».
Τα προϊόντα αυτά είναι:
Αμύγδαλο Συκουρίου: Η αποδεδειγμένη ευεργετική δράση βρίσκεται σε βιοδραστικές ουσίες, που υπάρχουν κυρίως στη φλούδα.
Μήλα Αγυιάς και Ζαγοράς: Η φλούδα τους είναι πλούσια σε φλωριδζίνη ουσία με αποδεδειγμένη αντικαρκινική και αντιδιαβητική δράση.
Φασόλια, φακές και ρεβύθια Φαρσάλων: Τόσο τα φλαβονοειδή όσο και οι ισοφλαβόνες και οι λιγνάνες που βρίσκονται στα όσπρια αυτά είναι πολύ σημαντικές βιοδραστικές ουσίες, οι οποίες μπορεί να είναι οι ουσίες, στις οποίες οφείλονται οι ευεργετικές δράσεις που παρουσιάζουν οι επιδημιολογικές έρευνες από την κατανάλωσή τους.
Κάστανα Μελιβοίας: Στη φλούδα του κάστανου έχουν βρεθεί σημαντικές βιοδραστικές πολυφαινόλες, που ασκούν αντικαρκινική δράση σε διάφορες μορφές καρκίνου.
Τα κρασοστάφυλα Μαύρο Μεσενικόλα Καρδίτσης, Ξυνόμαυρο Ραψάνης και Μπαντίκι Τυρνάβου και οι αντίστοιχοι οίνοι έχει βρεθεί ότι έχουν πολύ σημαντική αντιοξειδωτική και κυτταροπροστατευτική δράση.
Τα ρόδια που καλλιεργούνται σε διάφορες περιοχές της Θεσσαλικής γης αποτελούν μια εξαιρετική πηγή βιοδραστικών ουσιών, με αποδεδειγμένη αντικαρκινική και καρδιοπροσταευτική δράση.
Μηζύθρες, ανθότυρα και γενικά προιόντα προερχόμενα από το τυρόγαλα: Πλήθος κλινικών μελετών έχουν δείξει ότι η κατανάλωση πρωτεινών από ορό γάλακτος (τυρόγαλα) αποτελούν ισχυρό παράγοντα, που βελτιώνει την άμυνα του οργανισμού ενάντια στον καρκίνο.
Πλήθος επιδημιολογικών ερευνών, επισημαίνει ο κ.Κουρέτας, έχουν δείξει ότι η κατανάλωση πολλών φρούτων και λαχανικών και ειδικότερα η μεσογειακή διατροφή, που είναι πλούσια σ’ αυτά, σε συνδυασμό με την κατανάλωση ελαιόλαδου, συνδέεται με χαμηλά ποσοστά κινδύνου εμφάνισης διάφορων χρόνιων παθήσεων, όπως διάφορες μορφές καρκίνου, καθώς και καρδιαγγειακές παθήσεις.
Η δράση αυτή έχει αποδοθεί στην πληθώρα των βιοδραστικών ουσιών που υπάρχουν στα φρούτα και στα λαχανικά και οι οποίες φέρουν σημαντική αντιοξειδωτική ικανότητα, αφού οι ελεύθερες ρίζες και ιδιαίτερα οι δραστικές μορφές οξυγόνου (ROS) σχετίζονται μ’ αυτές τις παθήσεις και ιδιαίτερα με τον καρκίνο.
Οι ελεύθερες ρίζες, ως πολύ δραστικά μόρια, σύμφωνα με τον ίδιο, έχουν την ικανότητα να προσβάλουν βιολογικά μόρια και κυρίως το DNA, προκαλώντας μεταλλάξεις, οι οποίες αποτελούν βασική προϋπόθεση για την έναρξη της διαδικασίας εξαλλαγής ενός φυσιολογικού κυττάρου σε καρκινικό, αποτελώντας έτσι σημαντικούς μεταλλαξιγόνους, καρκινογόνους παράγοντες. Έτσι, ουσίες, οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στην διατροφή και δρουν ως αντιοξειδωτικά (δηλαδή ενώσεις, οι οποίες, όταν βρίσκονται σε μικρότερη συγκέντρωση από το προς οξείδωση υπόστρωμα, έχουν την ιδιότητα να καθυστερούν ή να εμποδίζουν την οξείδωση του υποστρώματος), θεωρούνται σημαντικοί προστατευτικοί παράγοντες απέναντι στον καρκίνο.
Σημαντικό κομμάτι, όμως, της μεσογειακής διατροφής αποτελεί και η μεγάλη κατανάλωση οσπρίων, η οποία φαίνεται κι αυτή να σχετίζεται με μειωμένα ποσοστά εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη και διάφορων μορφών καρκίνου κυρίως του παχέως εντέρου, προστάτη καθώς και του μαστού και του παγκρέατος, σημειώνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Όσον αφορά τα φυτοοιστρογόνα εκείνα, τα οποία έχουν εντοπιστεί στα όσπρια και ειδικότερα στα φασόλια, είναι οι ισοφλαβόνες και λιγνάνες (lignans). Οι ουσίες αυτές, ανήκοντας στα φυτοοιστρογόνα είναι μόρια, τα οποία έχουν εντοπιστεί σε πολλά φυτά και προϊόντα τους, είναι πολύ σημαντικές ουσίες οι οποίες παρουσιάζουν οιστρογονική δράση. Τα ισοφλαβονοειδή και οι λιγνάνες θεωρούνται ότι έχουν σημαντική αντικαρκινική, αντιική, αντιμυκητιακή, καθώς και αντιοξειδωτική δράση, ενώ έχουν συσχετιστεί με ευεργετικές δράσεις σε καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκίνο της μήτρας και του μαστού.
Έτσι, διευκρινίζει ο καθηγητής, η καλύτερη κατανόηση της δράσης τους και ιδιαίτερα της αντιοξειδωτικής θεωρείται πολύ σημαντική, γιατί ίσως συμβάλει στην υιοθέτηση ενός μοντέλου διατροφής, που θα είναι πλούσιο σ’ αυτά και το οποίο μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη ή στη θεραπεία ασθενειών, που σχετίζονται με τις ελεύθερες ρίζες και ιδιαίτερα με τον καρκίνο.
Επιπλέον, σημειώνει ο κ.Κουρέτας, η δράση των διαφόρων αγροτικών προϊόντων ενάντια σε καρκίνο και καρδιαγγειακά εξαρτάται από την ποιοτική, αλλά και την ποσοτική σύσταση σε βιοδραστικά συστατικά σ’ αυτά τα προϊόντα. Η σύσταση αυτή διαφοροποιείται ανάλογα με το μικροκλίμα της περιοχής. Έτσι, λοιπόν, ένα σταφύλι της ίδιας ποικιλίας που θα φυτευτεί στη Λάρισα, την Ξάνθη ή τη Σαντορίνη το τι θα περιέχει και το μέγεθος της δράσης που θα έχει, θα διαφέρει από περιοχή σε περιοχή. Αυτό σημαίνει ότι η εκτίμηση των αγροτικών προϊόντων σε κάθε περιοχή σε σχέση με τη δράση αυτή έχει μεγάλη σημασία, καταλήγει ο καθηγητής.
Σύμφωνα με τους ειδικούς το «πρόβλημα» ξεκινά ήδη από την βρεφική ηλικία –συγκεκριμένα από την ηλικία 0. Το βρέφος έχει ανάγκη την μητέρα του, την παρουσία της, την φωνή της, την μυρωδιά της και όταν την στερείται αναπτύσσει αισθήματα ανασφάλειας, τα οποία εκφράζει -πώς αλλιώς;- με το κλάμα. «Σε μία ιδανική κοινωνία», λέει ο κ. Μεταξάς, «η μητέρα θα έπρεπε αφού γεννήσει να παραμένει στο σπίτι με το παιδί τουλάχιστον για δέκα μήνες. Για να είναι πάντα εκεί, σε κάθε του ανάγκη, μέχρι το παιδί να αρχίσει σιγά-σιγά να γίνεται κάπως πιο αυτόνομο, να μπορεί δηλαδή να παίξει με κάποια παιχνίδια». Αυτό γιατί το μωρό μέχρι δέκα μηνών αισθάνεται τη μητέρα μέρος του εαυτού του και όταν την αποχωρίζεται για πολλές ώρες βιώνει έντονα το αίσθημα της απώλειας.
