Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς
Συνήθως, όταν μας βρίσκει κάποια ξαφνική δυστυχία, μάταια αναφωνούμε: «γιατί;» Μόνον η Εκκλησία του Χριστού γνωρίζει πώς να ερμηνεύσουμε την αιτία κάθε δυστυχίας. Η Εκκλησία κατατάσσει σε δύο γενικές κατηγορίες τις δυστυχίες, ανάλογα με την αιτία τους: κάποιες δυστυχίες έρχονται στον αμαρτωλό άνθρωπο εξαιτίας παλαιών αμαρτιών για τις οποίες δεν έχει μετανοήσει. Άλλες πάλι πλήττουν τους δικαίους και χρησιμεύουν, κατά τα λόγια του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, «ως μέσα για να λάβουν στεφάνους, όπως ήταν οι περιπτώσεις του Λαζάρου και του Ιώβ».
Η αυτοκράτειρα Ευδοκία ασπάστηκε μυστικά την αίρεση του Ευτυχούς, αφού έδωσε βάση στα όσα αιρετικά άκουσε από τον δόλιο ευνούχο Χρυσάφιο. Τότε όμως την βρήκε μια απροσδόκητη δυστυχία.
Κάποια ήμερα ο σύζυγος της, αυτοκράτορας Θεοδόσιος, της έφερε ένα μήλο ασυνήθιστα μεγάλο. Η αυτοκράτειρα έστειλε το μήλο στον συγκλητικό Παυλίνο, ο οποίος ασθενούσε, κι εκείνος, από αγάπη προς τον αυτοκράτορα, έστειλε το ίδιο μήλο στον Θεοδόσιο. Το γεγονός αυτό γέμισε με υποψίες τον αυτοκράτορα, ο οποίος υπέθεσε ότι υπήρχε κάποιος παράνομος σύνδεσμος ανάμεσα στη σύζυγό του και τον αξιωματούχο της Συγκλήτου. Κάλεσε λοιπόν τη σύζυγό του Ευδοκία να του δείξει το μήλο που αυτός της είχε προσφέρει. Η αυτοκράτειρα είπε ψέματα: «Το έφαγα!». Η απάντησή της ενίσχυσε την καχυποψία του αυτοκράτορα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να την εξορίσει στην Παλαιστίνη.
Μετά από καιρό, η Ευδοκία θεραπεύτηκε από την αιρετική πλάνη στην οποία είχε περιπέσει και με τις νουθεσίες πνευματικών πατέρων της Παλαιστίνης μεταστράφηκε πλήρως, από την κακοδοξία στην Ορθοδοξία. Η δυστυχία που έπληξε την αυτοκράτειρα δεν οφειλόταν σε κάποια παράνομη σχέση με τον Παυλίνο – ως προς αυτό ήταν εντελώς αθώα, αλλά ήταν αποτέλεσμα της αιρετικής τοποθετήσεώς της.
Μια διαφορετική περίπτωση είναι η έξης: Ο Μαρκιανός, όταν ακόμη ήταν στρατιωτικός διοικητής, πριν γίνει αυτοκράτορας, ταξίδευε κάποτε προς την Φιλιππούπολη και είδε τότε στην άκρη του δρόμου το πτώμα ενός δολοφονημένου άνδρα. Από καθαρή συμπόνια ο Μαρκιανός κατέβηκε απ’ το άλογό του και άρχισε να σκάβει για να θάψει το πτώμα. Κατά συγκυρία, έτυχε εκείνη τη στιγμή να περνά από εκεί κάποιος, ο οποίος τον είδε κι έσπευσε να τον καταγγείλει ως δολοφόνο στο δικαστήριο. Ο Μαρκιανός θα είχε καταλήξει στον θάνατο, εάν δεν επενέβαινε ο ίδιος ο Θεός για να φανερώσει τον αληθινό εγκληματία. Αυτή η περίπτωση κακοτυχίας ανήκει στη δεύτερη κατηγορία: ήταν «για να λάβει στέφανο». Πράγματι, λίγο μετά απ’ αυτό το γεγονός, ο Στρατηγός Μαρκιανός εξελέγη αυτοκράτορας.
(, «Ο Πρόλογος της Αχρίδος»। Εκδ. Άθως – Σεπτέμβριος)
