Παρασκευή 30 Απριλίου 2010
Επιστολή σε γονιό που η έφηβη κόρη του είναι έγκυος
Μπαμπά, μ’ αγαπάς; Μαμά, μ’ αγαπάς;
Επιστολή σε γονιό, που η έφηβη κόρη του είναι έγκυος
Μπαμπά, μ’ αγαπάς;
Μαμά, μ’ αγαπάς;
Θα έρθει η στιγμή που θ’ ακούσεις αυτή την ερώτηση απ’ το παιδί σου.
Και ίσως αυτή η στιγμή να έχει έρθει ήδη.
Θα το ακούσεις με πόνο, γιατί το παιδί σου πονάει. Και πονάει περισσότερο, γιατί φοβάται πώς θα αντιδράσεις, όταν σου πει το πρόβλημά του. Φοβάται ότι θα αντιδράσεις βίαια και θα κάνεις το πρόβλημά του πολύ χειρότερο, πολύ πιο οδυνηρό. Φοβάται ότι θα του προκαλέσεις πόνο. Και, αν μπορούσε, δε θα σου έλεγε ποτέ το πρόβλημά του – θα σου το έκρυβε για πάντα. Επειδή φοβάται ότι θα στραφείς εναντίον του, χωρίς αγάπη, για να υπερασπιστείς τιποτένιες «αξίες»: το όνομά σου, την «αξιοπρέπειά σου», με δυο λόγια: τον εγωισμό σου.
Γι’ αυτό, αδελφέ μου, γι’ αυτό, αδελφή μου, πρέπει να σε ρωτήσω κι εγώ:
Ποιον αγαπάς περισσότερο, το παιδί σου ή τον εαυτό σου; Το παιδί σου ή τις ηθικές αρχές σου;
Πρόσεξε, γιατί από την απάντησή σου θα κριθούν οι ίδιες οι ηθικές αρχές σου.
Ξέρω κάποιον γνωστό σου, που έδωσε ξεκάθαρη απάντηση σ’ αυτό το πρόβλημα: ότι αγαπάει μόνο το παιδί του, όχι τον εαυτό του, ούτε το όνομά του, ούτε νοιάζεται για τις ηθικές αρχές του ή για την «αξιοπρέπειά του», όταν το παιδί του κινδυνεύει, ακόμη κι αν εκείνο, με λάθη και ανωριμότητα, έχει προκαλέσει μόνο του τη συμφορά του. Δεν τον νοιάζει η γνώμη «της κοινωνίας» για τις πράξεις του, ενώ ο ίδιος νοιώθει όμορφα και αξιοπρεπής όταν σωθεί το παιδί του από τα προβλήματα που το ίδιο έχει προκαλέσει στον εαυτό του. Και ξέρει ένα μόνο τρόπο να το σώσει: να το σφίξει στην αγκαλιά του και να το φροντίσει, χωρίς να το ρωτήσει τίποτα, χωρίς να του ζητήσει τίποτα, χωρίς να το κρίνει για τίποτα.
Αυτός ο γνωστός σου –πολύ γνωστός σου– είναι ο Χριστός. Έδωσε αυτή την απάντηση, όχι μόνο συγχωρώντας τους σταυρωτές Του πάνω στο σταυρό, αλλά και διδάσκοντας την παραβολή του ασώτου υιού. Σ’ αυτή την παραβολή, ο Πατέρας (που είναι ο ίδιος ο Χριστός) όχι μόνο ανοίγει την πόρτα του στο γιο του, που επιστρέφει σε κακά χάλια από δικές του ανοησίες (έφαγε το μερίδιό του από την πατρική περιουσία και μετά πέθαινε απ’ την πείνα), αλλά και βγαίνει ο ίδιος να τον αγκαλιάσει και να τον πάρει στο σπίτι, μόλις τον βλέπει από μακριά να πλησιάζει.
Ξέρω ότι η στάση αυτή σκανδαλίζει πολλούς, που νομίζουν πως είναι πιο δίκαιοι ή πιο σοφοί απ’ το Χριστό, δηλαδή το Θεό. Αυτοί θα έκλειναν την πόρτα στο παιδί τους – είναι εκείνοι που λένε τα απάνθρωπα και εγκληματικά λόγια: «Εγώ σε προειδοποίησα. Αν χρειαστείς βοήθεια, να μην έρθεις σε μένα».
Δε φαντάζομαι να είσαι κι εσύ απ’ αυτούς. Αν όμως είσαι (σκέψη που με πικραίνει βαθύτατα), τότε κακώς έγινες γονιός. Κακώς ο Θεός σού εμπιστεύτηκε το παιδί σου, ή τα παιδιά σου. Δεν το άξιζες, γιατί δεν ξέρεις να αγαπάς. Ή μάλλον ξέρεις να αγαπάς τον εαυτό σου, αλλά όχι τα παιδιά σου.
Δεν είσαι τέτοιος γονιός, ελπίζω. Είσαι από τους γονιούς που αγαπούν το παιδί τους πιο πολύ από την ηθική τους, πιο πολύ από το όνομά τους και τη γνώμη των άλλων γι’ αυτούς, πιο πολύ ακόμη και από την αξιοπρέπειά τους και φυσικά πιο πολύ από τον εαυτό τους. Έτσι είναι;
Πάντως, ό,τι κι αν είναι, ήρθε η ώρα να το δείξεις. Τώρα η κόρη σου σε χρειάζεται πιο πολύ από κάθε φορά. Πολύ περισσότερο απ’ όσο σε χρειάζεται για να της πληρώνεις τα φροντιστήρια ή τις ξένες γλώσσες ή το κολυμβητήριο. Τώρα δεν παίζεται η εισαγωγή της στο πανεπιστήμιο, αλλά κάτι αφάνταστα πιο σημαντικό, κάτι πραγματικά σοβαρό: η ζωής της και η ζωή του παιδιού της.
Να, καλά κατάλαβες: η κόρη σου είναι έγκυος.
Καλά θα κάνεις να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου. Είπες ότι την αγαπάς. Άρα δε θες να της προκαλέσεις πόνο. Δε θες να την «τιμωρήσεις». Δε θες να χειροτερέψεις το πρόβλημά της. Άλλωστε, αν τη στενοχωρήσεις, εσύ θα στενοχωρηθείς πιο πολύ. Αν την κάνεις να πονέσει, εσύ θα πονέσεις πιο πολύ. Αυτό δεν είναι η αγάπη;
Αυτό είναι και το κριτήριο, για να δεις αν πράγματι αγαπάς την κόρη σου πιο πολύ ή τον εαυτό σου: όταν βρέθηκες στην ανάγκη να την τιμωρήσεις, πόνεσες εσύ το ίδιο ή και πιο πολύ απ’ αυτήν; Αν ναι, τότε την αγαπάς. Αν ένιωσες ικανοποίηση, που «απέδωσες δικαιοσύνη» ή που «έκανες το καθήκον σου» και τη «συνέτισες» ως γονιός, τότε φοβάμαι πως πρέπει να την αγαπήσεις πιο πολύ. Δεν την αγαπάς αρκετά.
Τώρα, πάντως, ήρθε η ώρα να τη στηρίξεις. Αυτό είναι –μόνον αυτό– το καθήκον σου ως γονιού. Όχι να την κρίνεις, όχι να την κατηγορήσεις, όχι να τη «διορθώσεις» ή να τη «συνετίσεις», όχι όλες αυτές οι βλακείες. Είναι αργά πια. Τώρα η κόρη σου έχει ένα πρόβλημα. Και το καθήκον σου είναι να της συμπαρασταθείς – με το μόνο τρόπο που μπορεί κάποιος να συμπαρασταθεί στο συνάνθρωπό του, με την αγάπη.
Αγκάλιασέ την, στήριξέ την, άφησέ την να σου μιλήσει, να κλάψει κοντά σου, αν το έχει ανάγκη, πες της και δείξε της ότι την αγαπάς εξίσου με πριν, ότι δε νομίζεις ότι «σε πρόδωσε», «σε απογοήτευσε» κ.τ.λ. Όλοι κάνουμε λάθη. Αλλά οι αληθινά δικοί μας άνθρωποι μάς αγαπάνε γι’ αυτό που είμαστε, όχι γι’ αυτά που κάνουμε. Κι εμείς αγαπάμε τους άλλους, και τα παιδιά μας, γι’ αυτό που είναι, όχι γι’ αυτά που κάνουν. Και αυτό που είναι αξίζει πάρα πολύ την αγάπη μας, όσα λάθη κι αν έχουν κάνει ή εξακολουθούν να κάνουν.
Πρόσεξε όμως. Εδώ, εκτός από την κόρη σου, άλλος ένας άνθρωπος αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα. Ο άνθρωπος αυτός είναι το εγγονάκι σου.
Έχεις ένα εγγονάκι, ξέρεις. Η κόρη σου είναι έγκυος, κι αυτό σημαίνει ότι μέσα της άρχισε ήδη να ζει ένα άλλο ανθρώπινο πλάσμα, πάρα πολύ ανθρώπινο, άνθρωπος όσο κι εσύ, όσο ο άλλος γονιός του παιδιού σου, όσο το ίδιο το παιδί σου. Κι αυτός ο καινούργιος άνθρωπος (δεν τον βλέπεις, ίσως δεν έχει ακόμη σχηματιστεί η καρδιά του, αλλά υπάρχει, ζει και έχει ανθρώπινη ψυχή, δώρο του Θεού, ψυχή αθάνατη, που δεν θα πεθάνει ακόμη κι αν το μικροσκοπικό σώμα του πεθάνει τώρα), αυτός λοιπόν ο καινούργιος άνθρωπος δεν είναι ξένος για την κόρη σου, δεν είναι ξένος για σένα, είναι σάρκα από τη σάρκα σου και αίμα από το αίμα σου. Είναι πολύ στενός σου συγγενής, εγγονάκι σου. Σε λίγους μήνες θα είναι κοντά σου, θα το κρατάς αγκαλιά και θα το παίζεις στα γόνατά σου. Και σε λίγα χρόνια θα είναι ολόκληρος άντρας ή κοτζάμ γυναίκα.
Εδώ λοιπόν, αγαπητέ μου γονιέ (αγαπητέ μου αδελφέ, αγαπητή μου αδελφή), θα δώσεις εξετάσεις στη συνείδησή σου, στο παιδί σου και στον ίδιο το Θεό, άσχετα αν πιστεύεις ή όχι σ’ Αυτόν.
Τι θα προτιμήσεις; Προτιμάς το εγγονάκι σου (το μελλοντικό άντρα, τη μελλοντική γυναίκα) ή θα απαιτήσεις από την κόρη σου να το ξεφορτωθεί και θα το ξεχάσετε όλοι μαζί, για ένα φτηνό τίμημα, όπως το να μπει στο πανεπιστήμιο ή να κάνει καριέρα ή να ζήσει τη ζωή της (με σεξουαλικές χαρές, αλλά χωρίς υποχρεώσεις) ή, ακόμα χειρότερο, για να μη «ρεζιλευτείτε στη γειτονιά ή στη δουλειά σας ή στον κύκλο σας»;
Άλλωστε η κόρη σου είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει ποτέ να το ξεχάσει. Αντίθετα, είναι μάλλον σίγουρο πως σε κάθε πρόβλημα, που θα συμβαίνει αργότερα στη ζωή της, θα σκέφτεται: «Τιμωρούμαι, γιατί κάποτε σκότωσα εκείνο το παιδάκι, το παιδάκι μου». Ακόμη κι όταν γεράσει, δε θα της έχουν φύγει οι τύψεις.
Αυτό το παιδί, ξέρεις, δεν είναι σκουπίδι, δεν είναι αντικείμενο. Δεν είναι «λάθος». Είναι ένας άνθρωπος. Ένα δώρο του Θεού στην κόρη σου και σε σένα. Είναι οι εξετάσεις που δίνετε όλοι μαζί για να χάσετε τα πάντα (όσα αξίζουν περισσότερο στον κόσμο, και δεν είναι η καριέρα ή οι απολαύσεις) ή να κερδίσετε τα πάντα. Όχι μόνο τώρα, αλλά (δε με νοιάζει αν δεν το πιστεύεις) στην αιωνιότητα.
Θα κλείσω αυτό το γράμμα λέγοντας τίμια τι θα έκανα εγώ στη θέση σου.
Θα συμπαραστεκόμουν στην κόρη μου δίνοντάς της όλη μου την αγάπη και χωρίς να την κατηγορήσω για τίποτα. Και θα την παρακαλούσα να κρατήσει το μωρό, ακόμη κι αν η ίδια είχε αποφασίσει να «τερματίσει την κύηση» (όπως λέμε τώρα, εξευγενισμένα, τη δολοφονία μωρών μέσα στη μήτρα της μητέρας τους). Θα της εξηγούσα ότι:
α) Ακόμη κι αν η εγκυμοσύνη την εμποδίσει να διαβάσει για το σχολείο ή για τις πανελλήνιες, αξίζει να θυσιάσει μια χρονιά για να φέρει στη ζωή κάτι τόσο πολύτιμο, το παιδί της και το εγγονάκι μου. Δεν πειράζει, θα συνεχίσει το σχολείο του χρόνου.
β) Η εγκυμοσύνη δεν την εμποδίζει να σπουδάσει. Κι αν πρέπει να φύγει σε άλλη πόλη για τις σπουδές της και δυσκολεύεται να συνδυάσει το ρόλο της μητέρας με τις υποχρεώσεις της φοιτήτριας, θα πάω κι εγώ μαζί της (ή κι οι δυο γονείς της, αν είναι δυνατόν) και θα τη βοηθήσω όσο μπορώ. Ακόμη κι αν ανατραπεί η ζωή μου όπως την έχω τώρα, αξίζει κάθε θυσία για να μεγαλώσουμε αυτό το πολύτιμο πλασματάκι, το μελλοντικό άντρα, τη μελλοντική γυναίκα, το παιδί της και το εγγονάκι μου. Είναι το πιο σημαντικό πράγμα που μας έχει συμβεί.
γ) Αν ο πατέρας του παιδιού επιθυμεί και είναι σε θέση να την παντρευτεί, θα βοηθήσω όσο μπορώ για να γίνει αυτός ο γάμος. Αν είναι ένας ανεύθυνος ή βίαιος ή ήδη παντρεμένος ή δεν επιθυμεί να παντρευτεί την κόρη μου, αλλά την ήθελε μόνο για να κάνει το κέφι του, ας πάει στην ευχή του Θεού. Εγώ είμαι εδώ για το παιδί μου, εγώ είμαι εδώ και για το εγγονάκι μου. Ο Θεός να τα έχει καλά και τα δυο.
Αυτά λοιπόν, αδελφέ μου, αδελφή μου, θα έκανα εγώ, αν βρισκόμουν στη θέση σου. Αυτά θα κάνω, αν κάποτε βρεθώ στη θέση σου. Αυτά σε παρακαλώ να κάνεις κι εσύ, τώρα, που (χωρίς να το περιμένεις) βρέθηκες σ’ αυτή τη θέση.
Δε θα το μετανιώσεις. Θα ανταμειφθείς με τη χαρά της παρουσίας αυτού του πολύτιμου ανθρώπινου πλάσματος στη ζωή σου. Αυτού του ανθρώπου, που θα σου δώσει τόση αγάπη, όση θα του προσφέρεις κι εσύ, και θα σου τη δώσει όχι μόνο τώρα αλλά και μετά από χρόνια.
Θα ανταμείψεις και την κόρη σου, που θα της δείξεις πόσο την αγαπάς και ότι την αγαπάς περισσότερο από τον εαυτό σου, το όνομά σου ή την «αξιοπρέπειά σου». Και, υπόψιν, ότι, όποιος αγαπάει το παιδί της κόρης σου, της δίνει τη μεγαλύτερη απόδειξη ότι αγαπάει και την ίδια. Το δώρο αυτό που της κάνεις είναι ανεκτίμητο, πίστεψέ με.
Θα τελειώσω με ένα υστερόγραφο.
Μήπως η κόρη σου δεν σου έχει πει τίποτα; Μήπως, χωρίς να το καταλαβαίνεις, η σχέση σας είναι τέτοια, που δεν πρόκειται να σου μιλήσει, ακόμη κι αν έχει (ή αν της προκύψει στο μέλλον) αυτό το πρόβλημα; Μήπως θα προτιμήσει να πάει ολομόναχη, ή σιωπηλά με μια φίλη της ή με τον άλλο γονιό της, σ’ ένα χειρουργικό σφαγείο για να κατασκάψουν το σώμα της και να πετσοκόψουν το μωρό της, επειδή η σχέση σας είναι τέτοια, ώστε το καλύτερο πράγμα στον κόσμο (την εγκυμοσύνη) το έχεις κάνει εσύ «πρόβλημα»;
Έστω κι αν νομίζεις πως η σχέση σας είναι αρμονική, πιστεύω ότι θα πρέπει να αναρωτηθείς και να κάνεις από τώρα –πριν είναι αργά– προληπτικές κινήσεις, όπως:
ν’ αρχίσεις να χτίζεις μια σχέση αληθινής επικοινωνίας με την κόρη σου, γεμάτη αγάπη, κατανόηση και σεβασμό προς αυτήν – εκείνη, από την πλευρά της, είναι σίγουρο πως σε αγαπά και σε σέβεται, ακόμη κι αν η δική σου συμπεριφορά είναι απότομη ή απόμακρη και δεν την αφήνει να σου το δείξει·
να μιλήσεις μαζί της συγκεκριμένα γι’ αυτό το θέμα και να τη βοηθήσεις να καταλάβει πως η αντίδρασή σου, σε περίπτωση που προκύψει, θα χαρακτηρίζεται από αγάπη και συμπαράσταση και προς εκείνη και προς το μωρό της, για τους οποίους θα θυσιάσεις ευχαρίστως την «αξιοπρέπειά σου» και «το όνομά σου στην κοινωνία».
Ίσως είναι δύσκολο για σένα να σκεφτείς έτσι, γιατί πρέπει να σπάσεις ένα ταμπού που βασανίζει την κοινωνία μας εδώ και αιώνες, το ταμπού της «ηθικής» και της «αξιοπρέπειας». Όμως υπάρχει μια δύναμη που σπάει όλα τα ταμπού: η αγάπη. Και υπάρχει κάποιος που παρέχει την αγάπη ως δώρο σ’ εκείνον που του τη ζητάει με αγωνία. Κάποιος που είναι ολόκληρος αγάπη και που συνεχώς μας προσκαλεί να μοιραστούμε την αγάπη του. Δε μας ζητάει τίποτα και μας δίνει τα πάντα – και, αν μας ζητάει κάτι, πάλι για δικό μας όφελος το ζητάει. Θα τον συναντήσεις εύκολα και θα του μιλήσεις ακόμα πιο εύκολα. Είναι συνέχεια on line. Κοίταξε γύρω σου και θα δεις την κεραία του. Έχει το πιο αναγνωρίσιμο σχήμα στον κόσμο: †
Θ. Ι. Ρηγινιώτης
Πέμπτη 29 Απριλίου 2010
Τετάρτη 28 Απριλίου 2010
Ο Γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης, οι εκτρώσεις, η ανατροφή του παιδιού και πολυτεκνία
Ο τάφος του μακαρίου Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου στην Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στη Σουρωτή Θεσσαλονίκης
Ο καλύτερος πολύτεκνος…
Ο μεγαλύτερος και καλύτερος πολύτεκνος είναι ό άνθρωπος που αναγεννήθηκε πνευματικά και βοηθάει για την πνευματική αναγέννηση των παιδιών όλου του κόσμου, για να εξασφαλίσουν τις ψυχές τους στον Παράδεισο.
Η ανατροφή του παιδιού
Η ανατροφή του παιδιού αρχίζει από την εγκυμοσύνη. Αν η μητέρα που κυοφορεί συγχύζεται και στενοχωριέται, το έμβρυο μέσα στην κοιλιά της ταράζεται. Ενώ όταν η μάνα προσεύχεται και ζει πνευματικά, το παιδάκι στην κοιλιά της μάνας αγιάζεται.
Όταν η μάνα δεν θέλει το παιδί
Όταν η γυναίκα που είναι έγκυος δε θέλει το παιδί, αυτό, πολλές φορές το καταλαβαίνει, τυλίγεται με τον ομφάλιο λώρο και πεθαίνει.
Οι εκτρώσεις
Πόσα παιδάκια φεύγουν με τις εκτρώσεις. Θα ηταν πολύ λιγότερο το κακό να το γεννήσει το παιδί μια μάνα, να το βαφτίσει και μετά να το σκοτώσει, παρά να το σκοτώσει πριν γεννηθεί.
Δευτέρα 26 Απριλίου 2010
Τι είναι Ανάδοχος και ποιες οι υποχρεώσεις του ;
Ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε και ζοῦμε, ἡ Ἁγία μας Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, το Σῶμα δηλ. τοῦ Χριστοῦ, εἶναι Ἐκκλησία τῶν Μυστηρίων. Τό πρῶτο ἀπό τά μυστήρια, τό εἰσαγωγικό μυστήριο, πού μᾶς εἰσάγει καί μᾶς κάνει ὀργανικά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος. Στήν Π.Δ. ἔχουμε τύπους τοῦ πραγματικοῦ Βαπτίσματος, μέ τελευταῖο τό βάπτισμα μετανοίας τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, ὁ ὁποῖος κλείνει τήν Π.Δ. καί ἀνοίγει τήν Κ. Διαθήκη. «Ἰωάννης ἐβάπτισεν βάπτισμα μετανοίας τῷ λαῷ λέγων εἰς τόν ἐρχόμενον μετ’ αὐτόν ἵνα πιστεύσωσιν, τοῦτ’ ἔστιν εἰς τόν Ἰησοῦν» (Πράξ. 19,4). Ὁ Ἰωάννης βάπτισε βάπτισμα μετανοίας καί ἔλεγε στό λαό νά πιστεύουν σ’ Ἐκεῖνον πού ἔρχεται μετά ἀπό αὐτόν, δηλ. στόν Ἰησοῦ Χριστό.
Ὁ Ἴδιος ὁ Ἰησοῦς Χριστός μέ τό παράδειγμά Του ἁγίασε τό Βάπτισμα, ὅταν βαπτίστηκε ἀπό τόν Ἰωάννη τόν Βαπτιστή στόν Ἰορδάνη ποταμό. Τέλος, ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, μετά τήν ἀνάστασή Του, δίνει στους Ἀποστόλους τήν τελευταία Του ἐντολή: «Πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» (Ματθ. 20, 18-19). Πηγαίνετε καί κάνετε ὅλο τον κόσμο μαθητές μου, βαπτίζοντες αὐτούς στό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτή τη θεία ἐντολή τοῦ βαπτίσματος, ἡ Ἐκκλησία μας τήν τηρεῖ ἐξ ἀρχῆς καί φυσικά θα συνεχίσει νά τήν ζεῖ καί νά τήν ἐφαρμόζει μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων. Τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος εἶναι ἀναγκαῖο καί ὑποχρεωτικό γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, γι’ αὐτό καί δέν ἀμφισβητεῖται ἀπό κανέναν πιστό Χριστιανό, πού γνωρίζει ἔστω καί στοιχειωδῶς κάποια πράγματα τῆς Χριστιανικῆς ζωῆς.
***
Ἐκεῖνο ὅμως γιά τό ὁποῖο χρειάζεται νά μιλήσουμε καί τό ὁποῖο ἔχει ἄμεση σχέση μέ τό ἴδιο τό μυστήριο τοῦ βαπτίσματος, εἶναι τό θέμα «ἀνάδοχος». Τί εἶναι ὁ ἀνάδοχος; καί ποιές εἶναι οἱ ὑποχρεώσεις του;
Εἶναι ἀνάγκη νά ἐξετάσουμε τίς πτυχές τοῦ θέματος αὐτοῦ, διότι, δυστυχῶς, ἀρκετοί εἶναι οἱ Χριστιανοί πού ἀναλαμβάνουν τήν εὐθύνη τοῦ νά γίνουν ἀνάδοχοι (νονοί), χωρίς νά γνωρίζουν τίς σοβαρές ὑποχρεώσεις καί εὐθύνες πού συνεπάγεται ἡ πράξη τους αὐτή, νομίζοντας ὅτι τό νά βαπτίσει κανείς ἕνα παιδί ἤ ἕναν μεγάλο ἄνθρωπο, αὐτό δέν εἶναι παρά μιά κοινωνική ἐκδήλωση, πού σκοπό ἔχει νά συνδέσει περισσότερο φιλικά τίς οἰκογένειες καί τούς ἀνθρώπους. Πιστεύουν δηλ. ὅτι τό μυστήριo τοῦ βαπτίσματος καί τό νά γίνει κανείς νονός, εἶναι ἁπλά μιά κοινωνική ἐκδήλωση.
Ἄς δοῦμε λοιπόν: α) Τί εἶναι ὁ ἀνάδοχος (ὁ νονός ἤ ἡ νονά)
Ἀνάδοχος εἶναι τό πρόσωπο, ἄνδρας ἤ γυναίκα, πού στέκεται ἐγγυητής στήν Ἐκκλησία γιά τήν πίστη τοῦ βαπτιζομένου καί ἀναλαμβάνει τή φροντίδα μετά τό βάπτισμα νά τον στερεώνει στήν Χριστιανική πίστη. Ὁ θεσμός λοιπόν τοῦ ἀναδόχου ξεκινᾶ ἀπό μία βασική ἐκκλησιαστική προϋπόθεση. Ὅτι ὁ ὑποψήφιος πρέπει νά εἶναι ἐχέγγυος, γνωστός, νά ἔχει δώσει καλή μαρτυρία πρός τά ἔξω, νά ἔχει δηλ. δώσει δείγματα ἀκεραιότητας καί εἰλικρινῶν διαθέσεων γιά τήν Χριστιανική πίστη καί ζωή, πού θά λάβει μέ τό βάπτισμα. Σήμερα πού λόγῳ τῆς μετακίνησης τῶν πληθυσμῶν καί γενικῶς τῆς παγκοσμιοποίησης τά δεδομένα ἔχουν ἀλλάξει καί ὥριμοι πλέον ἄνθρωποι ἐντάσσονται καθημερινῶς στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, θά πρέπει καί πάλι ὅσοι ἀναλαμβάνουν τό ρόλο καί τό διακόνημα τοῦ ἀναδόχου, νά μελετήσουν σοβαρά τίς προϋποθέσεις καί, ὅπως θά δοῦμε στή συνέχεια, τίς εὐθῦνες τοῦ ρόλου αὐτοῦ, καί κατόπιν, συνειδητά πλέον, νά ἀποδέχονται τήν εὐθύνη τοῦ ἀναδόχου.
Ἄς δοῦμε τώρα: β) Ποιές εἶναι αὐτές οἱ ὑποχρεώσεις τοῦ ἀναδόχου;
Μετά τήν ἐπικράτηση τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ, οἱ ἀνάδοχοι ἀνεδέχοντο ν’ ἀναπληρώσουν τήν φυσική ἔλλειψη τῆς πίστεως καί τῆς μετανοίας στά νήπια, φροντίζοντας μαζί μέ τούς γονεῖς τοῦ νηπίου γιά τήν κατά Χριστόν μόρφωση καί ἀνατροφή του.
Πράγματι· στήν ἀρχαία Ἐκκλησία πού ὑπῆρχε γνήσιος ζῆλος, τότε καί μόνο, μετά δηλ. τήν Ὁμολογία Πίστεως, ὁ ἀρχιερέας τόν σφράγιζε μέ τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ καί ἔδινε τήν ἔγκριση, ὥστε οἱ ἱερεῖς νά τόν καταγράψουν ὡς ἀνάδοχο στά δελτία τῆς Ἐκκλησίας, μαζί μέ τόν ὑποψήφιο γιά τήν βάπτιση ἀνάδεκτό του. Ὁποία τιμή ἀλλά καί εὐθύνη γιά τόν ἀνάδοχο.
***
Ἄς ἀκούσουμε τόν ἱερό Χρυσόστομο νά μᾶς περιγράφει τήν προσωπικότητα τοῦ αὐθεντικοῦ ἀναδόχου:
Θέλετε νά ἀπευθύνουμε τώρα τό λόγο στούς ἀναδόχους σας, γιά νά μάθουν καί ἐκεῖνοι ποιῶν ἀμοιβῶν ἀξιώνονται, ἐάν δείξουν γιά ἐσᾶς πολύ φροντίδα καί ἀντιθέτως ποιά τιμωρία τούς ἀναμένει ἄν ἀμελήσουν; Γιά νά τό ἐννοήσεις σκέψου, ἀγαπητέ, ἐκείνους πού γίνονται ἐγγυητές καί ἀνάδοχοι προσώπων πού δανείζονται χρήματα, ὅτι περισσότερο ἀπό τόν ὑπεύθυνο καί δανειζόμενο ἐκεῖνοι ὑφίστανται τήν ἀγωνία καί τόν φόβο. Ἄν δηλ. αὐτός πού δανείστηκε, φανεῖ συνεπής, μέ τήν συνέπειά του κατέστησε ἐλαφρό τό φορτίο, πού ἀνέλαβε ὁ ἐγγυητής. Ἄν άντιθέτως φανεῖ ἀγνώμονας καί ἀσυνεπής, τότε τοῦ ἑτοίμασε τέλεια τήν καταστροφή. Γι’ αὐτό καί ἕνας σοφός συμβουλεύει τά ἑξῆς: «Ἐάν ἐγγυηθῆς, ἑτοιμάσου νά πληρώσης» (Σοφ. Σειράχ η΄, 13). Ἐάν λοιπόν ὅσοι ἀναδέχονται ἄλλους γιά χρήματα εἶναι ἀπολύτως ὑπεύθυνοι γιά ὁλόκληρο τό ποσό, περισσότερο εἶναι ὑπεύθυνοι ἐκεῖνοι πού ἀναδέχονται ἄλλους καί ἐγγυῶνται γιά πνευματικά θέματα καί γιά τήν ἀρετή. Ναί· πολύ ἐνδιαφέρον πρέπει νά ἐπιδεικνύουν γι’ αὐτούς πού ἀναλαμβάνουν, προτρέποντάς τους, συμβουλεύοντάς τους, διορθώνοντας τά σφάλματά τους καί δείχνοντάς τους πατρική ἀγάπη.
Ἄς μή νομίζουν αὐτοί, ὅτι τό νά εἶναι ἀνάδοχοι εἶναι τυπικό καί τυχαῖο πρᾶγμα, ἀλλά ἄς μάθουν καλά, ὅτι καί αὐτοί γίνονται συμμέτοχοι τῆς πνευματικῆς ὠφέλειας τῶν ἀναδεκτῶν, ἐαν μέ τίς συμβουλές τους τούς χειραγωγήσουν στήν ὁδό τῆς ἀρετῆς, καί ἄς γνωρίζουν πάλι ὅτι ἄν δείξουν ἀμέλεια καί ἀδιαφορία, θά ἐπιφέρουν στόν ἑαυτό τους μεγάλη καταδίκη. Γι’ αὐτόν τόν λόγο καί ἐπικρατεῖ ἡ συνήθεια καί πατέρες ἤ μητέρες πνευματικούς νά τούς ὀνομάζουν αὐτούς τούς ἀναδόχους, γιά νά μάθουν πόση ἐπιμέλεια πρέπει νά δείχνουν γιά νά μορφώνουν πνευματικά ὅσους ἀναλαμβάνουν.
Διότι, ἐάν ἐκείνους πού δέν ἔχουν καμμία ἰδιαίτερη σχέση μέ ἐμᾶς, πρέπει νά τούς κινήσουμε τόν κύριο ζῆλο τῆς ἀρετῆς, πολύ περισσότερεο ὀφείλουμε νά ἐπιτελέσουμε τό καθῆκον ἀπέναντι σ’ ἐκεῖνον, τόν ὁπιοῖο ἀναδεχόμαστε ὡς πνευματικό μας τέκνο. Γιά τόν λόγον λοιπόν αύτόν, μάθετε καί οἱ ἀνάδοχοι ὅτι δέν σᾶς ἀπειλεῖ μικρός κίνδυνος, ἐάν δείξετε στό καθῆκον αὐτό ἀμέλεια (Ἰ. Χρυσοστόμου, Β΄Κατήχησις).
Καί τίθεται τώρα τό ἐρώτημα: Οἱ ἀνάδοχοι σήμερα γνωρίζουν τήν ἀποστολή τους; Ἔχουν συνειδητοποιήσει ὅτι τό καθῆκον τους δέν ἐξαντλεῖται στό νά ἀγοράζουν ἐνδύματα καί δῶρα στά παιδιά πού ἀναλαμβάνουν, ἀλλά τό κύριο καί βασικό καθῆκον τους εἶναι νά διδάξουν τήν ὀρθή πίστη στά πνευματικά τους τέκνα; Γνωρίζουν πρῶτα οἱ ἴδιοι τήν Ὀρθόδοξη πίστη, καί ζοῦν σωστά οἱ ἴδιοι τήν Χριστιανική ζωή γιά νά μπορέσουν στήν συνέχεια νά τήν μεταδώσουν στίς ψυχές πού ἔχουν ἀναλάβει;
Ἔχουμε συνειδητοποιήσει ὅτι ἄν κάποιος ζεῖ μέσα σέ βαριά ἠθικά παραπτώματα, ἄν δέν μετανοήσει καί δέν ἀλλάξει τρόπο ζωῆς δέν μπορεῖ νά γίνει ἀνάδοχος; Κατανοήσαμε ὅτι ὅσοι συζοῦν παράνομα ἤ ἔχουν τελέσει τόν λεγόμενο πολιτικό γάμο, ἔχουν ἀποκόψει τόν ἑαυτό τους ἀπό τό σῶμα τῆς Εκκλησίας καί ἄρα δέν μποροῦν καί δέν ἔχουν τό δικαίωμα νά ἐγγυηθοῦν γιά τήν ψυχή τοῦ ἄλλου; Πραγματικά πῶς εἶναι δυνατόν νά κατηχήσει μιά ψυχή καί νά τήν ὁδηγήσει στήν ἀλήθεια ἕνας πού ἔχει ξεφύγει ἀπό τήν ὁδό τῆς ἀληθείας;
Εἶναι συγκλονιστικό ἀλλά καί σωτήριο νά συνειδητοποιήσει ὁ ἀνάδοχος ὅτι θά δώσει λόγο στόν Θεό γιά τήν ψυχή ἤ τίς ψυχές πού ἔχει ἀναλάβει. Καί ἐπειδή ἔτσι ἔχουν τά πράγματα, εἶναι δηλ. τόσο σοβαρή ἡ ὑπόθεση τό νά γίνει κανείς ἀνάδοχος, γι’ αὐτό καί δέν μποροῦν ν’ ἀναλάβουν τόν ρόλο αὐτό οἱ μή Χριστιανοί. Δέν μποροῦν νά γίνουν ἀνάδοχοι οἱ ἄθεοι καί ἄπιστοι, οἱ ἀλλόθρησκοι, οἱ αἱρετικοί, οἱ σχισματικοί, οἱ ἀφορισμένοι, ὅσοι ἀνήκουν σέ ἀποκρυφιστικά τάγματα καί ὀργανώσεις καί γενικῶς ὅσοι ἔχουν ἔκλυτο βίο καί ἔχουν καταδικαστεῖ γιά ἠθικά παραπτώματα. Ἀκόμα δέν μποροῦν νά ἀναλάβουν τό ρόλο τοῦ ἀναδόχου ὅσοι δέν ἔχουν συνείδηση τῶν πράξεών τους καί γενικῶς οἱ ἀκαταλόγιστοι, ὅπως τά μικρά παιδιά, ὅσοι πάσχουν διανοητικῶς κ.λπ. Ἐπίσης δέν μποροῦν νά γίνουν ἀνάδοχοι οἱ γονεῖς τοῦ τέκνου, οἱ κληρικοί ὅλων τῶν βαθμῶν καί οἱ μοναχοί. Μόνο σέ εἰδικές καί ἔκτακτες περιπτώσεις μπορεῖ νά γίνει ἐξαίρεσις ὡς πρός τούς μοναχούς, κατόπιν ὅμως ἀδείας τοῦ Ἐπισκόπου καί γενικῶς τῆς προϊσταμένης ἐκκλησιαστικῆς ἀρχῆς.
***
Εἴπαμε στήν ἀρχή ὅτι τό θέμα μας δέν εἶναι αὐτό καθ’ ἑαυτό τό μυστήριο τοῦ βαπτίσματος, ἀλλά ὁ ἀνάδοχος. Στό σημεῖο ὅμως αὐτό καί σέ συνδυασμό μέ τόν ἀνάδοχο εἶναι ἀνάγκη νά ποῦμε κάποια πράγματα γιά τό βάπτισμα τῶν παιδιῶν. Καί τοῦτο, διότι μέσα στά τόσα πολλά καί παράδοξα τῆς ἐποχῆς μας, βλέπουμε καί τοῦτο· νά ὑπάρχουν γονεῖς πού ἀποκτοῦν ἕνα ἤ καί περισσότερα παιδιά, καί νά ἀρνοῦνται νά τά βαπτίσουν. Τά ἀφήνουν νά μεγαλώσουν ἀβάπτιστα μέ τή δικαιολογία, νά μεγαλώσουν καί ἄν μόνα τους τό ζητήσουν, τότε τά βαφτίζουμε. Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα παιδιά οἰκογενειῶν, κυρίως σέ μεγάλες πόλεις, πού πηγαίνουν στό σχολεῖο, καί ὅμως δέν ἔχουν δεχθεῖ τήν χάρη τοῦ ἁγίου μυστηρίου. Προχωροῦν μάλιστα οἱ γονεῖς καί δίνουν ὄνομα στό παιδί τους ἤ στά παιδιά τους, χωρίς ὅμως αὐτά νά περάσουν ἀπό τά ἁγιασμένα ὕδατα τῆς κολυμβήθρας.
Β έβαια στό «ἐπιχείρημα» τῶν γονέων ὅτι τ’ ἀφήνουν νά μεγαλώσουν καί ἐάν μόνα τους τό ζητήσουν, τότε θά τά βαφτίσουν, θά μποροῦσε κανείς νά ἀπαντήσει ὅτι ἄν θέλουν νά εἶναι συνεπεῖς μέ τή θεωρία τους, τότε δέν θά πρέπει οὔτε στόν ἰατρό, οὔτε στόν παιδικό σταθμό, οὔτε στό νηπιαγωγεῖο, οὔτε στό σχολεῖο νά τά πᾶνε, ἄν δέν μεγαλώσουν καί δέν τό ζητήσουν μόνα τους καί γενικῶς τίποτε νά μήν προσφέρουν στά τέκνα τους ἄν τά ἴδια δέν συνειδητοποιήσουν ἀπολύτως κάτι καί δέν τό ζητήσουν μόνα τους… Ἀλήθεια, τί συμβαίνει μέ αὐτούς τούς γονεῖς; Εἶναι βέβαιο ὅτι στήν καρδιά τους ἔχει περάσει ἡ ἀπιστία. Δέν πιστεύουν στό μυστήριο καί τή μεγάλη του ὠφελιμότητα. Καί δέν εἶναι μόνο ὅσοι καλύπτουν τή σχέση τους μέ τόν πολιτικό γάμο, πού συνήθως ἐνεργοῦν μέ πράξεις πού εἶναι ἀντίθετες μέ τήν Χριστιανική ζωή, εἶναι, δυστυχῶς, καί κανονικά στεφανωμένοι σύζυγοι, πού ὅμως ἐπηρεασμένοι ἀπό ἀθεϊστικές ἰδεολογίες καί ἀπό ἕνα νέο τρόπο ζωῆς πού προβάλλεται κατά κόρον στά Μ.Μ.Ε., καταλήγουν στήν ἀπόφασή τους αὐτή μέ ἀποτέλεσμα νά ζημιώνονται τά ἴδια τους τά παιδιά καί φυσικά ὁλόκληρη ἡ οἰκογένεια…
Δέν ἀποκλείεται ὅμως ἡ στάση αὐτή σέ ὁρισμένες περιπτώσεις νά στηρίζεται καί σέ ἄγνοια, γι’ αὐτό εἶναι ἀνάγκη νά ἐπισημανθοῦν κάποιες ἀλήθειες πού διαφωτίζουν ὅσους ἀγνοοῦν τά πράγματα καί διαθέτουν ἁγνή καί εἰλικρινή διάθεση. Ὅπως τονίσαμε, ἐξ άρχῆς ὑπῆρχε, ἀλλά κυρίως ἀπό τόν δ΄αἰ. εἶχε ἐπικρατήσει σέ ὁλόκληρη τήν Ἐκκλησία ὁ νηπιοβαπτισμός, δηλ. οἱ γονεῖς νά βαπτίζουν τά τέκνα τους ὅταν αὐτά βρίσκονται στήν νηπιακή ἡλικία. Βεβαίως τά νήπια δέν εἶναι σέ θέση νά ἐννοήσουν τί τούς προσφέρεται μέ τό ἅγιο βάπτισμα, ὥστε συνειδητά νά μετέχουν στό ἅγιο μυστήριο. Ὅμως εἶναι τό ἴδιο βέβαιο ὅτι ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἐνεργεῖ ἐκεῖ ὅπου δέν ὑπάρχει ἀντίσταση καί ἄρνηση. Φυσικά τό νήπιο δέν προβάλλει καμμία ἄρνηση στή χάρη τοῦ μυστηρίου, καί ἑπομένως ἡ χάρις ἐνεργεῖ καί φέρνει τά θαυμαστά ἀποτελέσματα πού προσφέρει τό Βάπτισμα.
Αὐτός πού ἐνδιέτριψε περισσότερο στό θέμα τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ εἶναι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὁ ὁποῖος ρωτάει τούς γονεῖς: «Νήπιον ἔστι σοι;» Σοῦ ἔδωσε ὁ Θεός παιδάκι; Βάπτισέ το. «Μή λαβέτω καιρόν ἡ κακία». Πρόσεξε· μή τό ἀφήνεις ἀβάπτιστο. «Ἐκ βρέφους ἁγιασθήτω ἐξ ὀνύχων καθιερωθήτω τῷ Πνεύματι». Ἀπό τή βρεφική του ἡλικία ἄς ἁγιασθεῖ· ἀπό πολύ μικρό ἄς καθιερωθεῖ μέ τήν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Στρεφόμενος δ’ πρός ἐκείνους οἱ ὁποῖοι κρατοῦσαν ἀκόμα τά εἰδωλολατρικά ἔθιμα, προσθέτει: «οὐδέ δεῖ σοι περιαμμάτων καί ἐπασμάτων, οἷς ὁ πονηρός συνεισέρχεται, κλέπτων εἰς ἑαυτόν ἀπό τοῦ Θεοῦ τό σέβας, ἐν τοῖς κουφοτέροις. Δός αὐτῷ τήν Τριάδα, τό μέγα καί καλόν φυλακτήριον». Δηλ. δέ σοῦ χρειάζονται τραγούδια καί ἐπωδές καί φυλαχτά (ἐννοεῖ ὁ ἅγιος, ὅσα ἀπό εἰδωλολατρικές συνήθειες εἶχαν εἰσβάλει σέ χριστιανικές οἰκογένειες), διότι μαζί μέ αὐτά μπαίνει ὁ πονηρός. Αὐτός ὁ πονηρός, κλέβει ἀπό τόν Θεό καί κάνει δικό του τό σεβασμό πού ἀνήκει στόν Κύριο. Αὐτά γίνονται ἀπό τούς ὀλιγόμυαλους καί κούφιους. Δῶσε στό παιδί σου τήν Τριάδα, πού εἶναι τό μεγάλο καί καλό φυλακτήριο.
Αὐτά τά τόσο σοφά λόγια κηρύττει σέ ὅλους τούς Χριστιανούς γονεῖς ὁ μεγάλος αὐτός Θεολόγος ἅγιος Γρηγόριος. Ἄλλωστε στό ἔργο αὐτό τοῦ συνδέσμου τοῦ παιδιοῦ μέ τόν Θεό, ἔχουν ὁριστεῖ μαζί μέ τούς γονεῖς καί οἱ ἀνάδοχοι. Νά βοηθήσουν δηλ. τόν βαπτιζόμενο νά ἐξελιχθεῖ σ’ ἕναν καλό καί συνειδητοποιημένο Χριστιανό. Ἐδῶ ἀκριβῶς στηρίζεται καί ὁ νηπιοβαπτισμός, στήν πίστη δηλ. τῶν γονέων καί τοῦ ἀναδόχου. Εἶναι λοιπόν ἀνάγκη νά βαπτίζονται τά νήπια τῶν γονέων πού δέν ἔχουν ἀπορρίψει συνειδητά τήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική πίστη. Εἶναι ἀνάγκη, διότι μεγάλα καί θαυμαστά εἶναι τά ἀποτελέσματα τοῦ ἁγίου βαπτίσματος σ’ αὐτόν πού λαμβάνει τή χάρη του μυστηρίου εἴτε συνειδητά, ὅταν εἶναι μεγάλος, εἴτε ἀσυνείδητα, ὅταν βρίσκεται στή νηπιακή του ἡλικία.
Ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ Ὀρθόδοξη δογματική μας διδασκαλία, στό ἅγιο βάπτισμα συντελεῖται ἀναγέννησις, βαθειά καί ριζική ἀλλοίωσις καί μεταβολή τῆς ἀνθρωπίνης φύσεώς μας. Ἀναγέννησις, πραγματική παλιγγενεσία, τήν ὁποία ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας χαρακτήρισε ὡς «γέννησιν ἐξ ὕδατος καί Πνεύματος». Ἐάν αὐτή δέν συντελεσθεῖ κατά τό ἅγιο βάπτισμα, δέν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά εἰσέλθει στή Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Αὐτή ἀκριβῶς τήν ἀλήθεια ἐκφράζει καί ὁ ἱερός Κύριλλος Ἱεροσολύμων στήν τρίτη μυσταγωγική του κατήχηση, πού μέ πολύ πόνο διακηρύττει, ἐκφράζοντας τή φωνή τῆς Ἐκκλησίας, ὅτι «εἴ τις μή λάβῃ βάπτισμα, σωτηρίαν οὐκ ἔχει». Ὅποιος δηλ. δέν λάβει τό ἅγιο βάπτισμα, δέν μπορεῖ νἀ σωθεῖ. Καί προσθέτει: Μπορεῖ κανένας νά εἶναι ἐκ φύσεως ἀγαθός, καλόγνωμος στίς ἐκδηλώσεις του καί τά καθημερινά του ἔργα. Ὅμως ἐάν δέν λάβει τή σφραγίδα τοῦ ὕδατος, δηλ. δέν βαπτισθεῖ, «οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τήν Βασιλείαν τῶν οὐρανῶν».
***
Ἀλλά νά προσθέσουμε καί τοῦτο. Πόσα νήπια κινδυνεύουν ἀρκετές φορές εἴτε ἀπό ἀσθένειες εἴτε ἀπό ἀτυχήματα, νά φύγουν ἀπό τή ζωή ἀβάπτιστα; Πόσοι κίνδυνοι παραμονεύουν καθημερινῶς μικρούς καί μεγάλους; Τόσο ὑλικοί ὅσο καί πνευματικοί. Καί πόσο προσπαθεῖ ὁ διάβολος νά προσβάλει καί νά ρίξει τόν ἄνθρωπο στήν ἁμαρτία καί μάλιστα σέ θανάσιμα ἁμαρτήματα… Ὅλα αὐτά λοιπόν θά πρέπει μαζί μέ τούς γονεῖς νά τά γνωρίζει καί ὁ ἀνάδοχος καί νά προσπαθεῖ, ἀφοῦ πρῶτα ὁ ἴδιος ζεῖ τή ζωή τῆς πίστεως, νά μεταλαμπαδεύσει αὐτή τή ζωή τῆς χάριτος στό πνευματικό του τέκνο. Ναί· καί θά τοῦ κάνει τά δῶρα του καί θά ἐνδιαφερθεῖ γιά τήν πρόοδό του στά μαθήματα καί γενικῶς στή ζωή καί θά βοηθήσει καί ὑλικῶς ἄν χρειασθεῖ καί ἄν ὑπάρχει ἐκ μέρους τοῦ ἀναδόχου καί οίκονομική δυνατότητα, ἀλλά κυρίως δέν θά πρέπει νά λησμονεῖ ποτέ μά ποτέ ὅτι ἐνώπιον Θεοῦ καί ἀνθρώπων ὁ ἀνάδοχος εἶναι ὑπεύθυνος καί τελικῶς θά τοῦ ζητηθεῖ καί λόγος.
πηγή
Κυριακή 25 Απριλίου 2010
Ο Γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης μιλά για τους συζύγο και τα διαζύγια
1. Οι άνθρωποι, βρε παιδί μου,χωρίζουν από τη φιληδονία τους και από τον εγωισμό τους. Από τίποτε άλλο. Όλους τους άλλους λόγους τους εμπνέονται εκ των υστέρων για να δικαιολογούν τους εαυτούς τους.
2 . Στη μέση της οικογένειας πρέπει να είναι ο Χριστός. Τα προβλήματα τα λύνει ο πνευματικός. Το ζευγάρι πρέπει να έχει κοινό πνευματικό.
Σάββατο 24 Απριλίου 2010
Πώς αναπτύσσεται μία αρμονική σχέση ανάμεσα στο ανδρόγυνο
Του Μητροπολίτη Λεμεσού ΑθανασίουΓια να σταθεί ένας γάμος σωστά, ο στόχος δεν είναι το να λάβουμε, αλλά πρώτιστα να δώσουμε, όπως ο Χριστός στην Εκκλησία. Και φυσικά πρέπει να μάθουμε να ακούμε τον σύντροφό μας, πρώτιστα ως αγαπημένο ΠΡΟΣΩΠΟ.
Το θέμα το οποίο μου δόθηκε να πω λίγα λόγια, είναι η αρμονική σχέση του ανδρογύνου. Όντως είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα, γιατί δεν είναι αρκετό κανείς να φέρει παιδιά εις τον κόσμο, άλλα πρέπει κι αυτά τα παιδιά να τα μεγαλώσει καλά και όμορφα. Αυτό βέβαια είναι αποτέλεσμα της σωστής σχέσης των δύο νέων μέσα στο γάμο. Η σωστή σχέση των γονέων, η αρμονία του γάμου, της οικογένειας, θα φέρει την ισορροπία, την ψυχική και σωματική ισορροπία των παιδιών. Κι αυτά βέβαια, μεγαλώνουν, έρχονται στον κόσμο, παίρνουν τα πρώτα ερεθίσματα και όλα όσα απαρτίζουν τον ψυχοσωματικό τους κόσμο από τους γονείς τους. Σήμερα στην πατρίδα μας την Κύπρο, δυστυχώς, μαζί με τα άλλα προβλήματα έχουμε και πρόβλημα στο χώρο της οικογένειας. Όσο και να θέλει κανείς να ωραιοποιεί τα πράγματα, η πραγματικότητα δεν είναι καθόλου ευχάριστη. Να σας πω μόνο από δεδομένα που γνωρίζω από τη Λεμεσό τουλάχιστον, και αυτό δεν είναι μόνο φαινόμενο της Λεμεσού, άλλα δυστυχώς είναι κι ένα φαινόμενο όλης της Κύπρου, ότι στην πόλη μας σε σύνολο περίπου 850 έως 900 το πολύ γάμους το χρόνο, έχουμε 250 έως 270 διαζύγια το χρόνο. Από επίσημες στατιστικές που γίνονται κυβερνητικές, από το τμήμα Στατιστικής και Ερευνών, έχω δει ότι τον περασμένο χρόνο είχαμε στην Κύπρο 5000 γάμους και 1250 περίπου διαζύγια.
Έχουμε ένα μεγάλο αριθμό διαζυγίων, που βέβαια, δυστυχώς, καμιά φορά είναι και αναγκαίο κακό, όπως φτάνουν τα πράγματα. Ως εκ της θέσεως μας, που είμαστε κληρικοί της Eκκλησίας του Χριστού μας, ερχόμαστε σε επαφή, τουλάχιστον προσπαθούμε να έλθουμε σε επαφή, με αυτούς τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες μέσα στο γάμο τους κι έτσι έχουμε μια άνετη γνώση και πείρα του τι συμβαίνει μέσα στο χώρο της οικογένειας. Αλλά και από τις έρευνες τις προσωπικές νομίζω ότι εντοπίζουμε πού ακριβώς έγκειται το πρόβλημα. Θέλω να σας πω, έτσι πριν ξεκινήσω, κάτι που το έχω πει πολλές φορές
. Όταν έγινα Μητροπολίτης Λεμεσού και τέλειωσε εκεί η διαδικασία εκλογής, χειροτονίας, ενθρονίσεως ως Μητροπολίτου, την επόμενη μέρα είχαμε Θεία Λειτουργία στο Μητροπολιτικό Ναό. Στη συνέχεια θα πήγαινα για πρώτη φορά στα γραφεία της Μητροπόλεως να δω τι γίνεται πλέον. Τέλειωσαν τα πανηγύρια, έπρεπε να δούμε και την πραγματικότητα. Στη Λειτουργία είχα ένα σφίξιμο έτσι μέσα μου, μες στην καρδιά μου κι έλεγα: "Τώρα είμαστε σε μια πόλη με πολλά προβλήματα".
Εγώ είμαι Λεμεσιανός, οπότε δικαιούμαι να περιγράφω την πόλη μου όπως είναι, δεν κινδυνεύω να χαρακτηριστώ ότι κατηγορώ την πόλη. Είναι μια θαυμάσια πόλη με πολύ ωραίους ανθρώπους, άλλα με το δικό της χαρακτήρα και τη δική της ιδιομορφία. Εμένα, μέχρι τότε, όλη μου η δράση ήταν βέβαια ως πνευματικός και εξομολόγος εκατοντάδων, άλλα σίγουρα ως Μητροπολίτης ήταν η πρώτη φορά που ήμουν αντιμέτωπος με την πραγματικότητα μιας μεγάλης πόλης. Διερωτόμουν κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας: "Τι θα συναντήσω άραγε σ' αυτή την πορεία, σ' αυτό το έργο το οποίο ανέλαβα να κάνω;". Παρακαλούσα το Θεό να με βοηθήσει, να με ενισχύσει στο έργο αυτό της νέας μου διακονίας μέσα στην Εκκλησία. Τέλειωσε η Θεία Λειτουργία και ετοιμαζόμουν να φύγω, να πάω στη Μητρόπολη.
Εκεί ετοιμαζόμενος, έρχεται ένας ιερέας μας, και μου λέει: "Πανιερώτατε, συγγνώμη, άλλα είναι ανάγκη να υπογράψεις άμεσα και γρήγορα μερικά χαρτιά που έχω εδώ, διότι περιμένουν οι άνθρωποι.
Πολύ καιρό δεν είχαμε Μητροπολίτη και αγωνιούν και πρέπει να υπογράψεις αμέσως, εδώ και τώρα". "Ευχαρίστως πάτερ μου, να υπογράψω. Είμαι εδώ και θα υπογράψω. Τι χαρτιά και τι ανάγκες είναι αυτές;". Είπα από μέσα μου. "Να δούμε που θα βάλω την πρώτη μου υπογραφή!". Κοιτάζω μια στοίβα από διαζύγια. Λέω: "Σε παρακαλώ, παρ' τα ευλογημένε αυτά από μπροστά μου. Φέρτε μου κάτι άλλο να υπογράψω. Την πρώτη μου υπογραφή να τη βάλω σε διαζύγια, να χωρίσουμε τον κόσμο; Φέρτε κάτι άλλο". "'Εντάξει, λέει, θα δούμε κάποια άλλη ανάγκη. Έρχεται ο επόμενος. Λέει: "Να υπογράψετε". Λέω: "Τι είναι αυτό;" "'Επιταγές". Λέω: "Ούτε αυτό. Φέρτε τίποτε άλλο".
Τελικά στη συνέχεια, κατάλαβα ότι ήταν τα δύο προβλήματα της Μητρόπολης, οι επιταγές και τα διαζύγια τα οποία είναι μια θλιβερή πραγματικότητα. Γιατί ξέρετε πόσο σκληρό πράγμα είναι να βλέπεις τους ανθρώπους, οι οποίοι κάποτε αγαπήθηκαν πάρα πολύ, ενώθηκαν με τα δεσμά του γάμου, έκαναν παιδιά μαζί, ένωσαν τη ζωή τους, έγιναν ένας άνθρωπος κι όμως φτάνουν στη συνέχεια να αποφασίζουν, καλώς η κακώς, να διαλύσουν αυτή την "πάλαι ποτέ διαλάμψασα" αγαπητική σχέση που είχαν μεταξύ τους.
Η προσπάθειά μας ως Εκκλησία είναι να δούμε τον άνθρωπο στην ουσία του προβλήματός του.
Γιατί διαλύεται η οικογένεια;
Γιατί υπάρχει αυτό το πρόβλημα;
Όταν κανείς ερευνήσει τα πράγματα, θα δει πολύ εύκολα και πολύ γρήγορα, ότι στον τόπο μας το πρόβλημα έγκειται κυρίως και πρωτίστως σ' ένα μεγάλο παράγοντα. Κι ο μεγάλος αυτός παράγοντας είναι η αδυναμία της επικοινωνίας. Δυστυχώς στον τόπο μας δε μαθαίνουμε να επικοινωνούμε σωστά. Αυτό το πράγμα το διαπίστωσα στη συνέχεια και στην αγωγή στα σχολεία μας, τόσο στα μικρά παιδιά όσο και στα μεγαλύτερα. Είδα ότι όντως αρχίζει από πολύ νωρίς αυτή η έλλειψη σε μας και μεγαλώνοντας φέρνει δυστυχώς τους καρπούς της.
Μαθαίνουμε από μικρά παιδιά να πηγαίνουμε στο σχολείο, να γίνουμε μορφωμένοι άνθρωποι, καλοί άνθρωποι και να μιλούμε σωστά και καλά. Μας το' λεγαν κι οι γιαγιάδες μας: "Να μάθεις να μιλάς καλά. Να συμπεριφέρεσαι καλά. Να λες καλά λόγια. Να είσαι ευγενικός". Μαθαίνουμε πράγματι στο σχολείο να μιλούμε καλά, ευγενικά, στον πληθυντικό, όλα αυτά τα απαραίτητα. Όμως ξεχάσαμε ότι η επικοινωνία δεν είναι μόνο να μιλάς καλά. Το σημαντικότερο της επικοινωνίας είναι να ακούς καλά. Κι αυτό το πράγμα, ποτέ κανένας δε μας το δίδαξε. Ενώ στον πολιτισμό μας, τον Ελληνορθόδοξο, το έχουμε. Αν διαβάσουμε κείμενα και αρχαίων Ελλήνων, άλλα και Πατέρων της Εκκλησίας και σύγχρονων ασκητών Πατέρων, θα δούμε τεράστια προσοχή των Πατέρων στο πώς ακούς τον άλλο άνθρωπο. Αν διαβάσουμε π.χ. ένα κείμενο του Αγίου Νικόδημου του Αγιορείτου, που έζησε τον 17ο-18ο αιώνα, στο Άγιο Όρος, βλέπουμε να μιλά εκεί στον πνευματικό και να του αναφέρει, ένας ασκητής ερημίτης, το πώς θα ακούει τον άλλο άνθρωπο. Πώς θα κάθεται στην καρέκλα. Πώς θα τον κοιτάζει. Πώς θα τον αντιμετωπίζει. Ακόμη και τι κινήσεις θα κάμει αυτός στο πρόσωπο του. Του λέει να προσέξει πάρα πολύ, να μην κάνει κινήσεις οι οποίες μπορεί να φέρουν τον άλλο άνθρωπο σε δύσκολη θέση. Ακόμα και πως να αναπνέει ο πνευματικός, την ώρα που ακούει τον άλλο άνθρωπο. Βλέπει κανείς μια θαυμαστή σοφία μέσα από την εμπειρία της Παράδοσης μας, στο πώς επικοινωνείς με τον άλλο άνθρωπο, που δυστυχώς στον αιώνα μας το χάσαμε. Μάθαμε μόνο να μιλάμε. Δεν έχουμε μάθει να ακούμε ποτέ. Ευτυχώς στην Ευρώπη ακούω, μετά πολλής χαράς, ότι στα Σχολεία, στα Πανεπιστήμια υπάρχουν ειδικά μαθήματα, ειδικά σεμινάρια, τα οποία γίνονται για το "Πώς ακούει ο άνθρωπος". Την πρώτη φορά που άκουσα αυτό το πράγμα ήταν από μια κυρία από τη Λευκωσία, η οποία μου έλεγε ότι πήγε στην Αγγλία έξι μήνες να κάνει μαθήματα για το πώς να ακούει. Χαμογέλασα την πρώτη φορά βέβαια. Της είπα: "Έπρεπε να πας στην Αγγλία για να ακούς;" Μου απάντησε: "Ναι, πάτερ. Πρέπει να μάθεις πώς θα ακούς. Είναι σημαντικότατο".
Μετά, όντως διαπίστωσα ότι κι εμείς δεν ακούμε, δε ξέρουμε να ακούμε και ότι είναι επιστήμη το να ακούς. Είπα ότι, ευτυχώς που υπάρχουν στη Δύση και ευτυχώς που είμαστε στην Ευρώπη. Ίσως μαζί με τα άλλα πάρουμε κι αυτά τα καλά, τα οποία είχαμε, αλλά τα χάσαμε. Φέρνοντας λοιπόν ανθρώπους που έχουν προβλήματα να μιλήσουμε, γονείς που είναι εν διαστάσει και ταλαιπωρούνται και ταλαιπωρούν και την οικογένεια τους κι έχουν όλη την καλή διάθεση να ζήσουν όμορφα και αρμονικά, βλέπει κανείς αμέσως, αυτή την αδυναμία των ανθρώπων να ακούσει ο ένας τον άλλο άνθρωπο. Λένε ταυτόχρονα και οι δύο τα δικά τους, σαν μια κασέτα που τη βάζεις στο μαγνητόφωνο κι επαναλαμβάνει όλα τα επιχειρήματα, τα υπέρ και τα κατά, για τον εαυτό του. Το ίδιο και ο άλλος άνθρωπος.
Είναι όπως δύο μαγνητόφωνα θαυμάσια, τα όποια αποδίδουν όμορφα το τι περιέχει μέσα η μαγνητοταινία. Αλλά δύο μαγνητόφωνα δεν μπορεί ποτέ να συνεννοηθούν μεταξύ τους. Απλώς λέει το καθένα αυτά που έχει μέσα του.
Έτσι λοιπόν είναι και δύο άνθρωποι οι οποίοι, ο καθένας βλέπει τα δικά του, άλλα δεν μπορούν να ακούσουν ο ένας τον άλλο. Λέει κανείς: "Καλά, αυτή είναι μια θλιβερή διαπίστωση, μια πραγματικότητα. Τι κάνουμε όμως;" Αυτή την πραγματικότητα την επιβεβαιώνει το γεγονός ότι βλέποντας αυτά όλα τα ανδρόγυνα, όντως σας ομολογώ από την προσωπική επαφή που έχω και την πείρα, ότι το 90% των γάμων δε διαλύονται λόγω τρίτων προσώπων ή τουλάχιστον η πρωτογενής αιτία δεν είναι τα τρίτα πρόσωπα. Το αν θα υπάρξει άλλο πρόσωπο στη σχέση έρχεται αργότερα. Το πρώτο ρήγμα, η πρώτη κρούση είναι στο γεγονός ότι οι άνθρωποι, ο καθένας για δικούς του και δικαιολογημένους λόγους, κλείνεται στον εαυτό του. Αυτό, από την πείρα μας, το είδαμε να επαναλαμβάνεται σχεδόν πάντοτε.
Ο άντρας να πέφτει με τα μούτρα στη δουλειά, να κάνει μια, δύο και τρεις εργασίες για να ανταποκριθεί φιλότιμα και αξιέπαινα στις ανάγκες της οικογενείας του, τις οικονομικές, των δανείων του, των σπιτιών που έχτισε, του αυτοκινήτου ή ό,τι άλλο. Να δουλεύει από το πρωί μέχρι το βράδυ, να εξουθενώνεται κυριολεκτικά. Το ίδιο και η σύζυγος. Αλλά το αποτέλεσμα είναι, ερχόμενοι και οι δύο στο σπίτι, να είναι τόσο κουρασμένοι και τόσο φορτισμένοι που, όχι μόνο δε μπορούν να επικοινωνήσουν, άλλα δυστυχώς αφήνουν τον εαυτό τους να βγάλει όλη εκείνη την κούραση, όλη την ψυχοσωματική κόπωση, ο ένας επάνω στον άλλο.
Όταν έχουν και παιδιά θεωρούν αρκετό το ότι: "Είμαι καλός πατέρας. Είμαι καλή μητέρα. Κάνω τα πάντα για το σπίτι μου, για τα παιδιά μου. Να μην τους λείψει τίποτα. Να μην στερηθούν κάτι. Να μην αισθανθούν ότι έχουν κάποια έλλειψη". Αλλά τελικά, το κυριότερο που έχουν ανάγκη τα παιδιά μας, τη μεταξύ των γονέων αρμονία, δεν τη δίδουμε. Ξέρετε πολύ καλά όλοι σας, είστε γονείς και το ξέρετε, ότι τα παιδιά μας έχουν βαθύτατη αίσθηση, έχουν βαθιά διαίσθηση, δε μπορούμε να τους ξεγελάσουμε. Μπορεί να μην τσακωνόμαστε ή να μη λέμε λόγια μπροστά στα μωρά. Το μωρό όμως καταλαβαίνει μέσα του τι συμβαίνει. Ακόμα και τα βρέφη. Εγώ δε θέλω να αφήνω βρέφη να τα έχουν οι γονείς τους στην αγκαλιά τους την ώρα που εξομολογούνται.
Γιατί βλέπω ότι το βρέφος, την ώρα που οι γονείς εξομολογούνται, συμμετέχει σ' αυτά που λέει ο γονιός του. Μπορεί να είναι τριών, πέντε, οχτώ, εννιά μηνών και δεν καταλαβαίνει. Όμως όταν η μάνα, κρατώντας το βρέφος στην αγκαλιά της, διηγείται κάτι το θλιβερό ή κλαίει ή είναι αναστατωμένη απ’ αυτά τα οποία λέει, βλέπεις το βρέφος να αναστατώνεται. Βλέπει τη μητέρα του με εκείνο το ύφος το εναγώνιο, το γεμάτο ερωτήματα και αναστατώνεται. Λέω στη μητέρα: "Μη φέρεις το μωρό μαζί σου". "Μα δεν θα καταλάβει, είναι μωρό".
Καταλαβαίνει το μωρό. Καταλάβαινε και πριν το γεννήσεις. Καταλάβαινε και όταν ήταν έμβρυο, καταλάβαινε από τότε που ήταν μες στην κοιλιά της μάνας του. Το έχει αποδείξει σήμερα η Επιστήμη, ότι έχουμε ακόμη και "ψυχολογία του εμβρύου". Δηλαδή και το έμβρυο δέχεται τα ερεθίσματα και την κατάσταση του τι συμβαίνει γύρω του, μες στο σπίτι του, με τους γονείς του. Καταλαβαίνουν τα παιδιά. Έχουν αισθήσεις, έχουν διαισθήσεις μέσα τους, που καταλαβαίνουν. Έτσι λοιπόν δε μπορούμε να κρυφτούμε. Εκείνο που είναι απαραίτητο για τα παιδιά μας είναι αυτή η αρμονία που πρέπει να έχουμε στο σπίτι μας.
Πώς μπορούμε να την αποκτήσουμε; Όλα αυτά τα ξέρουμε όλοι μας. Αλλά πώς μπορούμε να τα αποκτήσουμε;
Είναι άσκηση ο γάμος. Δεν είναι εύκολο πράγμα. Ο γάμος είναι άσκηση μεγάλη. Τέχνη μεγάλη. Επιστήμη μεγάλη.
Πολλές φορές πάω στα Γυμνάσια και στα Λύκεια της πόλης μας, πηγαίνω σε όλα τα σχολεία της πόλης και επαρχίας μας. Αφού μιλήσω στα παιδιά, μετά μένουν οι τελειόφοιτοι και κάνουμε διάλογο. Ρωτούν τα παιδιά: "Πάτερ, γιατί είναι κακό να έχουμε σχέσεις μεταξύ μας δηλαδή προγαμιαίες σχέσεις; Γιατί η Εκκλησία είναι τόσο αυστηρή;" Λέω στα παιδιά ότι, ναι, η Εκκλησία είναι αυστηρή, όχι γιατί θέλει να καταργεί τις σχέσεις των ανθρώπων, αλλά γιατί θέλει να έχει τη σχέση στη σωστή της βάση. "Αν δε μάθεις από την εφηβική σου ηλικία να βλέπεις τον άλλο άνθρωπο όχι ως φύλο, με "ύψιλον", δηλαδή αν είναι άνδρας ή γυναίκα, άλλα ως πρόσωπο, ότι είναι ο Κώστας, η Ελένη, η Μαρία, ο Γιώργος, ο Αντρέας κ.τ.λ. και να αποδέχεσαι τον άλλο άνθρωπο ως πρόσωπο και να τον βλέπεις ως πρόσωπο, τότε και στο γάμο σου θα δημιουργήσεις προβλήματα.
Στο γάμο σου δε θα βλέπεις τον άλλο άνθρωπο σαν άνθρωπο, άλλα σαν γυναίκα. Κι η γυναίκα τον άνδρα σαν άνδρα.
Ξέρετε πολύ καλά, ότι δεν μπορεί να υπάρξει σωστή σχέση μέσα στο γάμο, αν δεν υπερβούμε το φύλο. "Αν δε μάθουμε να βλέπουμε τον άλλο σαν άνθρωπο, με όλο τον ψυχοσωματικό του κόσμο, όχι μόνο σαν σώμα, όχι μόνο σαν άνδρα ή σαν γυναίκα, άλλα σαν άνθρωπο που έχει ψυχικές και σωματικές ανάγκες, που έχει το δικό του κόσμο, τη δική του ύπαρξη. Να βλέπει ο άνδρας τη γυναίκα σαν πρόσωπο και η γυναίκα τον άνδρα μ' αυτόν τον τρόπο. Έτσι βάζουμε το γάμο στη σωστή βάση.
Μετά πρέπει να μάθει ο άντρας πώς σκέφτεται μια γυναίκα και πώς είναι το "είναι" μιας γυναίκας και να συμπεριφέρεται ανάλογα. Γιατί αν συμπεριφέρεσαι σε μια γυναίκα με τα κριτήρια του άνδρα, τότε ήδη επιτέλεσες την τραγωδία της οικογένειας σου.
Αν λες π.χ. "Μα γιατί η γυναίκα μου αισθάνεται παράπονο μαζί μου; Εγώ είμαι καλός άντρας, δουλεύω, φέρνω λεφτά στο σπίτι, ό,τι θέλει αγοράζει, όσα χρήματα θέλει τα έχει, πηγαίνει εκδρομές το Καλοκαίρι. Γιατί έχει παράπονο;" Κι η γυναίκα πάλι σκέφτεται για τον άνδρα ότι: "Εγώ του μαγειρεύω, τον πλένω, είμαι τίμια κοπέλα, δεν έχω άλλα πράγματα στη ζωή μου. Γιατί έχει παράπονο;" Δεν καταλαβαίνουν ότι αυτά είναι καλά και απαραίτητα, άλλα δεν είναι αυτά που αγγίζουν τον άλλο άνθρωπο. Ότι η συναισθηματική και ψυχική επαφή είναι αυτό που έχει σημασία στο γάμο και ύστερα όλα τα υπόλοιπα. Κι αυτό για να γίνει πρέπει να δεις τον άλλον άνθρωπο όπως είναι. Βλέπετε, ο Χριστός, για να σώσει τον άνθρωπο, έγινε άνθρωπος ο ίδιος. Δεν έσωσε τον άνθρωπο στέλνοντας κάποιον άλλο ή δίδοντας εντολές ή κάνοντας ένα θαύμα και να σώσει τον άνθρωπο. Όχι. Έγινε άνθρωπος ο Ίδιος, ώστε να μπορέσει να σώσει τον άνθρωπο. Και μέσα στο γάμο, για να μπορέσει να σταθεί ο γάμος, πρέπει ο άνδρας να ταυτίσει τον εαυτό του με τον ψυχοσωματικό κόσμο της γυναίκας και η γυναίκα να καταλάβει απόλυτα τον ψυχοσωματικό κόσμο του ανδρός, ώστε ο ένας να απολαμβάνει από τον άλλον αυτό που έχει ανάγκη. Έτσι λειτουργεί το ανδρόγυνο. Παύει πλέον να είναι άνδρας, παύει πλέον να είναι γυναίκα, άλλα γίνονται "εις σάρκα μίαν", γίνεται ένας νέος άνθρωπος, που εμείς οι Έλληνες το λέμε πάρα πολύ ωραία και όμορφα "το ανδρόγυνο". Δεν είναι άνδρας μόνο, δεν είναι γυναίκα μόνο, είναι το ανδρόγυνο. Είναι οι δύο αυτοί άνθρωποι σε μια νέα πραγματικότητα, σε μια νέα υπόσταση. Είναι ένας νέος άνθρωπος, τον οποίο ευλογεί ο Χριστός μέσα από το μυστήριο του γάμου και τον ενώνει αδιάσπαστα. Δε μπορεί να λειτουργεί ξεχωριστά. Κανένας δε μπορεί ποτέ να θεωρήσει τη γυναίκα του σαν κάτι άλλο, "αλλά έσονται οι δύο εις σάρκα μία". Αυτοί οι δύο άνθρωποι είναι διαφορετικοί εκ προοιμίου. Είναι διαφορετικό πράγμα ο άνδρας και διαφορετικό πράγμα η γυναίκα. Πολύ διαφορετικά όντα. Δεν είναι όμοια. Τελείως διαφορετικά. Ακριβώς αυτό είναι το ωραίο του ανδρογύνου, ότι ο ένας συμπληρώνει τον άλλο.
Δεν κατακτά ο ένας τον άλλο, δεν υποδουλώνει ο ένας τον άλλο, δεν απορροφά ο ένας τον άλλο. Δεν τον εξαφανίζει σαν άνθρωπο. Δεν του χάνει την προσωπικότητά του. Όχι, αλλά και οι δύο μαζί γίνονται ένας νέος άνθρωπος. Ο άνδρας δίδει τα ανδρικά γνωρίσματα στη γυναίκα και η γυναίκα τα γυναικεία χαρίσματα στον άνδρα και οι δύο αυτοί μαζί αποτελούν πλέον το νέο άνθρωπο, τον ευλογημένο άνθρωπο του γάμου, το ανδρόγυνο, το οποίο θα φέρει στον κόσμο τα παιδιά. Βλέπετε πως η Σοφία του Θεού τα' κάνε με τόση τέχνη ώστε τα παιδιά να μη γεννιούνται από ένα μόνο αλλά και από τους δύο. Και οι δύο να φέρουν τα παιδιά στον κόσμο. Το αποτέλεσμα της ένωσης των δύο ανθρώπων, της ψυχοσωματικής ένωσης, είναι τα παιδιά τους. Γι' αυτό και ο άνθρωπος στα παιδιά του βλέπει τον εαυτό του. Το πιο μεγάλο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στα παιδιά μας είναι την παρουσία μας. Είναι την αρμονία της οικογένειάς μας.
Γι' αυτή την αρμονία πρέπει να θυσιάσουμε πράγματα τα οποία κάνουμε. Ακόμη και πράγματα τα οποία μπορεί να μας φαίνονται απαραίτητα, γιατί πρέπει να καταλάβουμε ότι το πιο απαραίτητο πράγμα είναι αυτή η ειρήνη, αυτός ο πλούτος που δεν εξαρτάται από εξωτερικά πράγματα. Να μπούμε μέσα στο γάμο με τα σωστά κριτήρια και τα σωστά δεδομένα. Να δούμε τον άλλο άνθρωπο σαν άνθρωπο. Να τον αποδεχτούμε. Να καταλάβουμε ποιες είναι οι ανάγκες του άλλου ανθρώπου. Να καταλάβουμε ότι στο γάμο δίδουμε, δεν παίρνουμε. Να καταλάβουμε ότι το δικό μας μερίδιο είναι να δώσουμε τον εαυτό μας και να μην απαιτούμε από τον άλλο να μας δώσει εκείνος τον δικό του εαυτό. Να μην λέμε στο γάμο μας: "'Εγώ το μόνο που θέλω από σένα είναι να με αγαπάς". Τι τεράστιο λάθος είναι αυτό, όσο κι αν φαίνεται δικαιολογημένο! Το ακούμε καμιά φορά, να λένε τα νέα ζευγάρια: "Το μόνο που θέλω από σένα είναι να με αγαπάς". Εγώ τους λέω: "Παιδιά μου, ήδη βάλατε το θεμέλιο λάθος!" Όταν ζητάς από τον άλλο, τότε είναι αφορμή να φιλονικήσεις. Θα πεις της γυναίκας σου: "Το μόνο που θέλω είναι να σε αγαπώ", όχι να με αγαπάς. Εγώ πρέπει να σε αγαπώ, εγώ πρέπει να κάμω το πρώτο βήμα να σε αγαπήσω, να σου δώσω τον εαυτό μου.
Το άλλο είναι επόμενο, το άλλο θα έλθει σαν επακόλουθο. Όταν θέτεις στον άλλο σαν όρο να σε αγαπά, "το μόνο που θέλω από σένα είναι να μ' αγαπάς, να μ' εκτιμάς, να είσαι τίμια, να είσαι καλή σύζυγος", τέλειωσε! Υπεγράφη ο μελλοντικός καβγάς, διότι μετά θα πεις: "Κοίταξε, δεν είσαι αυτά που ζήτησα". Δεν καταλαβαίνεις ότι πρώτα δίδεις στον άλλο άνθρωπο και ύστερα παίρνεις; Όταν από την αρχή θέλεις να πάρεις, τότε τα πράγματα είναι λάθος. Στην Εκκλησία η αγάπη "ου ζητεί τα εαυτής", λέει ο Απόστολος Παύλος. Η αγάπη δε ζητεί τα του εαυτού της. "Η αγάπη πάντα στέγει, πάντα δίδει, πάντα υπομένει, πάντα ελπίζει". Ο Κύριος ο Χριστός, αγάπησε τον κόσμο "εις τέλος", που κανένας ποτέ δε θα μπορέσει να αγαπήσει τον άνθρωπο όσο ο Χριστός. Φανέρωσε την αγάπη Του ως θυσία υπέρ του ανθρώπου. Μέσα στο γάμο οι άνδρες οφείλουν να αγαπούν τας εαυτών γυναίκας ως ο Χριστός την Εκκλησία. Δηλαδή στο γάμο πραγματώνεις την αγάπη σου, μεταδίδεις τον εαυτό σου ολόκληρο, χωρίς απαίτηση, χωρίς ανταλλάγματα, χωρίς να ζητήσεις κάτι για τον εαυτό σου. Τότε δίνεις το φιλότιμο στον άλλο άνθρωπο, να συγκινηθεί και να σου προσφέρει αυτό που έχει, όσο έχει και όσο μπορεί να σου δώσει ο άλλος άνθρωπος. Εδώ είναι το σημείο από το οποίο αρχίζει να στάζει η συζυγική σχέση και το όποιο αρχίζουν μετά τα πολλά προβλήματα. Όμως ας αρχίσουμε από την ανάγκη να δώσουμε στο γάμο μας τον εαυτό μας ολόκληρο, άνευ όρων. Ας αρχίσουμε από τη διαπίστωση να μάθουμε να ακούμε τον άλλο. Για να ακούσεις πρέπει να σιωπήσεις.
Πρέπει να κλείσεις τον εαυτό σου και να γίνεις όλο αυτιά και να ακούσεις τον άλλο άνθρωπο. Να ακούσει ο άνδρας τη γυναίκα και η γυναίκα τον άνδρα. Έτσι αυτοί οι δύο ενωμένοι θα δώσουν ό,τι καλύτερο για τα παιδιά τους, για τα οποία βέβαια έχει αυτή τη μεγάλη αγάπη και τη διάθεση, κάθε γονιός, να προσφέρει τα πάντα. Σας εύχομαι να είστε πάντα καλά, να χαίρεστε τις οικογένειές σας. Τα παιδιά σας να τα καμαρώνετε να προκόβουν, να μεγαλώνουν ευτυχισμένα κι ευλογημένα από τον Θεό.
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία που έγινε σε εκδήλωση της Τοπικής Επιτροπής Πολυτέκνων Λατσιών
Αγία Γραφή και πολυγαμία
Κάποιοι συνάνθρωποί μας απορούν για την πολυγαμία που ίσχυε στην Παλαιά Διαθήκη, και κάποιοι άλλοι, (όπως οι Μουσουλμάνοι), θέλουν να πιστεύουν ότι η Αγία Γραφή είναι υπέρ της πολυγαμίας, μόνο και μόνο επειδή την επιτρέπει και η δική τους θρησκεία. Κάποιοι άλλοι πάλι, αναρωτιούνται, γιατί ο Θεός την επέτρεπε στην Παλαιά Διαθήκη αλλά εγκαταλείφθηκε στην Καινή; Και αν ήταν κάτι κακό, ώστε να εγκαταλειφθεί στην Καινή Διαθήκη, γιατί την επέτρεπε ο Ίδιος ο Θεός στην Παλαιά; Άλλαξε άραγε ο Θεός "ηθικό προσανατολισμό"; Ας δούμε τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα.
Η πολυγαμία ΔΕΝ ήταν αποδεκτή από τον Μωσαϊκό Νόμο (και τις προ αυτού διαθήκες), ως κάτι σωστό, αλλά ήταν απλώς ΑΝΕΚΤΗ. Δηλαδή, υπάρχουν πράγματα που αν και ο Θεός τα ανέχεται να συμβαίνουν, δεν σημαίνει ότι τα θεωρεί και σωστά. Ο Θεός συγκαταβαίνει στις συνθήκες των κοινωνιών μας, και μερικά πράγματα απλώς τα ανέχεται. Στις πατριαρχικές κοινωνίες της Ανατολής, η πολυγαμία ήταν κάτι ανεκτό, και θεωρείτο σωστό από τους ανθρώπους των κοινωνιών αυτών. Ήταν τόσο ριζωμένο στην κοινωνία τους ότι μπορούσαν να παντρεύονται πολλές γυναίκες, που αν ο Θεός τότε ξεκαθάριζε με νόμο απαγόρευση της πολυγαμίας, απλούστατα γνώριζε ότι ο λαός Ισραήλ ΔΕΝ θα μπορούσε να ανταποκριθεί σε αυτό, και θα αποτύγχανε γενικά στην πορεία του, και στην υποταγή του στον Νόμο γενικά. Γι’ αυτό δεν την απαγόρευσε ο Θεός, παρά το ότι ΔΕΝ ΣΥΜΦΩΝΟΥΣΕ ως προς αυτή την πρακτική. Άλλο λοιπόν το ότι δεν απαγορεύθηκε κάτι, και το ότι έγινε ανεκτό, και άλλο το να θεωρηθεί κάτι ως νομοθετημένη πρακτική αποδεκτή από τον Θεό.
Άρα, δεν χρειάζεται να υπάρχει νόμος, που να καταργεί κάποιον παλιό, απλούστατα, επειδή εκείνος ο παλιός νόμος ήταν ανύπαρκτος! Δεν υπήρχε νόμος που να διατάζει την πολυγαμία. Δεν τίθεται λοιπόν θέμα αλλαγής νόμου. Το σωστό ήταν εξ’ αρχής ο γάμος μεταξύ ΕΝΟΣ άνδρα και μιας γυναίκας. Η ανοχή που υπήρχε για αιώνες, όσον αφορά την πολυγαμία, ήταν μια λοξοδρόμηση από τη σωστή πρακτική. Ούτε η Χριστιανική πίστη στηρίζεται σε νόμους. Δεν είναι σύστημα νόμων. Άρα ούτε σε αυτό χρειάζεται να διατάξει κάποιος, για να κατανοήσουμε αυτό που είναι σωστό και να το εφαρμόσουμε. Η Χριστιανική πίστη είναι ΠΟΡΕΙΑ, και οι Χριστιανοί προοδεύουν από το χειρότερο προς το καλύτερο. Από τη λοξοδρόμηση προς την ευθεία. Άλλωστε η λέξη: «αμαρτία» σημαίνει: «αστοχία», και κάθε λοξοδρόμηση από το στόχο είναι αμαρτία, έστω και αν γίνεται ανεκτή από τον Θεό. Δεν χρειάζεσαι νόμο, για να καταλάβεις ότι δεν είναι καλό να ρίχνεις μπουνιές στους φίλους σου! Κοινή λογική χρειάζεται και συνείδηση.
Πώς τα ξέρουμε όλα αυτά; Μας τα ξεκαθαρίζει ο Ιησούς Χριστός στην Αγία Γραφή (και όχι μόνο η Εκκλησία στους Ιερούς Κανόνες, που δεν είναι «νόμοι» αλλά κανόνες συμπεριφοράς). Λέει λοιπόν προς τους Φαρισαίους ο Κύριος Ιησούς Χριστός τα εξής, περί του γάμου ανδρός και γυναικός, και περί διαζυγίου:
«ουκ ανέγνωτε ότι ο ποιήσας απ’ αρχής άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς και είπεν, 5 ένεκεν τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα και κολληθήσεται τη γυναικί αυτού, και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν; 6 ωστε ουκέτι εισί δύο, αλλά σαρξ μία. ό ουν ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος μη χωριζέτω» (Ματθαίος 19/ιθ: 4-6).
Πρόσεξε εδώ το σημείο: Ο Ιησούς ξεκαθαρίζει, ότι εφόσον ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο με ΔΥΟ φύλα, και εφόσον είπε: «έσονται ΟΙ ΔΥΟ εις σάρκα μία», σημαίνει ότι ΕΞ ΑΡΧΗΣ αυτή είναι η σωστή κατεύθυνση που οφείλει να ακολουθήσει ο άνθρωπος. Εδώ ο Ιησούς, αν και κουβεντιάζει για διαζύγιο, μας δίνει το ζήτημα ευρύτερα. Μας ξεκαθαρίζει ότι ο γάμος πρέπει να συνίσταται από ΔΥΟ μόνο ανθρώπους, αχώριστους, που να προέρχονται από τα δύο διαφορετικά φύλα που δημιούργησε ο Θεός. Κάθε διαφοροποίηση από αυτό, είναι «ΑΠ’ ΑΡΧΗΣ» αστοχία - αμαρτία. Και αυτό μας δείχνει, ότι στο Μωσαϊκό Νόμο, παρά την ανοχή του Θεού για την πολυγαμία, η κατάσταση εκείνη ήταν ΣΤΡΕΒΛΗ από το πρότυπο του «απ’ αρχής», και όχι νόμιμη. Και εφόσον δεν ήταν νόμιμη αλλά στρεβλή, δεν υπάρχει ανάγκη για νέα νομοθέτηση, επιστροφής προς το ορθό, το «απ’ αρχής».
Το ότι η κατάσταση ήταν στρεβλή στο Μωσαϊκό Νόμο, και ΟΧΙ ΝΟΜΙΜΗ, το βλέπουμε στα παρακάτω λόγια του Ιησού Χριστού, τα οποία αν και εξακολουθεί να μιλάει για διαζύγιο, εφαρμόζονται στο γάμο γενικά:
«7 λέγουσιν αυτώ· τι ουν Μωσής ενετείλατο δούναι βιβλίον αποστασίου και απολύσαι αυτήν; 8 λέγει αυτοίς· ότι Μωσής προς την σκληροκαρδίαν υμών επέτρεψεν υμίν απολύσαι τας γυναίκας υμών· απ’ αρχής δε ου γέγονεν ούτω. 9 λέγω δε υμίν ότι ος αν απολύση την γυναίκα αυτού μη επί πορνεία και γαμήση άλλην, μοιχάται» (Ματθαίος 19/ιθ: 7-9).
Πάνε εδώ να τον στριμώξουν οι Φαρισαίοι και να τον βγάλουν αντίθετο από τον Νόμο του Μωυσή, και του λένε: «Τότε, αν είναι έτσι που τα λες, γιατί ο Μωυσής έδινε διαζύγιο;» Και ο Χριστός τους ξεκαθαρίζει, ότι αυτά που διέταζε ο Μωυσής στον Μωσαϊκό Νόμο περί διαζυγίου (αλλά και περί γάμου γενικότερα), τα διέταζε ΓΙΑ ΤΗ ΣΚΛΗΡΟΚΑΡΔΙΑ ΣΑΣ, και όχι επειδή έτσι ήταν το σωστό. Επειδή ΓΝΩΡΙΖΕ ότι δεν θα υπακούσετε στον Νόμο, και ότι αυτό ΔΕΝ θα μπορέσετε να το αντέξετε, γι’ αυτό αν και παράνομο, το θεσμοθέτησε! Αλλά ο Ιησούς επαναλαμβάνει, ότι «απ’ αρχής όμως δεν έγινε έτσι». Δηλαδή τους επαναφέρει στο σωστό, το «απ’ αρχής».
Δηλαδή, όπως παρατηρούμε, συνέβαινε το ίδιο που συμβαίνει και σήμερα, όταν η Εκκλησία συγκαταβαίνει ΣΤΗ ΣΚΛΗΡΟΚΑΡΔΙΑ πολλών χλιαρών Χριστιανών, και τους δίνει έγγραφο διαζυγίου! Γιατί τους το δίνει αφού είναι παράνομο; Για τον ίδιο λόγο που το έδινε και ο Μωυσής: «Για τη σκληροκαρδία μας»! Λέει η Εκκλησία: «Αφού το θέλουν τόσο πολύ, και θα χάσουν εντελώς την πίστη αν τους το αρνηθούμε, ας τους το δώσουμε, τουλάχιστον μήπως κερδίσουν παράδεισο έστω και σε κάποιο βαθμό ανάπηροι»! Γιατί οι αγωνιζόμενοι και ενσυνείδητοι Χριστιανοί, ΠΟΤΕ δεν θα ζητήσουν διαζύγιο, εκτός αν υπάρχει λόγος πορνείας, ή κινδυνεύει η σωματική τους ακεραιότητα. Για τους σκληρόκαρδους όμως δίνεται αυτή η λύση, έστω και αν είναι στρεβλή.
Ένα ακόμα σημείο που δείχνει τη σαφή απαγόρευση του Κυρίου Ιησού, για γάμο με δεύτερη γυναίκα, στο ίδιο αυτό χωρίο που εξετάζουμε, είναι το εξής: Στο Ματθ. 19/ιθ: 9, κανονικά, δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να μπει η φράση "και γαμήση άλλην". Εάν συμφωνούσε με την πολυγαμία, αυτό είναι αυτονόητο ότι δηλαδή θα μπορούσε να παντρευτεί κι άλλη. Κι όμως, δεν λέει απλά "όποιος χωρίσει τη γυναίκα του, εκτός για λόγο πορνείας γίνεται μοιχός" αλλά προσθέτει και τη φράση "και γαμήση (έρθει σε κοινωνία γάμου με) άλλη". Συνεπώς, ο γάμος ενός παντρεμένου με άλλη γυναίκα, (δεύτερη), είναι κατά την Καινή Διαθήκη μοιχεία.
Και για να φανεί πόσο σκληρό έβλεπαν οι Ισραηλίτες εκείνου του καιρού το να συμμορφωθούν με το «απ’ αρχής», δείτε τι του απάντησαν οι ίδιοι η μαθητές του στη συνέχεια:
«10 λέγουσιν αυτώ οι μαθηταί αυτού· ει ούτως εστίν η αιτία του ανθρώπου μετά της γυναικός, ου συμφέρει γαμήσαι. 11 ο δε είπεν αυτοίς· ου πάντες χωρούσι τον λόγον τούτον, αλλ’ οίς δέδοται» (Ματθαίος 19/ιθ: 10,11).
Δηλαδή, είχαν ποτισθεί μέχρι το κόκαλο, από τη νοοτροπία, ότι αν κάποιος παντρευτεί, ανά πάσα στιγμή μπορεί να χωρίσει τη γυναίκα του για κάθε αιτία, και αν δεν μπορούσε να το κάνει αυτό, δεν σύμφερε καθόλου να παντρευτεί! Και τότε ο Ιησούς τους ξεκαθαρίζει ότι: «Αυτό που σας λέω, το ξέρω ότι δεν μπορείτε όλοι σας να το αποδεχθείτε, γιατί σας φαίνεται δύσκολο. Όμως σε όποιους είναι δοσμένο από τη Θεία Χάρη, θα το ακολουθήσουν». Γιατί δεν είναι όλοι σκληρόκαρδοι, και τα «σκεύη εκλογής» του Κυρίου θα τηρήσουν το «απ’ αρχής», ώστε να λάβουν το μισθό τους ακέραιο την ημέρα της κρίσης. Και αυτά που λέει ο Χριστός, δεν ισχύουν μόνο για το διαζύγιο, αλλά για κάθε τομέα του γάμου, όπου παραβιάζεται η «απ’ αρχής» τάξη που έθεσε ο Θεός.
Αν και υπάρχουν και άλλα σχετικά σημεία στην Αγία Γραφή, νομίζω ότι και μόνο τα παραπάνω είναι αρκετά για να καταλάβει κάποιος την απάντηση σε αυτό το ζήτημα. Αλλά θα αναφερθεί άλλο ένα εδάφιο, ώστε να φανεί ότι άλλο είναι να «νομοθετεί» κάποιος κάτι, και άλλο να το ανέχεται ως αναγκαίο κακό:
Ας δούμε τι γράφει ο απόστολος Παύλος στον επίσκοπο Κρήτης Τίτο, τι προσόντα πρέπει να έχει κάποιος που διοριζόταν πρεσβύτερος. Την εποχή εκείνη, η λέξη: πρεσβύτερος και η λέξη επίσκοπος, σήμαιναν το ίδιο, δηλαδή τον «πρεσβύτερο», και όχι τον σημερινό επίσκοπο. Ο επίσκοπος ήταν γνωστός μόνο με το όνομά του, και όχι με τον τίτλο: «επίσκοπος». Ο Τίτος ήταν επίσκοπος με τη σημερινή έννοια. Λέει λοιπόν ο Παύλος στον Τίτο, ότι κάποιος για να γίνει επίσκοπος:
«ει τις εστιν ανέγκλητος, μιας γυναικός ανήρ» (Τίτον 1/α: 6).
Και το πρώτο ερώτημα που τίθεται εδώ, είναι το εξής: Γιατί το λέει αυτό; Υπήρχε δηλαδή περίπτωση, να υπάρχει Χριστιανός με περισσότερες από μία γυναίκες;
Πρέπει να θυμόμαστε, ότι η εποχή εκείνη ήταν μεταβατική. Ο Χριστιανισμός διαδιδόταν κυρίως στις Εβραϊκές ομάδες της διασποράς μέσα στην αυτοκρατορία της Ρώμης (αλλά και αλλού). Και οι Εβραίοι συχνά είχαν πολλές γυναίκες. Τι θα συνέβαινε λοιπόν, αν κάποιος πολύγαμος γινόταν Χριστιανός; Θα έδιωχνε κάποιες από τις γυναίκες του; Τι έφταιγαν αυτές; Δεν θα ήταν σκληρό γι’ αυτές; Τι έφταιγαν και τα παιδιά του, να χάσουν τις μανάδες τους; Είναι προφανές, ότι σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν εξανάγκαζε κανείς τους ανθρώπους αυτούς να ακολουθήσουν κατ’ ανάγκην το «απ’ αρχής». Αλλά πρεσβύτεροι ΔΕΝ μπορούσαν να γίνουν, γιατί ο πρεσβύτερος έπρεπε να είναι υπόδειγμα για τον σωστό τρόπο ζωής.
Δεν πρέπει λοιπόν να βλέπουμε τα πράγματα «νομικίστικα». Δεν είναι η Χριστιανική πίστη «διατάξεις». Ακόμα και οι «διατάξεις» στην πίστη, είναι κανόνες συμπεριφοράς, που ο καθένας ελεύθερα ακολουθεί, ή απορρίπτει αν είναι σκληρόκαρδος. Και όσο μπορεί και θέλει, προοδεύει.
Σε αυτά τα παραπάνω, να προσθέσουμε ότι ο ανδραδελφικός γάμος, δεν θεωρείται ως πολυγαμικός νόμος. Δεν ήταν κατ’ ανάγκην πολύγαμος αυτός που θα παντρευόταν τη γυναίκα του συγγενή του. Μπορεί να μην ήταν καν παντρεμένος. Αλλά εφόσον δεν απαγορευόταν η πολυγαμία, δεν υπήρχε και πρόβλεψη για μονογαμία στον ανδραδελφικό γάμο. Αυτός όμως, είναι ένας Ισραηλιτικός θεσμός που δεν διατηρήθηκε στη Χριστιανική Εκκλησία, γι' αυτό και δεν έχει σχέση με τους Χριστιανούς.
Ν. Μ.
Ομοφυλοφιλία ή Κανιβαλισμός;
(Στη φωτογραφία οι ινδουιστές Aghoris, σύγχρονοι κανίβαλοι, που τρώνε τα απομεινάρια των αποτεφρωμένων σωμάτων)Οι γάμοι των ομοφυλοφίλων αρχίζουν και κερδίζουν έδαφος σε όλη την οικουμένη. «Πρώτη διδάξασα η Ολλανδία, αναγνώριση και στο… Νεπάλ» (Realnews Κυριακή 2 Αυγούστου, σ. 42).
Ναι, καταλαβαίνουμε ότι σε μία χώρα όπως είναι το Νεπάλ, που υπάρχει κοινωνική εξαθλίωση, χαμηλό βιοτικό επίπεδο ζωής, φτώχεια, κοινωνικές εξεγέρσεις, πολιτική καταπίεση συμβαδίζει και η ηθική διαφθορά. Εκεί τους νεκρούς τους τούς τρώνε!!!
Τα απομεινάρια των αποτεφρωμένων σωμάτων τα τρώνε σε ειδική ιεροτελεστία οι Ινδουιστές που ονομάζονται Aghoris. Ναι αυτό γίνεται σήμερα το 2009 (βλ. και Πεμπτουσία τχ. 27, σ. 163). Οπότε η αποδοχή της ομοφυλοφιλίας σε μία χώρα που επιτρέπεται ακόμη και ο κανιβαλισμός δεν μας προξενεί εντύπωση.
Διλήματα ομοφυλοφιλία ή κανιβαλισμός δεν έχουν και τόση σημασία για αυτούς. Όμως οι χώρες του Δυτικού πολιτισμού, να αποδέχονται το γάμο των ομοφυλοφίλων μάς προξενεί ιδιαίτερη εντύπωση.
Η αμαρτία έχει γίνει μόδα, έχει γίνει τρόπος ζωής, προβάλλεται ως κάτι φυσιολογικό. Αντί αυτοί οι άνθρωποι (οι ομοφυλόφιλοι) να συνειδητοποιήσουν ότι έχουν κάποιο πρόβλημα θεωρούν την κατάστασή τους φυσιολογική.
Το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Ο αιώνιος εχθρός του ανθρώπου εκμεταλλευόμενος την συναισθηματικότητα και την φαντασία κάποιου, τού διαστρέφει τους λογισμούς τόσο, που τους κάνει όχι μόνο ανήθικους και αισχρούς, αλλά και παραφύση. Η αποδοχή αυτών των λογισμών είναι η αρχή της αμαρτίας.
Λέει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής ότι δεν μπορεί να αμαρτήσει κάποιος στην πράξη (κατ’ ενέργεια) αν δεν αμαρτήσει πρώτα στη σκέψη, στο λογισμό (κατά διάνοια).
Μάλιστα τώρα τελευταία παρατηρούμε ότι και στην Ελλάδα οι ομοφυλόφιλοι αρχίζουν να έχουν δυναμική παρουσία: παράνομος γάμος ομοφυλοφίλων στην Τήλο, πρόταση αντίστοιχου νομοσχεδίου στη Βουλή, δημιουργία ιστολογίου στο διαδίκτυο κ.λπ. Η αμαρτία τελικά σε καμία άλλη εποχή δεν είχε τέτοια κοινωνική αποδοχή όσο στη δική μας.
Μήπως ξαναπεί ο Θεός, «ου μη καταμείνη το πνεύμα μου εν τοις ανθρώποις τούτοις εις τον αιώνα δια το είναι αυτούς σάρκας» (Γεν. 6,3);
Γ. Αγγελίδης
Παρασκευή 23 Απριλίου 2010
Τι σημαίνει «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται…»
Δύο από τα πιο γνωστά τροπάρια της Μ. Εβδομάδας είναι τα «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται» και «Τον νυμφώνα Σου βλέπω». Ποια είναι όμως η σημασία τους;
Το πρώτο απ’ αυτά λέει:
«Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός, και μακάριος ο δούλος, ον ευρήσει γρηγορούντα. Ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα. Βλέπε ουν, ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθείς, ίνα μη τω θανάτω παραδοθείς και της βασιλείας έξω κλεισθείς. Αλλά ανάνηψον κράζουσα· Άγιος, Άγιος, Άγιος ει ο Θεός ημών, διά της Θεοτόκου ελέησον ημάς».
Στα νέα ελληνικά, το τροπάριο λέει (κάπως ελεύθερα):
«Δείτε, έρχεται ο Γαμπρός (Νυμφίος) καταμεσίς της νύχτας, και καλότυχος ο δούλος, που θα τον βρει ξύπνιο, αλλά ανάξιος εκείνος που θα πιαστεί στον ύπνο. Πρόσεχε λοιπόν, ψυχή μου, μην αφεθείς στον ύπνο, για να μην παραδοθείς στο θάνατο και κλειστείς έξω από τη βασιλεία. Αλλά σύνελθε και φώναξε: Είσαι Άγιος, Άγιος, Άγιος, Θεέ μας, μέσω της Θεοτόκου ελέησέ μας».
Ποια είναι η σημασία αυτού του τροπαρίου;
Οι στίχοι παραπέμπουν σε δύο παραβολές, δηλαδή ιστορίες με κάποιο νόημα που είπε ο Χριστός. Η πρώτη φράση προέρχεται από την παραβολή των δέκα παρθένων (κατά Ματθαίον, κεφ. 25, στίχοι 1-13). Λέει ότι δέκα κορίτσια είχαν βγει να προϋπαντήσουν το γαμπρό σε κάποιο γάμο. Όμως εκείνος άργησε και αποκοιμήθηκαν. Και καταμεσίς της νύχτας ακούστηκε φωνή: «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται!». Οι κοπέλες ξύπνησαν, αλλά «οι λαμπάδες τους» έσβηναν. Οι πέντε απ’ αυτές (οι «φρόνιμες» = συνετές) είχαν μαζί τους λάδι και ανανέωσαν τη φλόγα, αλλά οι άλλες πέντε (οι «μωρές» = επιπόλαιες) δεν είχαν. Έτσι, μέχρι να βρουν να αγοράσουν, ο Γαμπρός μπήκε στο σπίτι του γάμου, έκλεισε η πόρτα και έμειναν απ’ έξω.
Όπως φαίνεται στα λόγια του Χριστού, ο γαμπρός της ιστορίας συμβολίζει το Χριστό, που όλοι περιμένουμε τη Δευτέρα Παρουσία Του, αλλά αυτή καθυστερεί. Θα έρθει ξαφνικά («μέσα στη νύχτα») και τότε κάποιοι θα είναι έτοιμοι να εμφανιστούν μπροστά Του, γιατί θα είναι καλοί άνθρωποι, ενώ κάποιοι άλλοι θα είναι ανέτοιμοι (επειδή φέρθηκαν ανόητα και δε φρόντισαν να καθαρίσουν την καρδιά τους) και θα μείνουν έξω από «το γάμο», δηλαδή τη βασιλεία του Θεού (τον παράδεισο).
Η δεύτερη παραβολή (κατά Λουκάν, κεφ. 12, στίχοι 36-46) μιλάει για κάποιους δούλους, που περιμένουν τον κύριό τους να επιστρέψει από γάμο. Καλότυχος, λέει ο Ιησούς, εκείνος ο δούλος, που ο κύριος θα τον βρει σε επιφυλακή να τον περιμένει, ενώ αλίμονο σ’ εκείνον που θα σκεφτεί «αργεί ο κύριος» και θ’ αρχίσει να μεθοκοπάει, να δέρνει και να καταπιέζει τους άλλους δούλους. Και αυτή η παραβολή δηλώνει ότι ο Χριστός θα επιστρέψει «ως κλέπτης εν νυκτί», σε στιγμή που κανείς δε θα Τον περιμένει.
Εννοείται ότι η στιγμή, για την οποία ο καθένας πρέπει να είναι έτοιμος, είναι η στιγμή του θανάτου μας, που πιθανότατα θα προηγηθεί της Δ. Παρουσίας και είναι ουσιαστικά η στιγμή της κρίσης μας μπροστά στο Θεό. Ας είμαστε έτοιμοι, έχοντας καθαρίσει την καρδιά μας από τα ελαττώματα που μας εμποδίζουν να αγαπήσουμε το Θεό και τον πλησίον μας.
Αυτό ακριβώς είναι και το νόημα του τροπαρίου. Ο ποιητής καλεί την ίδια την ψυχή του να μετανοήσει και να αφεθεί στα χέρια του Θεού, ζητώντας τη βοήθειά Του μέσω της Θεοτόκου, των αγίων και των φωτεινών αγγέλων (η τελευταία φράση λέγεται με όλες αυτές τις παραλλαγές). Το τριπλό «Άγιος, Άγιος, Άγιος» είναι από τον ύμνο των αγγέλων (των Σεραφείμ) που άκουσε ο προφήτης Ησαΐας (Ησαΐας, κεφ. 6) και υποδηλώνει την Αγία Τριάδα.
«Τον νυμφώνα Σου βλέπω…»
Το δεύτερο τροπάριο λέει:
«Τον νυμφώνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον, και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ. Λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, Φωτοδότα, και σώσον με».
Σε νέα ελληνικά:
«Σωτήρα μου, βλέπω στολισμένο το σπίτι του γάμου, αλλά δεν έχω κατάλληλα ρούχα για να μπω μέσα. Κάνε λαμπερή τη στολή της ψυχής μου, Εσύ που δίνεις το φως, και σώσε με».
Οι στίχοι είναι εμπνευσμένοι από μια άλλη παραβολή του Χριστού, στο κατά Ματθαίον, κεφ. 22, στίχοι 1-14: ένας βασιλιάς παντρεύει το γιο του, αλλά οι καλεσμένοι «αγρόν ηγόρασαν» (η φράση είναι από το Λουκ. 14, 18, όπου υπάρχει η ίδια παραβολή ή μια παρόμοια – εκεί κάποιος λέει: «αγόρασα ένα αγρό (χωράφι) και πρέπει να πάω να τον δω, γι’ αυτό δε μπορώ να έρθω») και δεν πήγαν. Τότε εκείνος έστειλε και κάλεσαν όλους τους φτωχούς και περιθωριακούς, που ήρθαν αντί για τους επίσημους. Είδε όμως κάποιον με ρούχα ακατάλληλα για γάμο και έβαλε να τον πετάξουν έξω, και μάλιστα «στο σκοτάδι»!...
Εννοείται ότι, αφού οι τελικοί καλεσμένοι ήταν φτωχοί, ο Ιησούς δεν εννοούσε ότι ο άνθρωπος διώχτηκε επειδή είχε «κακά ρούχα». Το νόημα είναι ότι είχε κακή ψυχή.
Εδώ λοιπόν ο ποιητής του τροπαρίου παρακαλεί το Χριστό να τον βοηθήσει να γίνει λαμπερή η ψυχή του, να τη «φορέσει» (ως το καταλληλότερο ένδυμα) και να μπορέσει να μπει στο γλέντι του γάμου, δηλ. στον παράδεισο.
Ο Ιησούς ως Νυμφίος
Ο ίδιος ο Χριστός συχνά παρομοίασε τον ερχομό Του με γάμο και τον εαυτό Του με Νυμφίο (γαμπρό). Και στο τέλος της Αποκάλυψης ο παράδεισος συμβολίζεται με μια «πόλη στολισμένη σα νύφη», μέσα στην οποία δεν μπαίνει τίποτε κακό.
Η σημασία αυτής της παρομοίωσης είναι ότι στο πρόσωπο του Χριστού συντελείται ένας «ιερός γάμος» Θεού και ανθρωπότητας: στο γάμο οι δύο σύζυγοι ενώνονται, ενώ στο Χριστό ενώθηκαν Θεός και άνθρωπος, γι’ αυτό ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος.
Γι’ αυτό ο Χριστός ονομάζεται «Νυμφίος της Εκκλησίας», η σχέση του αντρόγυνου παρομοιάζεται από τον απόστολο Παύλο με τη σχέση Χριστού και Εκκλησίας (στην επιστολή προς Εφεσίους, κεφ. 5, που διαβάζεται κατά την τελετή του γάμου), ενώ το «Άσμα Ασμάτων» (το ερωτικό τραγούδι του βασιλιά Σολομώντα που βρίσκεται στην Παλαιά Διαθήκη) ερμηνεύτηκε από τους χριστιανούς αγίους ως αλληγορία του έρωτα του Θεού και του ανθρώπου.
Ο Θεός, κατά τους αγίους μας, είναι «ερωτευμένος με τον άνθρωπο», γιατί μόνο ένας ερωτευμένος θα μπορούσε να κάνει τέτοια θυσία: να γίνει ταπεινός άνθρωπος (ενώ είναι ο παντοδύναμος Θεός) και ν’ αφήσει να τον βασανίσουν μέχρι θανάτου για να σώσει το δημιούργημά Του. Επίσης, η αγάπη του Θεού είναι «έρως», γιατί Τον κινεί σε ένωση με τον άνθρωπο, όπως οι δύο ερωτευμένοι ενώνονται «οι δύο εις σάρκα μίαν».
Όλα αυτά δεν σκανδαλίζουν τους χριστιανούς, γιατί δεν περιέχουν τίποτε κακό: μιλάνε για την αγάπη του Θεού και για την ένωσή Του με τους ανθρώπους (την αγιότητα). Αυτή την ένωση καλείται να έχει ως σκοπό της ζωής του κάθε χριστιανός. Έτσι, αξιολογεί κάθε πράξη του, στην προσωπική, οικογενειακή, επαγγελματική κ.τ.λ. ζωή του, με γνώμονα αν συμβάλλει σ’ αυτή την ένωση ή την εμποδίζει: στην ένωση με τον Τριαδικό Θεό διά του Χριστού.
Γι’ αυτό ο Χριστός δεν θα μπορούσε να έχει παντρευτεί ή ερωτευτεί μια γυναίκα: όχι γιατί «ήταν ανέραστος» (δεν ήταν, όπως μόλις είπαμε), αλλά γιατί είναι ο Νυμφίος της Εκκλησίας, ερωτευμένος και ενωμένος με τη Νύμφη Του, την ανθρωπότητα.
Μόνο αν δεν ήταν Θεός, αλλά ένας κοινός άνθρωπος, τότε δεν είναι αληθινός αυτός ο ιερός γάμος, άρα ούτε η ανάσταση και φυσικά δεν υπάρχει και σωτηρία από το θάνατο.
Γι’ αυτό και οι (λανθασμένες) ιδέες ότι δήθεν ήταν παντρεμένος με την αγία Μαρία τη Μαγδαληνή, είναι αντίθετες με τη διδασκαλία και την εμπειρία των αγίων όλων των εποχών για τη Θεότητα του Θεανθρώπου Νυμφίου Ιησού.
Καλή ανάσταση σε όλους μας.
Θ. Ι. Ρηγινιώτης
Ποιος παντρεύτηκε στο γάμο της Κανά;
Θέλοντας να πουν ότι ο Χριστός ήταν... παντρεμένος, ανέφεραν μία ακόμα ανόητη θεωρία.
Ειπώθηκε από τους διαστρεβλωτές σε βίντεο ότι «αυτός που παντρεύτηκε στο γάμο στην Κανά της Γαλιλαίας... ήταν ο Ιησούς!»
Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Καταρχάς εύκολα διαπιστώνουμε ότι κάτι τέτοιο δεν προκύπτει πουθενά από το κείμενο και είναι ένα εντελώς αυθαίρετο το συμπέρασμα. Είναι όμως να γελάει κανείς για τα τραγικά ατοπήματά τους ή και να κλαίει για την ευτελή κατάσταση που μπορεί να φέρει ο φανατισμός τους ανθρώπους.
Διαβάζουμε στο πρωτότυπο κείμενο:
"7 λέγει αυτοίς ο Ιησούς· Γεμίσατε τας υδρίας ύδατος. και εγέμισαν αυτάς έως άνω. 8 και λέγει αυτοίς· Αντλήσατε νύν και φέρετε τώ αρχιτρικλίνω· και ήνεγκαν. 9 ως δε εγεύσατο ο αρχιτρίκλινος το ύδωρ οίνον γεγενημένον - και ουκ ήδει πόθεν εστίν· οι δε διάκονοι ήδεισαν οι ηντληκότες το ύδωρ - φωνεί τον νυμφίον ο αρχιτρίκλινος 10 και λέγει αυτώ· Πας άνθρωπος πρώτον τον καλόν οίνον τίθησι…" (Ιωάννης 2/β: 7-10).
Δηλαδή:
- Ο Ιησούς κάνει το θαύμα της μετατροπής του νερού σε οίνο.
- Λέει κατόπιν: Φέρτε τον εδώ τον Αρχιτρίκλινο (δηλ. αυτόν που έχει αναλάβει την προετοιμασία του συμποσίου)
- Φέρνουν λοιπόν τον Αρχιτρίκλινο μπροστά στον Ιησού. Και τι κάνει αυτός (ο Αρχιτρίκλινος); ΦΩΝΑΖΕΙ τον γαμπρό να έρθει!!!! και να του πει «Πας άνθρωπος πρώτον τον καλόν οίνον τίθησι…» κ.λπ.
Αν ο Ιησούς είναι ο Γαμπρός, γιατί να φωνάζει τον γαμπρό να έρθει; Μήπως επειδή είναι δύο διαφορετικά πρόσωπα; Προφανώς.
Αυτό όμως είναι κάτι που όπως φαίνεται, καθόλου δεν απασχολεί τους Παγανιστές…
Επίσης:
Είπαν πως «από τις διαταγές που έδινε ο Ιησούς(!!!) φαίνεται ότι ήταν ο γαμπρός, γιατί μόνο αυτός θα μπορούσε να διατάζει».
Όμως να τι λέει το χωρίο:
"2 εκλήθη δε και ο Ιησούς και οι μαθηταί αυτού εις τον γάμον. 3 και υστερήσαντος οίνου λέγει η μήτηρ τού Ιησού προς αυτόν· Οίνον ουκ έχουσιν. 4 λέγει αυτή ο Ιησούς· Τί εμοί και σοί, γύναι; ούπω ήκει η ώρα μου. 5 λέγει η μήτηρ αυτού τοίς διακόνοις· Ό,τι αν λέγη υμίν ποιήσατε." (Ιωάννης 2/β: 2-5).
Πρώτον:
Ο Ιησούς δεν έδωσε διαταγές παίρνοντας τον ρόλο αυτό μόνος του, αλλά η Μητέρα του είπε στους υπηρέτες «να κάνετε ότι σας πει».
Δεύτερον:
Αν ο Ιησούς και ο γαμπρός ήταν το ίδιο πρόσωπο, χρειαζόταν να πει η Παναγία στους υπηρέτες "να κάνετε ότι σας πει"; Δεν θα ήταν αυτονόητο ότι ο λόγος του γαμπρού θα ήταν αρκετός; Αυτό δεν υποστήριξαν άλλωστε και οι ίδιοι οι επικριτές, ότι δηλ. ο γαμπρός έχει εξουσία να δώσει εντολές;
Προφανώς επρόκειτο για έναν πολύ φιλικό ή συγγενικό γάμο και γι' αυτό η Παναγία μπορούσε να ορίζει κάποια πράγματα.
Όμως, για να χρειαστεί να πει η Παναγία στους υπηρέτες: «κάντε ότι σας πει» σημαίνει πως δεν τον ήξεραν τον Ιησού ως άνθρωπο που να έχει λόγο για το συμπόσιο. Πόσο μάλλον ότι τάχα ήταν και ο γαμπρός…
Τρίτον:
Στο τελευταίο εδάφιο του ίδιου κεφαλαίου, λέει: "Μετά τούτο (τον γάμο του Χριστού στην πόλη Κανά), κατέβη εις Καπερναούμ αυτός (δηλαδή ο υποτιθέμενος γαμπρός) και η μήτηρ αυτού και οι αδελφοί αυτού και οι μαθηταί αυτού, και εκεί (στην Καπερναούμ) έμειναν ού πολλάς ημέρας".
Δηλαδή, αν ο Χριστός ήταν "ο γαμπρός", μόλις τελείωσε το γαμήλιο φαγοπότι ("μετά ΤΟΥΤΟ"), πήρε αγκαζέ ο γαμπρός την μαμά του και την παλιοπαρέα του, (όοοοοχι, δεν λέει πουθενά ότι πήρε και τη νύφη του μαζί, ο... νεόνυμφος Χριστός !!!!!!) και πήγαν όλοι μαζί σε μια άλλη πόλη, αλλά δεν έμειναν εκεί πολλές ημέρες... Εεεεεε... μήπως γύρισαν πίσω από το... ταξίδι του μέλιτος στην Καπερναούμ, επειδή είχαν ξέχασει την νύφη στην Κανά;;; Μήπως;;; Ή μήπως ήταν τοπικό έθιμο αυτό που έγινε;
Τι δουλειά είχαν, να πάνε αυτοί οι συγκεκριμένοι, μαζί, στην Καπερναούμ, αμέσως μετά από τον γάμο?
Τέταρτον:
Αυτό όμως που "βγάζει μάτι" στο κείμενο, αλλά οι τυφλωμένοι Νεοπαγανιστές ΔΕΝ το είδαν, είναι το εξής: Λέει το χωρίο:
"εκλήθη δε και ο Ιησούς και οι μαθηταί αυτού εις τον γάμον. (Ιωάννης 2/β: 2). Τι λέει εδώ; Λέει: "προσκαλέσθηκε"! Πού προσκαλέστηκε ο Ιησούς; Στο δικό του γάμο; Αν ήταν γαμπρός θα τον προσκαλούσαν; Στέλνεται ποτέ πρόσκληση στον γαμπρό;;;
Μπορεί να γελάμε με τις ανόητες και φανατισμένες ερμηνείες των Νεοπαγανιστών, όμως κατά βάθος θλιβόμαστε, για την καταστροφική κατάσταση που έχει φέρει τη σκέψη και την αντίληψή τους, η λατρεία ξοάνων και διεφθαρμένων ψευτοθεών.