Αν και οι πνιγμοί και οι παρ’ ολίγον πνιγμοί μειώνονται σταθερά σε
πολλές προηγμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, εξακολουθούν να αποτελούν τη
δεύτερη κύρια αιτία θανάτου από ατύχημα (μετά τα τροχαία) στα παιδιά
όλων των ηλικιών. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων οι
τραγωδίες αυτές θα αποφεύγονταν αν μικροί και μεγάλοι σέβονταν
περισσότερο το νερό και λάμβαναν τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας.
Σύμφωνα με μια νέα έκθεση των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης των
Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ, τα παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών πέφτουν
συχνότερα θύματα πνιγμού. Ακόμη και αυτά που τελικά γλιτώνουν μπορεί να
μείνουν με μόνιμη εγκεφαλική βλάβη. Ενα μικρό παιδί κινδυνεύει να πνιγεί
σε λίγα εκατοστά νερού – και στις περισσότερες περιπτώσεις πρέπει να το
βοηθήσει κάποιος μέσα σε λίγα λεπτά για να του σώσει τη ζωή.
Οι πνιγμοί και οι παρ’ ολίγον πνιγμοί είναι επίσης συχνοί στους
εφήβους, ιδίως στα αγόρια τα οποία είναι επιρρεπή στις ριψοκίνδυνες
συμπεριφορές και έτσι έχουν τετραπλάσιες πιθανότητες σε σύγκριση με τα
κορίτσια να χάσουν τη ζωή τους από πνιγμό.
- Παράγοντες κινδύνου
Οπως έγραψαν προσφάτως στην «Ιατρική Επιθεώρηση της Νέας Αγγλίας»
(NEJM) ο δρ Ντέιβιντ Σπίλμαν και οι συνεργάτες του, «στους βασικούς
παράγοντες κινδύνου για πνιγμό αναφέρονται το ανδρικό φύλο, οι ηλικίες
κάτω των 14 ετών, η χρήση αλκοόλ, το χαμηλό εισόδημα, το χαμηλό
μορφωτικό επίπεδο, η διαβίωση σε αγροτικές περιοχές, η υδάτινη έκθεση, η
ριψοκίνδυνη συμπεριφορά και η έλλειψη επίβλεψης».
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δείχνουν οι κολυμβητές στα ρεύματα του
νερού, τα οποία «παίζουν ρόλο στο 85% των περιπτώσεων πνιγμού στις
παραλίες», λέει ο δρ Σπίλμαν, ειδικός σε θέματα πνιγμού, από το Δημοτικό
Νοσοκομείο Miguel Couto στο Ρίο ντε Ζανέιρο.
Οι έφηβοι και οι ενήλικοι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο πνιγμού σε
φυσικά ύδατα (όπως οι θάλασσες), ενώ τα μικρά παιδιά πνίγονται συχνότερα
στις πισίνες. Ακόμη και αν δεν το επιβάλλει κάποια νομοθεσία, κάθε
πισίνα πρέπει να περιβάλλεται από ψηλό φράχτη που θα την ξεχωρίζει από
το σπίτι και την αυλή, καθώς και να διαθέτει σύρτη ασφαλείας τον οποίο
δεν θα μπορούν να ανοίξουν τα μικρά παιδιά.
- Οι κανόνες ασφαλείας
Η καλύτερη προστασία από τον πνιγμό είναι να ξέρουν όλοι καλό κολύμπι
και να διδαχτούν τους κανόνες ασφαλείας στο νερό. Οι κανόνες αυτοί,
σύμφωνα με τις ειδικούς σε θέματα κολύμβησης δρα Ελίζαμπεθ Μπένετ και
δρα Λίντα Κουάν από το Νοσοκομείο Παίδων του Σιάτλ, είναι οι εξής:
* Μην κολυμπάτε ποτέ μόνοι.
* Να κολυμπάτε σε περιοχές προστατευμένες από ναυαγοσώστες. Αν όμως
έχετε παιδιά μαζί σας, πρέπει να βρίσκονται σε ακτίνα ενός χεριού
ανεξάρτητα από την παρουσία ναυαγοσώστη.
* Μάθετε τα νερά και τις καιρικές συνθήκες προτού μπείτε για κολύμπι.
* Να μπαίνετε περπατώντας στη θάλασσα τις πρώτες φορές για να μάθετε τη μορφολογία του πυθμένα.
* Να υπακούτε σε όλες τις προειδοποιητικές πινακίδες και σημαίες.
* Μάθετε πώς και πότε χρειάζεστε σωσίβιο· είναι απαραίτητο σε όλα τα πλωτά μέσα αναψυχής.
* Μην πίνετε ποτέ αλκοόλ πριν από το κολύμπι ή όσο βρίσκεστε στην
παραλία με προοπτική να ξαναμπείτε εσείς ή τα παιδιά σας στο νερό.
* Μην κουβεντιάζετε με τον διπλανό σας, μη μιλάτε στο κινητό, μη
βάζετε αντηλιακό σε άλλο παιδί και γενικώς μην κάνετε τίποτα που να
αποσπά την προσοχή σας όταν επιβλέπετε ένα παιδί στο νερό. Ακόμη και ένα
δευτερόλεπτο αβλεψίας αρκεί για να γίνει το κακό.
- «Φιλί της ζωής»
Πολύ σημαντικό για τις δύο ειδικούς είναι επίσης το να ξέρει πολύ
καλό κολύμπι όποιος επιβλέπει παιδιά, καθώς και τι να κάνει σε περίπτωση
πνιγμού.
Οπως εξηγούν, το θύμα χρειάζεται κατ’ αρχάς αερισμό (συχνά προτού καν
το βγάλετε από το νερό), οπότε πρέπει να κάνετε πέντε δυνατές εκπνοές
στο στόμα του. Οταν το βγάλετε στην ξηρά, πρέπει να του κάνετε και
καρδιακές μαλάξεις. Να κάνετε εναλλάξ δύο καρδιακές μαλάξεις και δύο
εκπνοές ώσπου να έρθει επαγγελματική βοήθεια.
Προτού αρχίσετε την καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση, μην του κάνετε
την κίνηση Χάιμλιχ, δηλαδή την κίνηση που στέκεστε πίσω από το θύμα και
με τα χέρια σας τυλιγμένα γύρω του τραβάτε με δύναμη προς το μέρος σας
την κοιλιά του.
Η κίνηση αυτή είναι επικίνδυνη για ένα θύμα πνιγμού, διότι αν το
στομάχι του είναι γεμάτο νερό μπορεί να του προκαλέσετε αναρρόφηση,
δηλαδή είσοδο του νερού στους πνεύμονές του.
