Τουρκική ταινία με κρυπτοχριστιανούς!

Η τούρκικη κινηματογραφική ταινία ‘Yuregine Sor’ (‘Ask your Heart’ – ‘Ρώτα την Καρδιά σου’) σε σκηνοθεσία Yonetmen Yusuf Kurcenli, έχει ως θέμα την αληθινή ιστορία μιας μουσουλμάνας (Esma), που ερωτεύεται ένα κρυπτο-χριστιανό, (Μουσταφά).

Δείτε το βίντεο – ειδικά μετά το 01:20

Πριν από το 1856, οι χριστιανοί είχαν λιγότερα δικαιώματα από τους μουσουλμάνους, ως πολίτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Για το λόγο αυτό, πολλοί Χριστιανοί διάλεξαν να φαίνονται δημόσια ότι έχουν θρησκεία το Ισλάμ, αλλά στα κρυφά θρησκεύονταν ως χριστιανοί.

Όπως αναφέρει ιστοσελίδα της ταινίας:

"Κάποιοι από τους Έλληνες που ζουν στα ορεινά της Τραπεζούντας / Macka και Gümüşhane, σε μέρη δυσπρόσιτα και σε απομακρυσμένα χωριά, όπως: Krom, Yağlıdere, Stavri, Zigana, Santa, Torul, έπρεπε να εμφανίζονται ως μουσουλμάνοι, κυρίως για να αποφύγουν την καταβολή δυσβάσταχτων φόρων. Αναγκάστηκαν να ασπαστούν το Ισλάμ τον 17ο αιώνα, αλλά κράτησαν την πίστη τους στο χριστιανισμό κρυφά, για αυτό είναι γνωστοί στην ιστορία ως κρυπτο-Χριστιανοί" (‘Gizli Hıristiyanlık’ ή ‘Kripto Hıristiyanlık’ στα τούρκικα. Δες άρθρα ΕΔΩ και ΕΔΩ για κρυπτοχριστιανούς στον Πόντο και ένα του ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ για Αρμένιους κρυπτοχριστιανούς ΕΔΩ).

Η οικογένεια του Μουσταφά ανήκε σε μια τέτοια χριστιανική οικογένεια, και έτσι η αποκάλυψη της αληθινής θρησκείας του Μουσταφά δημιουργεί μια δραματική και μοναδική ιστορία αγάπης.

Πιστεύεται ότι αυτή είναι η πρώτη ταινία τέτοιου είδους στην Τουρκία, όπου η ύπαρξη των κρυπτο-Χριστιανών θεωρείται κάπως ταμπού.

Στην ιστορία υπάρχει και ο Μεχμέτ ο οποίος είναι ο στενός φίλος του Μουσταφά και η οικογένειά του είναι η ισχυρότερη οικογένεια στην περιοχή και ο οποίος ερωτεύεται την Esma και την θέλει δικιά του, αν και ξέρει ότι ο Μουσταφά την αγαπάει. Ο Μουσταφά αποφασίζει να γίνει Μουσουλμάνος (απαγορεύεται μουσουλμάνα να παντρευτεί χριστιανό) και υπόσχεται να συναντηθούν με την Esma το βράδυ στη γέφυρα και να φύγουν μακριά μαζί. Ωστόσο, ο Μεχμέτ περιμένει έξω και απειλεί την Esma ότι θα σκοτώσει τον Μουσταφά. Η Esma για να σώσει τον Μουσταφά του λέει ψέματα ότι η σχέση τους δεν πρόκειται να προχωρήσει και θα παντρευτεί τον Μεχμέτ. Ωστόσο η Esma δεν μπορεί να το αντέξει και επιλέγει να αυτοκτονήσει βάζοντας φωτιά στον εαυτό της, παρά να αφήνει τον Μουσταφά και να παντρευτεί τον Μεχμέτ.

πηγή

Για μένα για σένα

Δεν έχεις ρυθμό
γι’ αυτό δεν έχεις τέλος.

*

Δίπλα στη θάλασσα προχωράμε απλά
ο κόσμος μας είναι εικόνες
Δίπλα τους ανασαίνουμε απλά
και δεν ξεχνάμε πια τα βήματα μας.

*

Ό,τι αγαπάμε το φέρνουμε εκεί
ν’ ακούσει το σκοτάδι.

Όλα με το ίδιο θέμα
μεγαλώνουν και πληθαίνουν
Πού θα φθάσει αυτός
ο ήχος;

*

Με το φως θα περπατάμε χέρι-χέρι
και θα ‘σαι εκεί και θα κοιτάς
Θα λες: αυτός είναι ο κόσμος.

*

Το πηγάδι γέμισε τόσο νερό
που πλησίασε την πηγή του κι αστράφτει
Θα σε καθίσω δίπλα και θα σε κοιτάω
Ο κόσμος είναι ζωντανός.

Όταν μιλάς
γίνονται καλύτερες οι κινήσεις μου.

*

Γέμισα τ’ αυτιά μου με θάλασσα
Ύστερα γύρισα και σε κοίταξα
Για να συγκρίνω τους ήχους.

*

Κοιμήσου, είναι σιωπή ο ύπνος
Μες τη σιωπή ο κόσμος
κουβεντιάζει.

*

Σε γέμισα νερό
μα δεν το πρόσεξες
Τώρα κι ας μην το θέλεις
είσαι αλλιώς.

*

Ζήτησε λοιπόν και πάρε
Μην το σκέφτεσαι
Ο κόσμος είναι τρίτο πρόσωπο.

*

Γραμμές και εικόνες
Πας παντού όλο γραμμές
και εικόνες.

*

Δυνατό το σκοτάδι σε οσμίζεται
Σκύβει από πάνω σου και πίνει θάλασσα
Ακούω παντού τους ωραίους σου ήχους.

*

Όλα με το ίδιο θέμα
μεγαλώνουν και πληθαίνουν
Ως πού θα φτάσει αυτός ο ήχος;

*

Το πηγάδι γέμισε τόσο νερό
που πλησίασε την πηγή του κι αστράφτει
Θα σε καθίσω δίπλα και θα σε κοιτάω
Ο κόσμος είναι ζωντανός.

*

Θα μετρήσω τα χαμόγελά σου
και τα χαμόγελά μου
Να φτιάξω ένα πλατύ σκοτάδι.

*

Μου φτάνει να ‘χω
την ψυχή μου μέσα μου
Ο κόσμος δουλεύει μόνος του.

Είμαι έτοιμη λοιπόν.

Ξένη Σκάρτση

Ο πιο ανώδυνος τρόπος να μιλάτε στη γυναίκα σας

- ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ : Τι μαγείρεψες;
ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΟΣ: Να σε βοηθήσω στο μαγείρεμα;
ΑΣΦΑΛΕΣΤΑΤΟΣ : Μωρό μου, που θες να σε πάω απόψε για φαγητό;

- ΝΤΥΣΙΜΟ
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ : Τιιιιιιιιι;;;;; Θα φορέσεις αυτό το πράγμα και θα βγεις
έξω μαζί μου; Ξέχασε το!!!!
ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΟΣ: Α, το αποφάσισες, αυτό θα βάλεις;
ΑΣΦΑΛΕΣΤΑΤΟΣ: Είσαι πανέμορφη!

- ΝΕΥΡΑ
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ: Πάλι σ έπιασαν οι υστερίες σου!
ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΟΣ: Μήπως παραφέρεσαι λίγο;
ΑΣΦΑΛΕΣΤΑΤΟΣ: Αγάπη μου, Πάρε την πιστωτική μου κάρτα και πήγαινε μία
βόλτα να ηρεμήσεις!

- ΦΑΓΗΤΟ
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ: Μόνη σου θα τα φας όλα αυτά;
ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΟΣ: Να σου φέρω κανένα φρουτάκι να στουμπώσεις;
ΑΣΦΑΛΕΣΤΑΤΟΣ: Τι θα 'λεγες να σου φέρω και μία τούρτα από πάνω;

- ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ: Τι στο διάολο έκανες όλη μέρα, μου λες;
ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΟΣ: Ξεκουράστηκες σήμερα, ε;
ΑΣΦΑΛΕΣΤΑΤΟΣ: Όταν φοράς τα ρόλει και τις πιτζάμες, και τις παντόφλες -
αρκουδάκια, είσαι πολύ σέξι!

Γάμος και διαζύγιο στην Ελληνική Ιστορία

Αρχαία Ελλάδα
«Η γυναίκα «κατοικούσε στον γυναικωνίτιν, το κλειδωμένο χώρο για γυναίκες στο επάνω πάτωμα του σπιτιού. Η απομόνωση μιας καθώς πρέπει γυναίκας ήταν τόσο μεγάλη, ώστε ένας αγωνιστικός δικηγόρος σ’ ένα δικανικό λόγο του μπόρεσε μάλιστα να αμφισβητήσει την ύπαρξη μιας γυναίκας (Δημοσθένης, 43,29 και 59, 120)». Ένας άνδρας της Αρχαίας Ελλάδας έχει πάντα το δικαίωμα να διώξει τη γυναίκα του, και όταν ακόμη δεν έχει τίποτε (μοιχεία, ανικανότητα) να την κατηγορήσει, ακόμα κι ενώ αυτή είναι σε εγκυμοσύνη. Το διαζύγιο ήταν πολύ απλό για τον άνδρα. Μια απλή δήλωση ενώπιον μαρτύρων ότι χωρίζει την γυναίκα του και αναλαμβάνει την υποχρέωση να επιστρέψει την προίκα της. Η γυναίκα επίσης έχει τυπικά δικαίωμα να ζητήσει διαζύγιο, όχι όμως για μοιχεία (διότι οι Αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν πως μόνο ο άντρας έχει τέτοιου είδους ελευθερία), αλλά π.χ. σε περιπτώσεις ξυλοδαρμού και γενικά άσχημης συμπεριφοράς προς αυτήν. Όμως στην πράξη αφενός έπρεπε να αποδειχθούν οι κατηγορίες αυτές – πράγμα δύσκολο, αφού λίγοι έβλεπαν τη γυναίκα – αφετέρου η κοινή γνώμη των Αρχαίων Ελλήνων δεν πολυεκτιμούσε τις γυναίκες που χώρισαν με αυτόν τον τρόπο από τον άντρα τους. Στη Μηδεία ο Ευριπίδης λέει γι’ αυτές «Να αφήσουν τον άντρα τους δεν είναι πολύ τιμητικό για τις γυναίκες και δεν τους επιτρέπεται να τον διώξουν».

Η προίκα ήταν ένα είδος εγγύησης, ώστε να μην προχωρήσει ο άντρας σε διαζύγιο χάνοντας έτσι την προίκα της γυναίκας του, αλλά και να διαθέτει η γυναίκα πόρους για να ζήσει, εάν τη χώριζε ο σύζυγός της. Όμως, σε καμμιά περίπτωση η διαζευγμένη δεν αποκτούσε το δικαίωμα, μετά το διαζύγιο, να διαχειρίζεται όπως θέλει την προίκα-περιουσία της: «Κατά το διαζύγιο ή τη χηρεία έπρεπε να παραδοθεί η προίκα σε κείνον, ο οποίος θα φρόντιζε στο εξής τη γυναίκα. Κι αυτός ήταν ή η πατρική οικογένεια ή τα ίδια τα παιδιά της» (Carola Reinsberg, Γάμος, εταίρες και παιδεραστία στην αρχαία Ελλάδα, εκδ. Παπαδήμα, σ. 57). Επιπλέον, «Εάν ο σύζυγος καταδαπανούσε την περιουσία, είτε από φταίξιμο είτε όχι, η σύζυγος παρέμενε άπορη, σε περίπτωση που δεν την έπαιρναν μαζί τους οι συγγενείς της (Ισ., 8, 35)» (Carola Reinsberg, Γάμος, εταίρες και παιδεραστία στην αρχαία Ελλάδα, εκδ. Παπαδήμα, σ. 58)

Η Ελληνίδα λοιπόν δεν είχε την δυνατότητα να ενεργήσει ως ενήλικη και να πάρει αποφάσεις για τον τρόπο ζωής της, αφού όπως όριζε ο νόμος είχε σε όλη τη διάρκεια της ζωής ένα κηδεμόνα. Στη μόνη περίπτωση που μπορούσε να επέμβει ήταν στην ακύρωση του γάμου της. Αν και είχε τη δυνατότητα να παρουσιάσει μόνη της την αίτηση διαζυγίου της (αφού και ο νόμος το επέτρεπε) στον ανώτερο άρχοντα, τις περισσότερες φορές ενεργούσε για αυτήν κάποιος από τους συγγενείς της. Για την γυναίκα όμως χρειάζονταν δικαστική απόφαση. Τα παιδιά τα κρατούσε πάντα ο πατέρας.

Βέβαια δεν ήταν παντού τα ίδια. Το μεγαλύτερο ποσοστό για τα παραπάνω που γράφηκαν είναι για τις Αθηναίες γυναίκες. Στην αρχαία Σπάρτη για παράδειγμα τη πρώτη θέση στη ιεραρχία της οικογένειας κατείχε ο πατέρας, ή σε περίπτωση θανάτου ο πρωτότοκος γιος. Τα θηλυκά μέλη δεν είχαν ούτε κληρονομικά ούτε άλλα δικαιώματα. Το διαζύγιο ήταν άγνωστη λέξη. Οι άνδρες ήταν διαρκώς απασχολημένοι είτε με τους οικογενειακούς πολέμους είτε ενάντια στους εξωτερικούς εχθρούς. Αυτός ήταν και ο κυριότερος λόγος που ξεχώριζαν τα αρσενικά παιδιά, γιατί αποτελούσαν ασφάλεια για την οικογένεια και μέγιστη προσφορά στην πατρίδα σε καιρό πολέμου.

Βυζάντιο

Το συναινετικό διαζύγιο ίσχυε στο Βυζάντιο, όμως η πίεση της Εκκλησίας οδήγησε τον Ιουστινιανό σε απαγόρευση του. Ο Ιουστίνος επέτρεψε και πάλι το συναινετικό διαζύγιο, αλλά με την Εκλογή καταργήθηκε αυτή η διάταξη. Τέλος οι Μακεδόνες επανέφεραν τις ιουστινιάνειες ρυθμίσεις και σύμφωνα με τον Πρόχειρο Νόμο και τα Βασιλικά το συναινετικό διαζύγιο ίσχυε μόνο εφόσον οι τέως σύζυγοι έμπαιναν σε μοναστήρι.

Οι βυζαντινοί βασιλείς επεδίωκαν την ενίσχυση των οικογενειακών θεσμών και τον περιορισμό του διαζυγίου. Μάλιστα ο Λέων Γ΄ κατήργησε το συναινετικό διαζύγιο.

Στη Ρώμη κατά τη διάρκεια του 9ου αιώνα επιτρεπόταν το διαζύγιο, όταν το ήθελε ο ένας σύζυγος. Αντίθετα στο Βυζάντιο το ελεύθερο διαζύγιο είχε καταργηθεί από τον 8ο αιώνα. Επιπλέον η χωριστή ιδιοκτησία αντικαταστάθηκε από το αδιαίρετο σύνολο της οικογενειακής περιουσίας (προίκα + προγαμιαία δωρεά). Μετά τον θάνατο του συζύγου η περιουσία μπορούσε να μοιραστεί εξίσου στη γυναίκα και στα παιδιά.

Η σχέση της γυναίκας με τον άντρα της ήταν μια σχέση δούλου προς τον αφέντη του. Έπρεπε πάντα να τον πλησιάζει με το φόβο και την ντροπαλότητα της πρώτης φοράς. Η παρουσία της συμβόλιζε τον αιώνια προσωποποιημένο πειρασμό, γι’ αυτό και όφειλε να βρίσκεται σε διαρκή αγώνα κατανίκησης των παθών της. Κατά τον Ι.Χρυσόστομο είναι “ η γυνή …το αρχαίον όργανον του διαβόλου” (τομ. 56, στιχ. 575)

Οι λόγοι διαζυγίου για τη γυναίκα ήταν:

1. η μοιχεία / σ’ αυτό το θέμα υπήρχε άνιση μεταχείριση, αφού οι εξωσυζυγικές σχέσεις του άντρα με γυναίκα άγαμη, διαζευγμένη ή χήρα συνιστούσαν πορνεία και όχι

μοιχεία

2. η κατηγορία για μοιχεία χωρίς απόδειξη

3. η μη εκτέλεση των συζυγικών καθηκόντων για 3 χρόνια

4. οι ποινικά κολάσιμες πράξεις του άνδρα, όχι μόνο απέναντί της

5. η παραφροσύνη (επί Λέοντος ΣΤ΄)

• Οι λόγοι διαζυγίου για τον άνδρα ήταν επιπλέον:

1. η ανάρμοστη συμπεριφορά της γυναίκας (Θεοδόσιος 449) / κατηγορία για πορνεία

2. η επιβουλή της ζωής

του

3. εάν ήταν λεπρή.

Παλλακίδες

Το βυζαντινό δίκαιο δικαιολογούσε το διαζύγιο για παλλακεία μόνο όταν ο άνδρας έφερνε την παλλακίδα στο σπίτι, γεγονός που σύμφωνα με τον Πρόχειρο νόμο θεωρούνταν πορνεία, ενώ ο Λέων ΣΤ΄ κατέστησε νομικά αδύνατη την ύπαρξη της

παλλακείας

Τουρκοκρατία

Οι Ελληνίδες παντρευόντουσαν έλληνες, με τον αρραβώνα να γίνεται (313) πολύ νωρίς. Ο πατέρας επέλεγε το σύζυγο, που γινόταν ο φυσικός αφέντης της γυναίκας.
Οι γάμοι σπάνια διαλύονταν. Λόγοι διαζυγίου ήταν η πνευματική ασθένεια, η άμβλωση και η ανακάλυψη πως η νύφη δεν ήταν παρθένα. Μετά το διαζύγιο, η γυναίκα μπορούσε να ζητήσει πίσω την προίκα της, καθώς και διατροφή, εκτός κι αν είχε η ίδια διαπράξει απιστία. Πάντως, καθώς τα κορίτσια περνούσαν σχεδόν όλη τη ζωή τους στο σπίτι, σπάνια σκεφτόντουσαν κάτι τέτοιο.

Η υπακοή της συζύγου στο σύζυγο ποίκιλε ανά περιοχή. Εκεί που υπήρχε οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη, η σύζυγος απέκτησε εξουσία στην ανατροφή των παιδιών το σχεδιασμό του γάμου τους και στη διαχείριση της περιουσίας. Μπορούσε επίσης να διεκδικήσει τα παιδιά της αν έχανε το σύζυγό της πριν αυτά ενηλικιωθούν.

Περίπτωση διαζυγίου για τη γυναίκα υπήρχε όταν ο άντρας είχε παρατήσει το σπίτι του πάνω από επτά χρόνια. Ωστόσο αν μετά την πολύχρονη αυτή απουσία η γυναίκα αποφάσιζε να ξαναπαντρευτεί την θεωρούσαν όλοι άτιμη και αν τυχόν ξαναγύριζε κάποτε ο άντρας της, θα ζητούσε οπωσδήποτε να εκδικηθεί τον σφετεριστή.

Αν η γυναίκα ήταν στείρα, ή ακόμη σε ορισμένες περιπτώσεις αν δεν γεννούσε αγόρια, ο άντρας, με την συγκατάθεση του πεθερού του αλλά και της ίδιας της γυναίκας του, ξαναπαντρευόταν ( Μάουερ, όπ. αν. σελ. 132). Στο γάμο του ερχόταν συνήθως και η πρώτη γυναίκα και πολλές φορές μάλιστα έμενε κι’ εκείνη μαζί με το νέο ζευγάρι για να αναθρέψει τα παιδιά. Η δεύτερη γυναίκα λεγόταν σύγγρια. Για τις διαφορές μεταξύ των συζύγων αποφάσιζε, χωρίς πολλές διατυπώσεις, ο επίσκοπος.

πηγή

Η ανατροφή των παιδιών κατά τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο

ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ
Πρωτοπρεσβυτέρου Καθηγητού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

2. Η ανατροφή των παιδιών τότε και τώρα. Οι τρεις έρωτες.

Για να πεισθούμε όμως για την επικαιρότητα των παιδαγωγικών ιδεών του χρυσοστομικού αυτού έργου είναι ανάγκη να δούμε για λίγο την πνευματική ατμόσφαιρα της τότε εποχής, την πνευματική ατμόσφαιρα της Αντιοχείας την οποίαν έχει υπ’ όψει του ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. Να δούμε δηλαδή με ποια μορφωτικά ιδανικά εφοδίαζε τότε τους νέους της η Αντιόχεια. Αν ο εφοδιασμός αυτός είναι παρόμοιος προς αυτόν που εμείς σήμερα δίνουμε στους νέους μας, τότε η κριτική που κάνει ο ιερός πατήρ είναι κριτική και για τη δική μας εποχή, και για το δικό μας παιδαγωγικό έργο και ως διδασκάλων και ως γονέων. Τα στοιχεία για τη γνώση αυτής της ατμόσφαιρας θα τα αντλήσουμε και από το έργο που παρουσιάζουμε και από άλλα έργα του συγγραφέως.

Η αδιαφορία για την πνευματική συγκρότηση των νέων, για την ηθική τους ολοκλήρωση, ήταν το πρώτο γνώρισμα της στάσεως των γονέων. Τα σχέδιά τους για το μέλλον των παιδιών αποκλειστικά και μόνον περιορίζονταν στο να επιτύχουν επαγγελματικά στη ζωή, στο να ευημερήσουν. Πρακτικοί, υλόφρονες και ατομικιστικοί είναι οι στόχοι. Στα πλαίσια αυτών των στόχων οι γονείς εφρόντιζαν να εξασφαλίσουν όλες τις υλικές ανέσεις για τα παιδιά τους, δεν ελογάριαζαν δε έξοδα και κόπους και θυσίες για να βρουν τα κατάλληλα σχολεία, τους καλυτέρους διδασκάλους, ώστε να αποκτήσουν τα παιδιά τα εφόδια εκείνα που θα τα βοηθούσαν στην κοσμική ζωή και καρριέρα τους. Η μανία για την απόκτηση και απόλαυση υλικών αγαθών ήταν το ισχυρότερο κίνητρο της φροντίδος για τα παιδιά. Αντιμετωπίζονταν οι νέοι μονομερώς σαν να ήσαν σωματικά μόνον όντα, σαν να μην είχαν ψυχή που ήθελε και αυτή τη φροντίδα της. Μέσα σ’ αυτήν την ατμόσφαιρα λοιπόν της μανίας για πλούτη και για κοσμική δόξα ανέπνεαν και εμεγάλωναν τα παιδιά.

Όταν, λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ακούσει κανείς τους γονείς να συμβουλεύουν τα παιδιά να μάθουν γράμματα, η επιχειρηματολογία τους είναι η εξής: Ο τάδε, ενώ καταγόταν από πτωχή και άσημη οικογένεια, με τα γράμματα που έμαθε κατάφερε να γίνει μέγας και τρανός, να πάρει σπουδαίες θέσεις, να γίνει πλούσιος, να νυμφευθεί με πλούσια γυναίκα, να κτίσει ωραίο σπίτι. Άλλος πάλι με τις γλώσσες που έμαθε πήρε σπουδαία θέση στα ανάκτορα και ρυθμίζει αυτός όλες τις υποθέσεις. Οι περισσότεροι προβάλλουν σαν παραδείγματα τους επιτυχημένους στη ζωή, ”τους^. επί γης ευδοκίμους”. Στις εύπλαστες έτσι και δεκτικές ψυχές των νέων οι ίδιοι οι γονείς εισάγουν δύο μεγάλα κακά, δύο τυραννικούς έρωτες, τον έρωτα των χρημάτων, του πλούτου, και τον έρωτα της κοσμικής δόξας, της κοινωνικής ανόδου, θα λέγαμε σήμερα. Διαστρέφονται έτσι οι νέοι και γίνονται υλόφρονες και ματαιόδοξοι. Η διαστροφή των νέων σ’ αυτό οφείλεται αποκλειστικά, παρατηρεί ο μέγας παιδαγωγός, στη μανία για τα βιωτικά αγαθά “Ουδαμόθεν την διαστροφήν γίνεσθαι των παίδων, αλλ’ εκ της περί τα βιωτικά μανίας”.

Όλοι οι γονείς εφρόντιζαν, λέγει, να εξασφαλίσουν πλούτη, και ενδυμασία, και υπηρέτες, και οικόπεδα. Το μόνο για το οποίο δεν εφρόντιζαν ήταν η ψυχική καλλιέργεια, το να γίνει ο νέος ενάρετος και ευσεβής. Αντιθέτως μάλιστα τις αρετές τις θεωρούσαν ελαττώματα και αδυναμίες. Επικρατούσε μία πλήρης αντιστροφή των αξιών. Οι κακίες επήραν τα ονόματα των αρετών και οι αρετές τα ονόματα των κακιών. Ο έρωτας της δόξης ονομαζόταν μεγαλοψυχία, του πλουτισμού ελευθερία, η αυθάδεια ονομαζόταν παρρησία, η αδικία ανδρεία. Αντίθετα η σωφροσύνη εθεωρείτο χωριατιά, η επιείκεια δειλία, η δικαιοσύνη ανανδρία, η ανεξικακία ασθένεια και η ταπείνωση δουλοπρέπεια.

Μέσα σ’ αυτήν την πνευματική σύγχυση τίποτε το σαφές και σταθερό δεν υπήρχε. Ούτε δικαστήρια, ούτε νόμοι, ούτε σχολεία ημπορούσαν να βοηθήσουν. Τους δικαστές τους διέφθειραν οι πλούσιοι με τα χρήματα, οι δε διδάσκαλοι ενδιαφέρονταν μόνο για την αμοιβή τους^. “Ουδέν όφελος δικαστηρίων, ουδέ νόμων, ουδέ παιδαγωγών, ου πατέρων, ουκ ακολούθων, ου διδασκάλων τους μεν γαρ ίσχυσαν διαφθείραι χρήμασιν, οι δ’ όπως αυτοίς μισθός γένοιτο ορώσι”. Όσοι ανησυχούσαν γι’ αυτήν την κατάσταση ή παρεπλανώντο με καθησυχαστικά κηρύγματα ή δεν μιλούσαν, επειδή εφοβούντο την δύναμη των ακολάστων.

Η ηθική ασυδοσία και οι κοινωνικές αναταραχές οφείλονται κατά τον Άγιο Χρυσόστομο στην εσφαλμένη φροντίδα για τα παιδιά, στην παραμέληση της ψυχικής τους καλλιεργείας^· “Τούτο εστι, ο την οικουμένην ανατρέ­πει πάσαν, ότι των οικείων αμελούμεν παίδων, και των μεν κτημάτων αυτών επιμελούμεθα της δε ψυχής αυτών καταφρονούμεν”. Δεν διστάζει γι’ αυτό να ονομάσει εγκληματική αυτή την αδιαφορία των γονέων για την καλλιέργεια της αρετής και της ψυχής των παιδιών είναι παιδοκτόνοι, φονείς των παιδιών τους, όσοι τα εφοδιάζουν με τυραννικά πάθη, με κακίες που σκοτώνουν και τυραννούν καθημερινώς την ψυχή τους⁸.

Η κοινωνία δεν πάσχει από έλλειψη επιτηδείων επιχειρηματιών, από έλλειψη εγγραμμάτων και σπουδασμένων, πάσχει από έλλειψη εναρέτων ανθρώπων. Πάσχει, γιατί έχει κατακλυσθή από τους επιτηδείους, οι οποίοι προκειμένου να αυξήσουν τα πλούτη και να σιγουρέψουν την καλοπέρασή τους, είναι αδίστακτοι. Πάσχει, γιατί οι αρχομανείς στην προσπάθειά τους να ανέλθουν αναστατώνουν το παν. Πάσχει, γιατί η απόκτηση πολυτελών οικιών και ανέσεων έχει γίνει ο μοναδικός στόχος. Εις αυτό οφείλεται η κοινωνική κακοδαιμονία, αυτοί καταστρέφουν την αρμονική κοινωνική συμβίωση και όχι όσοι ζουν με αρετή και αγιότητα^. “Τούτο γαρ εστι, τούτο όπερ πάντα απολώλεκεν, ότι πράγμα ούτως αναγκαίον, και την ημετέραν συνέχον ζωήν, περιττόν είναι και πάρεργον δοκεί”. Και το αναγκαίο και συνεκτικό αυτό της κοινωνίας πράγμα είναι η αρετή, η ψυχική καλλιέργεια.

Κοντά σ’ αυτά τα δύο πάθη και ένα άλλο εξ ίσου τυραννικό και επικίνδυνο, ή μάλλον περισσότερο επικίνδυνο για την εύφλεκτη νεότητα, κυριαρχούσε στο κλίμα της αγωγής των νέων. Ο πανσεξουαλισμός, όπως θα λέγαμε σήμερα, η διέγερση δηλαδή και η ικανοποίηση της σαρκικής επιθυμίας, ο έρωτας της σάρκας. Διστάζει ο ιερός πατήρ να αναφερθεί στο θέμα αυτό, σ’ αυτόν τον τόσο ιερό χώρο των ανθρωπίνων σχέσεων, που είχε καταντήσει ο πιο βρωμερός χώρος, τόσο βρωμερός, ώστε να είναι της μόδας και να μη προκαλούν αντίδραση ακόμη και οι σαρκικές σχέσεις μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλλου. Ξεπερνάει όμως τους δισταγμούς και την εντροπή του, για να ελέγξει και να καυτηριάσει την αδιαφορία όλων των υπευθύνων φορέων της αγωγής, μπροστά σ’ αυτή την ανατροπή όχι μόνον των ηθικών αλλά και των φυσικών νόμων. Απορεί δε και ο ίδιος, μαζύ με την έκφραση της απορίας πολλών άλλων, πώς ο Θεός μακροθυμεί τόσο πολύ και ανέχεται αυτήν την αποκτήνωση του ανθρώπου, και δεν στέλνει φωτιά για να κάψει την πόλη της Αντιοχείας, όπως άλλοτε τα Σόδομα και τα Γόμορα.

Μεγάλη ευθύνη για τον ηθικό εκτραχηλισμό αποδίδει στο θέατρο, το θεματολόγιο του οποίου κυρίως εκαλύπτετο από υποθέσεις πορνειών και μοιχειών, από υποθέσεις πορνό^. “Και γαρ και μοιχείαι και γάμων εκεί κλοπαί και γυναίκες εκεί πορνευόμεναι, άνδρες ηταιρηκότες, νέοι μαλανιζόμενοι, πάντα παρανομίας μεστά, πάντα τερατωδίας, πάντα αισχύνης”, παρατηρεί επί λέξει⁹.

Οι τρεις λοιπόν έρωτες, των χρημάτων, της δόξας, και της σάρκας κυριαρχούσαν στον πνευματικό χώρο της εποχής του Χρυσοστόμου και καθόριζαν και τις αρχές προς τις οποίες ήταν προσανατολισμένη αγωγή των νέων. Τα στοιχεία αυτά κρίνει στην πραγματεία του “Περί κενοδοξίας και ανατροφής των τέκνων”, όπου δίνει κατευθύνσεις για την ορθή πορεία της αγωγής.

3. Το κοινωνικό περιβάλλον. Η ματαιοδοξία.

Στο πρώτο τμήμα της πραγματείας, το περί κενοδοξίας, δείχνει ότι η αγωγή των νέων επηρεάζεται αποφασιστικά από την επικρατούσα πράξη ζωής, από τον τρόπο ζωής και σκέψεως των μελών της ομάδος, μέσα στην οποίαν αναπτύσσεται ο νέος. Στο κλίμα της ζωής αυτής της ομάδος αναπνέει και αναπτύσσεται ο νέος, και αναποτρέπως η ηθική του ποιότητα, η πνευματική του οντότητα, προσδιορίζονται απ’ αυτό το κλίμα. Την νοσηρότητα του κλίματος αυτού εντοπίζει ο Χρυσόστομος στην κενοδοξία, στη ματαιοδοξία δηλαδή, στην εσφαλμένη αντίληψη περί αξιοπρεπείας και στη συνδεδεμένη με αυτή τάση για επίδειξη πλούτου, ενδυμάτων, σπιτιών, επιπλώσεων.

Αναφέρεται κατ’ αρχήν στη συνήθεια που είχε επικρατήσει μεταξύ των πλουσίων να κάμνουν επίδειξη των οικονομικών τους δυνατοτήτων, χρηματοδοτώντας θεατρικές παραστάσεις ή οργανώνοντας αγώνες ιπποδρόμου. Κίνητρο γι’ αυτά ήταν τα χειροκροτήματα, οι επευφημίες του λαού, η δόξα. Ο ανταγωνισμός αυτός στην επίδειξη οικονομικής δυνάμεως είχε φθάσει σε τέτοιο σημείο, ώστε μερικοί μόνο και μόνο για να μη δυσφημι­σθούν, έφθαναν στην πτώχευση και στην αθλιότητα, σκορπώντας τα χρήματά τους αλόγιστα σ’ αυτές τις εκδηλώσεις, τη στιγμή που υπήρχε πλήθος ανθρώπων που πέθαιναν από την πείνα.

Η τάση όμως αυτή για επίδειξη δεν ήταν γνώρισμα ολίγων πλουσίων μόνον είχε καταλάβει όλα τα στρώματα της κοινωνίας. Ακόμη και οι φτωχοί εφρόντιζαν να αγοράζουν τα καλύτερα ενδύματα, τα καλύτερα έπιπλα και σκεύη, για να επιδεικνύονται. Ακόμη και υπηρεσία εις το σπίτι προσελάμβαναν, γιατί ενόμιζαν ότι η αυτοεξυπηρέτηση εμείωνε την κοινωνική τους υπόσταση.

Πολλοί, ενώ πεινούσαν, δεν εφρόντιζαν για τη διατροφή τους παρά για την κοινωνική τους αξιοπρέπεια, για να δείξουν ότι είναι κάτι, ότι είναι καλοστεκούμενοι. Ο ιδανικός κοινωνικός τύπος, ο επιτυχημένος, ο αξιοθαύμαστος δεν ήταν ο ενάρετος άνθρωπος, ο συνετός, ο πνευματικά καλλιεργημένος, αλλά ο πλούσιος, ο βολεμένος οικονομικά.

Αγανακτεί για την κατάσταση αυτή ο Χρυσόστομος^. όλα αυτά, λέγει, είναι εξωτερικά και δεν έχουν καμμία σχέση με τον εσωτερικό άνθρωπο, δεν χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο. Ο ιδανικός άνθρωπος κρίνεται από την αρετή του. Η αρετή δίνει αξιοπρέπεια, τιμή και δόξα^. “τούτο ευσχημοσύνη, τούτο δόξα, τούτο τιμή”. Και στο σημείο αυτό, συνδέοντας έτσι την κενοδοξία με την ανατροφή των παιδιών, παρατηρεί ότι αιτία όλων των κακών είναι ότι τα παιδιά μεγαλώνουν μέσα στο νοσηρό αυτό κλίμα και επηρεάζονται απ’ αυτό.

Μόλις γεννηθεί το παιδί οι γονείς κάνουν το παν, όχι για να βρουν τον κατάλληλο τρόπο της διαπαιδαγώγησής του αλλά για να το καλλωπίσουν, να το ντύσουν, και να του αγοράσουν χρυσαφικά. Δεν φροντίζουν να βγάλουν από την ψυχή του παιδιού αυτή τη μανία, αλλά οι ίδιοι από την αρχή εισάγουν τον έρωτα των χρημάτων και τη φροντίδα για ανώφελα πράγματα. Και είναι η παιδική ηλικία, η πρώτη ηλικία, το πιο πρόσφορο έδαφος για να φυτεύσει κανείς είτε την αρετή είτε την κακία. Γι’ αυτό είναι ανυπολόγιστη η ευθύνη των γονέων, όταν αμελούν για την ορθή και έγκαιρη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους.

4. Το έγκαιρο της αγωγής.

Οι ψυχές των παιδιών, λέγει, είναι μαλακές και τρυφερές^· όταν εντυπωθούν επάνω τους τα καλά διδάγματα από την αρχή, κανείς δεν ημπορεί να τα εξαλείψει, όταν στη συνέχεια γίνουν σκληρές σαν σφραγίδα, όπως συμβαίνει με το κερί. Το μαλακό πράγμα παίρνει οποιοδήποτε σχήμα, γιατί δεν έχει αποκτήσει ακόμη σταθερή δική του μορφή. Μοιάζουν ακόμη οι ψυχές των παιδιών με πίνακες ζωγραφικής ή με αγάλματα. Χρειάζεται πολλή προσοχή εκ μέρους των ζωγράφων και πολλή επιμέλεια για να φιλοτεχνήσουν ένα πίνακα ωραίο. Οι γλυπτές πάλι με πολλή υπομονή αφαιρούν τα περιττά και προσθέτουν ό,τι πρέπει, για να παρουσιάσουν το έργο που επιθυμούν. Δεν υπάρχει θαυμασιότερο υλικό για φιλοτέχνηση από τις παιδικές ψυχές, αρκεί αυτό να γίνει εγκαίρως. Κατασκευάζουν οι γονείς έμψυχες εικόνες του Θεού, ζωντανά αγάλματα.

Στη συνέχεια παρομοιάζει την ψυχή του παιδιού σαν μια πόλη καινούργια, και τον γονέα σαν τον βασιλέα αυτής της πόλεως, που αποστολή του είναι να θέσει νόμους και να οργανώσει αυτήν την πολιτεία, ώστε να μη καταστραφεί από τη δράση των κακοποιών και αναρχικών στοιχείων. Ποικίλες τάσεις και κλίσεις και δυνάμεις, αγαθές και κακές, αγωνίζονται να αποκτήσουν ερείσματα και να εμπεδώσουν την κυριαρχία τους μέσα στην ψυχή του παιδιού. Στην καινούργια αυτή πόλη οι γονείς είναι εκείνοι που θα βάλουν τους νόμους^· και είναι εύκολο το έργο αυτό στην παιδική ηλικία, διότι άπειρα και ευπειθή όπως είναι τα παιδιά συμμορφώνονται εύκολα. Όταν μεγαλώσουν, είναι δύσκολο πολύ το έργο αυτό της οικοδομής, του κτισίματος του ψυχικού τους κόσμου.

5. Η επιλογή του μορφωτικού υλικού. Αυστηρότητα.

Για να επιτύχει η οργάνωση της ψυχής του παιδιού, πρέπει ιδιαιτέρως να ελέγχεται τί μπαίνει μέσα εις αυτήν, τί μορφωτικό υλικό προσφέρεται. Η επιλογή λοιπόν του μορφωτικού υλικού έχει αποφασιστική σημασία. Εποπτικώς τον έλεγχο αυτό τον παρουσιάζει ο Χρυσόστομος ως εξής. Της ψυχικής πολιτείας του παιδιού τείχος είναι το σώμα, πύλες δε οι πέντε αισθήσεις. Από τις αισθήσεις εισέρχονται όλες οι εντυπώσεις και οι ερεθισμοί από τον εξωτερικό κόσμο. Αν ανεξέλεγκτα αφήσουμε από τις πύλες αυτές να περνούν όλες οι εντυπώσεις, η πόλη οπωσδήποτε θα αλωθεί και θα καταστραφεί, διότι η δύναμη αντιδράσεως του παιδιού δεν είναι μεγάλη.

Στη συνέχεια με το να καθορίζει πώς θα ελέγχουμε κάθε αίσθηση ξεχωριστά, τί πρέπει να βλέπει το παιδί, να ακούει, να λέει, να γεύεται και να εγγίζει, καλύπτει το υπόλοιπο τμήμα της πραγματείας. Και επειδή η παρουσίαση όλων αυτών των συστάσεων είναι εκτενής, θα αναφέρουμε μερικές μόνον.

Η αυστηρότητα είναι ουσιώδης παράγων επιτυχίας του παιδαγωγικού έργου. Αυστηρότητα όμως μετρημένη και συνεπής, η οποία ούτε σε μόνιμη βαναυσότητα καταλήγει ούτε όμως αφήνει την εντύπωση ότι είναι πλαστή. Ο συνεχής ξυλοδαρμός π.χ. δεν είναι ορθός τρόπος επιβολής ποινών^. συνηθίζει το παιδί το ξύλο και δεν συνετίζεται. Η απειλή για επιβολή τιμωρίας, η οποία κάπου-κάπου θα επιβάλλεται, ώστε να φοβάται το παιδί την τιμωρία και να μη νομίσει ότι είναι μόνο λόγια, είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος επιβολής τιμωριών. Συνεχής αυστηρότητα δεν επιτρέπεται, διότι εκ φύσεως ο άνθρωπος χρειάζεται χαλαρότητα και άνεση^· “Όταν μέντοι ίδης από του φόβου κερδάναντα, άνες^. δει γαρ τίνος φύσει τη ημετέρα και ανέσεως”.

Ιδιαιτέρως επιμένει στο θέμα της φροντίδος για το τί πρέπει να ακούει και τί πρέπει να βλέπει το παιδί. Όσα δε εν προκειμένω λέγει ισχύουν απείρως περισσότερο για την αγωγή των σημερινών νέων, διότι τα μέσα πληροφορήσεως και ενημερώσεως, βιβλία, ραδιόφωνο, τηλεόραση πολιορκούν όντως την ακοή και την όραση των νέων, που γίνονται πύλες για να εισέλθει στον εσωτερικό κόσμο των νέων, τελείως ενεξέλεγκτα, χαμηλής ποιότητος ή και επικίνδυνο ηθικώς υλικό.

Όπως τα φυτά, λέγει, έχουν ανάγκη από περισσότερη φροντίδα, όταν είναι τρυφερά και απαλά, έτσι και τα παιδιά. Πρέπει να προσέχουμε τις συναναστροφές τους, για να ελέγχουμε τί λέγεται εκεί και τί μαθαίνει το παιδί. Δεν πρέπει να αφήσουμε στον οποιοδήποτε να γίνει οικοδόμος του ψυχικού κόσμου του παιδιού μας. Ιστορίες φλύαρες και ανώφελες, όπως π.χ. “Ο τάδε αγάπησε την τάδε^. το βασιλόπουλο και η βασιλοπούλα έκαναν αυτό και εκείνο”. Υπάρχουν μέσα στην Αγία Γραφή ελκυστικές διηγήσεις, οι οποίες, αν προσφερθούν με το σωστό τρόπο, και το ενδιαφέρον του παιδιού κρατούν ζωηρό και την αρετή του διδάσκουν. Ο ίδιος ο Χρυσόστομος δίνει παραδείγματα σωστής προσφοράς αυτών των διηγήσεων.

6. Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση.

Ενδιαφέροντα είναι και όσα λέγει για την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των νέων, τα οποία βεβαίως βρίσκονται σε αντίθεση προς όσα η σημερινή ελευθεριάζουσα και αχαλίνωτη βιοθεωρία και παιδαγωγική προβάλει. Η σαρκική επιθυμία από το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας επιτίθεται με σφοδρότητα και η χαλιναγώγησή της είναι πολύ δύσκολη. Συνιστά να αποφεύγονται τα αισχρά θεάματα και ακούσματα, που διεγείρουν την επιθυμία. Ως αντιστάθμισμα για την απώλεια αυτής της ψυχαγωγίας συνιστά τη στροφή του ενδιαφέροντος των νέων προς άλλες κατευθύνσεις^· σε εκδρομές, επισκέψεις πόλεων και μουσείων, συναναστροφές με πνευματικούς και αγίους ανθρώπους.
Στην εποχή μας η κατάσταση σχετικά με το θέμα αυτό ευρίσκεται πλέον εκτός ελέγχου. Δεν αρκεί ο καταιγισμός των εντυπώσεων και των ερεθισμών που δέχονται τα παιδιά από την αναίσχυντη εμφάνιση και την προκλητική γύμνια ανδρών και γυναικών, που τείνει να γίνει θεσμός, ως και από την πορνογραφική υστερία ιδιαίτερα των καναλιών της τηλεοράσεως, οι σοφοί παιδαγωγοί των καιρών μας, ουσιαστικά όμως καταστροφείς της νεολαίας, προγραμματίζουν την εισαγωγή στα σχολεία και τη διδασκαλία του μαθήματος της “σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης”. Η σοφή παιδαγωγική παράδοση των Πατέρων μας στο θέμα αυτό προσπαθεί να ελέγξει τους ερεθισμούς και τις εντυπώσεις, ώστε οι νέοι κατά το δυνατόν ήρεμοι και απερίσπαστοι να ασχοληθούν δημιουργικά με την παιδεία και την μάθηση αφ’ ενός, και αφ’ ετέρου να γευθούν τις χαρές αυτής της περιοχής μέσα στον ευλογημένο θεσμό του γάμου, ο οποίος έτσι και σε φυσικό επίπεδο παραμένει πηγή χαράς και ευφροσύνης. Οι σημερινή απαίδευτοι παιδαγωγοί δεν αφήνουν ήσυχους τους νέους ούτε μέσα στο σχολείο, όπου θα έπρεπε να είχαν αποκλεισθή οι πειρασμοί και οι ερεθισμοί, για να λειτουργεί η παιδεία ως ευγενική διέξοδος και κατάλληλος εργαστηριακός χώρος για τη σπουδή και τη μάθηση. Πόσοι από τους εκπαιδευτικούς είναι πρόσωπα ηθικά και πνευματικά καλλιεργημένα, ώστε να αναλάβουν με σοβαρότητα και ευθύνη το έργο αυτό; Και πόσοι από τους γονείς θα δέχονταν ευχαρίστως αυτή η κατ’ εξοχήν ιερή και προσωπική περιοχή των παιδιών τους να κακοποιηθεί και να διαστραφεί στα χείλη και στη διδασκαλία του οποιουδήποτε δασκάλου, ο οποίος μπορεί να κουβαλάει στο θέμα αυτό τις δικές του κακές εμπειρίες και γνώμες, ακόμη και διαστροφές; Και τί θα απομείνει να μάθουν και να γευθούν οι νέοι μέσα στο γάμο, όταν τα μαθαίνουν και τα γεύονται έξω από αυτόν; Γι’ αυτό ο γάμος και η οικογένεια έχουν χάσει στις ημέρες μας κάθε γοητεία και έλξη, αφού τελικώς αυτός ο ιερός και μοναδικός και προσωπικός δεσμός δύο ανθρώπων ετεροφύλων κατήντησε ένας από τους πολλούς δεσμούς που είχαν πριν απ’ αυτόν άνδρας και γυναίκα, συγκριτικά μάλιστα σε χειρότερη θέση, αφού συνδέεται με τα προβλήματα της αναγκαστικής συμβίωσης και των ποικίλων δεσμεύσεων.

Δεν χρειάζεται διδασκαλία εις τα του γάμου. Είναι αυτάρκης διδάσκαλος η φύση. Ακριβώς όπως δεν χρειάζεται να μάθουμε πώς θα φάμε, και πώς θα πιούμε και πώς θα κοιμηθούμε¹⁰. Όλα τα άλλα είναι εκ του πονηρού. Γενεές γενεών ανθρώπων έκαναν γάμους και οικογένειες, και μάλιστα ευτυχισμένες και σταθερές, χωρίς σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η οποία αποτελεί μία ακόμη τορπίλη στα θεμέλια της παιδείας και της οικογενείας. Τελικώς πιστεύει, ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, ότι ο γάμος σε νεαρή ηλικία είναι από τα προσφορότερα μέσα όχι μόνον για την αντιμετώπιση του προβλήματος της σεξουαλικής επιθυμίας αλλά και για την ευτυχία μέσα στο γάμο.

Επίλογος

Η σταχυολόγηση των λίγων αυτών στοιχείων από την παιδαγωγική πραγματεία του Χρυσοστόμου, η οποία περιέχει και άλλα εξ ίσου σπουδαία και ωφέλιμα, δείχνει την μεγάλη ευαισθησία του ιερού πατρός στα θέματα της αγωγής των νέων και τη βαθειά γνώση αυτών των προβλημάτων. Η επίδραση του περιβάλλοντος, το έγκαιρο της αγωγής, ο τρόπος επιβολής της τιμωρίας, η επιλογή αυτών που βλέπει και ακούει ο νέος, η προσοχή στη σεξουαλική αγωγή του, είναι θέματα που προβληματίζουν και τους σημερινούς γονείς και τους σημερινούς παιδαγωγούς. Οι συστάσεις του φωτισμένου παιδαγωγού είναι χρήσιμες για όλους μας.

“Η ανατροφή των παιδιών
κατά τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο”
Σειρά “Καιρός”
Θέματα Εκκλ. Επικαιρότητος
Εκδόσεις “Βρυέννιος”

Ενας Γυναικολόγος «τα λέει έξω από τα δόντια»- Εξομολογείται και μετανοεί δημοσίως για τις ενδομήτριες παιδοκτονίες του.

ΤΟ κείμενο, το οποίο εν συνεχεία αναδημοσιεύουμε, είναι άκρως αποκαλυπτικό για την τόλμη, την ειλικρίνεια και την αμεσότητά του. Τα όσα αναφέρονται σε αυτό για την τραγική κατάσταση στην γείτονα χώρα της Σερβίας, αντικατοπτρίζουν δυστυχώς και την ζοφερά πραγματικότητα της πατρίδος μας.
Είναι παρήγορη η ύπαρξη αφυπνιστικών φωνών, όπως η παρούσα εκ Σερβίας, και είθε αυτές να πολλαπλασιασθούν, να διεγείρουν συνειδήσεις, να οδηγήσουν σε μετάνοια και να παύση επί τέλους το Ολοκαύτωμα των Εκτρώσεων, ώστε να γίνη ο Θεός ίλεως!…
Ο ιατρός Στόγιαν Αδάσεβιτς είναι ο μοναδικός γυναικολόγος στην Σερβία, ο οποίος δημοσίως ομολόγησε ότι η έκτρωση είναι φόνος, για τον οποίο ευθύνονται τόσο ο ιατρός, όσον και η μητέρα.
Μόλις κυκλοφόρησε (εις τα σερβικά) το βιβλίο του: « Η αγιότης της ζωής», το οποίο είναι μία συλλογή των άρθρων του περί της ενδομητρίου παιδοκτονίας. Παραθέτομε ένα μέρος αυτής της πολυτίμου μαρτυρίας, η οποία Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Σερβικής Εκκλησίας « Ορθοδοξία»:

ΕΡΩΤΗΣΙΣ: Ποία ήταν η στιγμή, που καταλάβατε ότι εκτελούντες την
έκτρωσιν, φονεύετε το ανθρώπινον ον;
ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ: Είμαι ιατρός, γνωρίζω τας πράξεις μου, είμαι ένοχος δι ὅλας τας φρικαλεότητας που έκανα εργαζόμενος ως γυναικολόγος και είμαι υποχρεωμένος να μαρτυρήσω, να αφυπνίσω, να προειδοποιήσω ότι η διακοπή της εγκυμοσύνης ουσιαστικώς είναι φόνος του αγεννήτου ανυπερασπίστου παιδιού. Εις τας οριζομένας
υποχρεώσεις της εργασίας μου ήσαν και αι νόμιμοι εκτρώσεις. Τοτε δεν εγνώριζα ότι πράττω φόνον, τώρα, όμως, υποστηρίζω και γνωρίζω ότι η αμαρτία μου ενώπιον του Θεού είναι μεγάλη.
Εις το πανεπιστήμιον εδιδάχθην ότι το παιδί είναι ζωντανόν, μόλις γεννηθή με το πρώτον του κλάμα. Προ του κλάματος υπάρχει μόνον ως ένα των οργάνων της μητέρας του: ως ένα δόντι, ως ένας νεφρός, ως η σκωληκοειδής απόφυσις. Εκανα από 48.000 έως 62.000 εκτρώσεις! Τούτο είναι ως να έχω εξαφανίσει μίαν ολόκληρον πόλιν. Το Βελιγράδιον έχει τόσα νοσοκομεία και αρκετάς ιδιωτικάς κλινικάς, ένθα γίνονται αι εκτρώσεις! Εις τα τέλη της δεκαετίας του 80 ενεφανίσθη το υπερηχογράφημα με την διαγνωστικήν του δυνατότητα και μου έφερε πολλάς εκπλήξεις. Είδα το έμβρυον, τους κτύπους της καρδίας του, τας κινήσεις, το άνοιγμα του στόματός του. Εις τα μεγαλύτερα έμβρυα παρετήρησα το «πιπίλισμα» του αντίχειρος. Το έμβρυον εσκέπτετο και ησθάνετο, διότι αντέδρα εις τους βαθείς διαπεραστικούς ήχους επιταχύνον τας κινήσεις του. Και ύστερα από 4-5 λεπτά, όσον διαρκεί η έκτρωσις, το έμβρυον τούτο, αυτό το ίδιον ανθρώπινον ον, κείται τεμαχισμένον μεταξύ των εργαλείων εις το τραπέζι.

ΕΡΩΤΗΣΙΣ: Ποτε επαύσατε να κάνετε εκτρώσεις;
ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ: Αυτό που θα σας διηγηθώ τώρα, είναι οχληρόν και πάρα πολύ επίπονον, αλλά δεν είναι δυνατόν να ωραιοποιούμεν κάτι, το οποίον αφ ἑαυτοῦ είναι φρικτόν. Προς θλίψιν και δυστυχίαν μου το 1988 έκανα έκτρωσιν εις μίαν προχωρημένην εγκυμοσύνην των 4, 5 μηνών. Κατά την διάρκειαν αυτής της εγχειρήσεως, της οποίας τας λεπτομερείας δεν ημπορώ να περιγράψω άνευ ταραχής, φρικιών ανεκάλυψα τον φονέα εντός μου. Μια εγχείρησις, η οποία έπρεπε να είναι μία πράξις ρουτίνας, μετετράπη εις ένα πραγματικόν εφιάλτην.
Με την πρώτην κίνησιν του θλάστου έβγαλα το χεράκι καίτό έρριξα επάνω εις το τραπέζι των εργαλείων. Ιδοὺ
– το νεύρον του χεριού έπεσεν εις την άκρην της κομπρέσσας βρεγμένης με ιώδιον. Το ιώδιον ερέθισε το νεύρον και το μικρούλικον χεράκι άρχισε να συσπάται. Με την επομένην κίνησιν έβγαλα το πόδι. Και συνέβη το ίδιον – τώρα έτρεμε και εσυσπάτο το πόδι. Κατι όμοιον δεν μου είχε συμβή ποτέ πριν. Υστερον προσεπάθησα
με τον θλάστην να συλλάβω και την καρδίαν, η οποία ακόμη εκτύπα και υπό τον θλάστην έκανε σπασμούς
ολοέν και αργότερον… και αργότερον και επιτέλους έπαυσε.
Τοτε εσυνειδητοποίησα ότι έπραξα φόνον, ότι εθανάτωσα άνθρωπον. Η γυναίκα αιμορράγει πολύ, η ζωη της εκινδύνευε. Προσηυχήθην:
«Κυριε, βοήθησέ με να σώσω αυτήν την γυναίκα και τιμώρησε εμένα!».
Εκτοτε ποτέ μου δεν επανέλαβα ομοίαν πράξιν. Ετυχε η νέα μου γνώσις να συμπίπτη με την άποψιν της Εκκλησίας – ότι το έμβρυον είναι ζωντανόν ήδη από την σύλληψίν του, δηλαδή από την στιγμήν της γονιμοποιήσεως του ωαρίου. Η ενδομήτριος παιδοκτονία είναι πολύ μεγαλυτέρα και βαρυτέρα αμαρτία από τον απλούν φόνον, επειδή το έμβρυον εντός της μήτρας είναι αδύναμον να αμυνθή, ενώ δεν πταίει δια τίποτε· μόνον εκείνο είναι άνευ προσωπικού πταίσματος εις όλον το ανθρώπινον γένος, διότι δεν εγεννήθη καν.

ΕΡΩΤΗΣΙΣ: Δια το πως θα χρησιμοποιηθούν τα έμβρυα, τα εκτρωθέντα κατά την διακοπήν της εγκυμοσύνης – τόσον την φυσικήν όσον και την τεχνητώς προκαλουμένην – δεν χρειάζεται η άδεια της μητέρας του εμβρύου. Ποία είναι η τύχη αυτών των τεμαχισμένων μικροσκοπικών σωμάτων;
ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ: Σπανίως διερωτάται κανείς τι συμβαίνει μεαυτά τα έμβρυα εις τα νοσοσκομεία μας. Εις την χώραν
μας κανείς δεν ανακοινώνει και δεν δημοσιεύει πληρο-
φορίας αυτού του είδους. Δεν υπάρχουν αι κατάλληλοι
βάσεις δια την επιστημονικο-ερευνητικήν εργασίαν και δια την χρήσιν
αυτών των εμβρύων εις την φαρμακευτικήν βιομηχανίαν, διότι τούτο
είναι εξαιρετικώς δαπανηρόν. Και προς το παρόν, όσον γνωρίζω, δεν
υπάρχουν καν αι συνθήκαι δια την εμπορευματοποίησιν. Εις ημάς αυτά
τα έμβρυα αντιμετωπίζονται ως ιατρικόν απόβλητον. Εναποτίθενται
εις μαύρους σάκκους, μαζί με τα λοιπά όργανα τα απομείναντα από
διαφόρους εγχειρήσεις εις τους ενήλικας ασθενείς και καίγονται όλα
ως απόβλητα.
Ως κοινωνία είμεθα υποχρεωμένοι να προστατεύσωμεν το παιδί ιατρικώς, ηθικώς, δικαστικώς και νομικώς, διότι πρέπει να έχη όλα τα δικαιώματα, τα οποία έχει ένας ενήλιξ. Τούτο είναι το καθήκον μας προς όλα τα μέλη της κοινωνίας μας.

ΕΡΩΤΗΣΙΣ: Υπάρχει η ακριβής στατιστική πληροφορία περί του αριθμού των διαπραττομένων εκτρώσεων εις την Σερβίαν;
ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ: Είναι αδύνατον να υπάρχη ένα τέτοιον είδος στατιστικής και όλαι αι σχετικαί πληροφορίαι είναι ψευδείς. Η μία στατιστική μας ενημερώνει ότι έχομεν 120.000 εκτρώσεις τον χρόνον, η άλλη στατιστική μας ενημερώνει ότι αυτός ο αριθμός είναι πολλαπλάσιος – 420.000 εκτρώσεις τον χρόνον. Εγὼ θεωρώ ότι εις ένα γεννημένον παιδί αντιστοιχούν 25 εκτρώσεις.

ΕΡΩΤΗΣΙΣ: Τι άποψιν έχετε δια το ζήτημα της αντισυλλήψεως;
ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ: Η αντισύλληψις σημαίνει το πράττειν εναντίον της συλλήψεως. Την ταξινομώ εις τρία είδη: Το πρώτον είδος είναι η εγκράτεια και είναι επιτετραμμένον· το δεύτερον είδος είναι η ικανοποίησις της ορμής άνευ εκσπερματώσεως και δεν είναι επιτετραμμένον· το τρίτον είδος είναι σατανικόν και δίδει την δυνατότητα της εφαρμογής μιας ολοκλήρου σειράς εις την ουσίαν εκτρωτικών μέσων, αλλά τα οποία ονομάζουναντισυλληπτικά: το σπιράλ, το «χάπι» κ.τ.λ.
Τι είναι το «σπιράλ»; Είναι ένα μηχανικόν στοιχείον, το οποίον εισάγεται εις την μήτραν, δια να προκαλέση την στείρωσιν. Το κάθε «σπιράλ» είναι εκτρωτικόν. Τα πρώϊμα τέστ εγκυμοσύνης αποδεικνύουν ότι αι γυναίκες, έχουσαι το «σπιράλ», εγκυμονούν περισσοτέρας φοράς τον χρόνον. Το «σπιράλ» μόνο εμποδίζει το έμβρυον να εμφυτευθή εις την μήτραν και εκείνο συνεπώς αποθνήσκει εις την ηλικίαν της μιας εβδομάδος. Το ίδιον πράγμα έχομεν και με τα «χάπια». Ταύτα εμποδίζουν την ωρίμανσιν του ωαρίου, αλλοιώνουν τον βλεννογόνον χιτώνα της μήτρας, ώστε να μη γίνη δεκτική δια το έμβρυον.
Υπάρχουν πολλαί απληροφόρητοι γυναίκες, αι οποίαι αφελώς υιοθετούν την κοινήν ανεύθυνον στάσιν απέναντι εις το ζήτημα τούτο. Είδατε εις τα μέσα ενημερώσεως, τα γυναικεία περιοδικά, τας εκπομπάς
– και ηκούσατε κάπου η ποτέ κανένα λόγον εναντίον των εκτρώσεων, των αντισυλληπτικών και της εξωσωματικής γονιμοποιήσεως;

ΕΡΩΤΗΣΙΣ: Τι είναι εξωσωματική γονιμοποίησις;
ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ: Το έχω κάνει και αυτό. Υποστηρίζω ότι η εξωσωματική γονιμοποίησις είναι κακόν. Γονιμοποιούνται περισσότερα ωάρια, ενίοτε 10, 20 και παραπάνω, γίνεται διαφοροποίησις και θανατώνεται παν
περισσευούμενον έμβρυον, δια να διευκολυνθή η επιβίωσις το πολύ τριών εμβρύων. Εὰν ληφθούν περισσότερα από τα τρία, τότε είναι ανάγκη να μειώσωμεν τον αριθμόν των, διότι η μήτρα δεν θα ηδύνατο να αντέξη την κυοφορίαν.
Μετάφρασις από τα σερβικά: Μιλίτσα Βεσκωφ
(*) Εφημερ. « Ορθόδοξος Τυπος», αριθ. 1579/7.1.2005, σελ. 3.

πηγή

Γονιμότητα: Προφυλάξτε τη γονιμότητά σας

Για τον άντρα:

Ενημερωθείτε από τους γονείς σας σχετικά με πιθανά προβλήματα καθόδου των όρχεων κατά την παιδική σας ηλικία.

Ρωτήστε τους γονείς σας αν κάνατε εμβόλιο για φυματίωση και παρωτίτιδα. Θυμηθείτε ότι οι αρρώστιες αυτές μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα γονιμότητας.

Κλιματολογικές συνθήκες, όπως πολύ θερμό και υγρό κλίμα, μεγάλο υψόμετρο, είναι δυνατό να επηρεάσουν τη γονιμότητά σας.

Χτυπήματα στα γεννητικά σας όργανα μπορεί να έχουν δυσάρεστες μελλοντικές επιπτώσεις στη λειτουργία των όρχεων. Φλεγμονές των γεννητικών σας οργάνων εκθέτουν σε μεγάλο κίνδυνο τη γονιμότητά σας. Προσπαθήστε να τις αποφύγετε ή τουλάχιστο να τις θεραπεύσετε έγκαιρα και σωστά. Πολλές φλεγμονές είναι τελείως αθόρυβες στην εξέλιξή τους.

Ασχοληθείτε συστηματικά με την καθαριότητα των γεννητικών σας οργάνων.

Αποφύγετε τις «υπερβολές» στο σεξ. Η άριστη σεξουαλική απόδοση δε σημαίνει υποχρεωτικά και άριστη γονιμότητα. Ο κανονικός ρυθμός επαφών προστατεύει τη γονιμότητά σας.

Αποφεύγετε την υπερβολική λήψη βάρους. Η παχυσαρκία συνδέεται με ορισμένα προβλήματα γονιμότητας.

Αποφεύγετε το πολύ κάπνισμα, τα πολλά οινοπνευματώδη ποτά και θυμηθείτε ότι τα παραισθησιογόνα και τα ναρκωτικά έχουν καταστρεπτικές επιδράσεις στη γονιμότητα και το σεξ.

Αν χρειάζεται να πάρετε φάρμακα για πολύ καιρό, ενημερωθείτε για το αν επιδρούν δυσμενώς στη γονιμότητά σας.

Αποφεύγετε το άγχος, το στρες και την υπερβολική κούραση. Μερικά άτομα βρίσκονται σε μόνιμη μικρή υπερκόπωση χωρίς να το καταλαβαίνουν.

Ενημερωθείτε για τις πιθανές επιπτώσεις του περιβάλλοντός σας στη γονιμότητά σας (μόλυνση της ατμόσφαιρας, ακτινοβολία, τοξικά αέρια).

Αποφεύγετε τα πολύ στενά εσώρουχα και παντελόνια. Πιέζουν και κακοποιούν τους όρχεις.
Μην παίρνετε φάρμακα χωρίς λόγο. Η προληπτική λήψη φαρμάκων δεν οδηγεί σε καλύτερη υγεία.
Αν η ελάττωση της γονιμότητας στον άντρα γίνεται σε σχετικά προχωρημένη ηλικία, θυμηθείτε ότι οι θεραπείες προβλημάτων γονιμότητας αποδίδουν καλύτερα στους νέους.

Προγραμματίστε την οικογένειά σας πριν από την τέταρτη δεκαετία της ζωής σας, ιδιαίτερα αν η σύζυγος σας έχει την ίδια ηλικία με εσάς.

Για τη γυναίκα:

Μην προσπαθείτε να αποδείξετε τη γονιμότητά σας, αν δεν επιθυμείτε να κάνετε παιδί. Μια έκτρωση δεν αποτελεί τεκμήριο μελλοντικής γονιμότητας.

Η καθαριότητα των γεννητικών σας οργάνων δεν είναι γυναικεία φιλαρέσκεια, αλλά βασικός κανόνας υγιεινής.

Η έκτρωση αποτελεί πάντα θανάσιμο κίνδυνο για τη γονιμότητά σας, όσο καλά και αν γίνεται.

Εγχειρήσεις στην κοιλιά, ακόμα και μια απλή σκωληκοειδεκτομή, μπορούν να επηρεάσουν τη γονιμότητά σας.

Ενημερωθείτε για τις μεθόδους αντισύλληψης από ειδικό γιατρό και όχι από τις φίλες σας.

Ανωμαλίες στην περίοδο μπορεί να συνδυάζονται με κακή γονιμότητα.

Η παχυσαρκία έχει αρνητική επίδραση στη λειτουργία των ωοθηκών σας. Το ίδιο και η απότομη απώλεια βάρους.

Οι έντονες συγκινήσεις και απογοητεύσεις επιδρούν αρνητικά στη γονιμότητά σας, επηρεάζοντας την ωορρηξία σας.

Αποφεύγετε τη χωρίς λόγο λήψη φαρμάκων.

Αποφεύγετε τη συχνή αλλαγή σεξουαλικού συντρόφου.

Θυμηθείτε ότι τα παραισθησιογόνα και τα ναρκωτικά έχουν καταστρεπτικές επιδράσεις στη γονιμότητα και το σεξ.

Αποφεύγετε τις πολλές υστεροσαλπιγγογραφίες και άλλες ακτινογραφίες στην κοιλιά. Οι ωοθήκες σας είναι ευαίσθητες στην ακτινοβολία.

Απευθυνθείτε γρήγορα στο γυναικολόγο σας για κάθε ενόχληση στον κόλπο σας.

Διερευνήστε γρήγορα κάθε περίεργο πόνο στην κοιλιά. Η σαλπιγγίτιδα αποτελεί κίνδυνο για τη γονιμότητά σας.

Μην παραμένετε πολλές ώρες με βρεγμένο μαγιό, ιδιαίτερα αν είχατε στο παρελθόν γυναικολογικά προβλήματα.

Θυμηθείτε ότι η γονιμότητά σας ελαττώνεται μετά τα τριάντα σας χρόνια. Μετά τα σαράντα σας δε μπορεί παρά να έχετε το 10% της γονιμότητάς σας των είκοσι χρόνων σας.

Αν έχετε περάσει τα τριάντα, αποφύγετε έναν πολύ πιο ώριμο στα χρόνια άντρα, αν αποκλειστικός σκοπός του γάμου σας είναι να κάνετε παιδιά.


Το κείμενο επιμελήθηκε και υπογράφει ο Δρ. ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ MD(London) MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Χειρ. Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου

πηγή

Οι γυναίκες της εποχής μας…

Madonna with the Child and Two Angels- Fra Filippo Lippi (1406-1469)

- Τά παιδιά μας ἔγιναν ἀνίκανα γιά τήν πίστη ἐξ αἰτίας τῶν γονέων

- Πώς ή γιατί συμβαίνουν όλα αυτά;

[...]Επειδή οι γυναίκες της εποχής μας έχασαν την υψηλή αυτή συνείδηση, άρχισαν να γεννούν προπαντός κατά σάρκα. Τα παιδιά μας έγιναν ανίκανα για την πίστη. Συχνά αδυνατούν να πιστέψουν ότι είναι εικόνα του Αιωνίου Θεού. Η μεγαλύτερη αμαρτία στις ήμερες μας έγκειται στο ότι οι άνθρωποι βυθίστηκαν στην απόγνωση και δεν πιστεύουν πια στην Ανάσταση. Ο θάνατος του ανθρώπου εκλαμβάνεται από αυτούς ως τελειωτικός θάνατος, ως εκμηδένιση, ενώ πρέπει να θεωρείται ως στιγμή αλλαγής της μορφής της υπάρξεώς μας ως ημέρα γεννήσεώς μας στην ανώτερη ζωή, σε ολόκληρο πλέον το πλήρωμα της ζωής που ανήκει στο Θεό. Αλήθεια, το Ευαγγέλιο λέει: «Ο πιστεύων εις τον Υιόν έχει ζωήν αιώνιον ο δε απειθών τω Υιώ ουκ όψεται ζωήν» (Ιωάν. 3,36). «Αμήν, αμήν λέγω υμίν ότι… ο πιστεύων τω πέμψαντί με έχει ζωήν αιώνιον, και εις κρίσιν ουκ έρχεται, αλλά μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν» (Ιωάν. 5,24). «Αμήν, αμήν λέγω υμίν, εάν τις τον λόγον τον εμόν τηρήση, θάνατον ου μη θεωρήση εις τον αιώνα» (Ιωάν. 8,51). Παρόμοιες λοιπόν εκφράσεις μπορούμε να αναφέρουμε πολλές.Συχνά ακούω από τους ανθρώπους: Πώς ή γιατί συμβαίνουν όλα αυτά;

Γιατί η πλειονότητα των ανθρώπων έχασε την ικανότητα να πιστεύει; Δεν είναι άραγε η νέα απιστία συνέπεια της ευρύτερης μορφώσεως, όταν αυτό που λέει η Γραφή γίνεται μύθος, απραγματοποίητο όνειρο;

Η πίστη, η ικανότητα για την πίστη, δεν εξαρτάται πρωτίστως από τον βαθμό μορφώσεως του ανθρώπου. Πράγματι παρατηρούμε ότι στην εποχή μας, κατά την οποία διαδίδεται η μόρφωση, η πίστη ελαττώνεται, ενώ θα έπρεπε ουσιαστικά να συμβαίνει το αντίθετο όσο δηλαδή πλατύτερες γίνονται οι γνώσεις του ανθρώπου, τόσο περισσότερες αφορμές έχει για να αναγνωρίζει τη μεγάλη σοφία της δημιουργίας του κόσμου. Σε τί λοιπόν συνίσταται η ρίζα της απιστίας;

Πριν απ’ όλα οφείλουμε να πούμε ότι το θέμα αυτό είναι πρωτίστως έργο των γονέων, των πατέρων και των μητέρων. Αν οι γονείς φέρονται προς την πράξη της γεννήσεως του νέου άνθρωπου με σοβαρότητα, με τη συνείδηση ότι το γεννώμενο βρέφος μπορεί να είναι αληθινά «υιός άνθρωπου» κατ’ εικόνα του Υιού του Ανθρώπου, δηλαδή του Χριστού, τότε προετοιμάζονται για την πράξη αυτή όχι όπως συνήθως γίνεται αυτό. Να ένα υπέροχο παράδειγμα ο Ζαχαρίας και η Ελισάβετ προσεύχονταν για πολύ καιρό να τους χαρισθεί τέκνο… Και τί συνέβη λοιπόν; «Ώφθη δε αιτώ (τω Ζαχαρία) άγγελος Κυρίου εστώς εκ δεξιών του θυσιαστηρίου του θυμιάματος. Και εταράχθη Ζαχαρίας ιδών, και φόβος επέπεσεν επ’ αυτόν. Είπε δε προς αυτόν ο άγγελος μη φοβού, Ζαχαρία διότι εισηκούσθη η δέησίς σου, και η γυνή σου Ελισάβετ γεννήσει υιόν σοι, και καλέσεις το όνομα αυτού Ιωάννην και έσται χαρά σοι και αγγαλίασις, και πολλοί επί τη γεννήσει αυτού χαρήσονται. Έσται γαρ μέγας ενώπιον του Κυρίου… και Πνεύματος Αγίου πλησθήσεται έτι εκ κοιλίας μητρός αυτού, και πολλούς των υιών Ισραήλ επιστρέψει έπι Κύριον τον Θεόν αυτών» (Λουκ. 1,11-16).

Βλέπουμε μάλιστα στη συνέχεια ότι ο Ιωάννης, ευρισκόμενος ακόμη στην κοιλιά της μητέρας του, αναγνώρισε την επίσκεψη της μητέρας του Χριστού, σκίρτησε από χαρά και η χαρά του μεταδόθηκε στη μητέρα του. Τότε εκείνη γέμισε με προφητικό πνεύμα. Άλλο παράδειγμα είναι η προφήτιδα Άννα.

Έτσι και τώρα αν οι πατέρες και οι μητέρες θα γεννούν παιδιά συναισθανόμενοι την άκρα σπουδαιότητα του έργου αυτού, τότε τα παιδιά τους θα γεμίζουν από Πνεύμα Άγιο, ήδη από την κοιλιά της μητέρας και η πίστη στον Θεό, τον Δημιουργό των απάντων, ως προς τον Πατέρα τους, θα γίνει γι’ αυτά φυσική, και καμία επιστήμη δεν θα μπορέσει να κλονίσει την πίστη αυτή, γιατί «το γεννώμενον εκ Πνεύματος πνεύμα έστιν». Η ύπαρξη λοιπόν του Θεού και η εγγύτητά του σε μας είναι για μια τέτοια ψυχή οφθαλμοφανές γεγονός. Και η απιστία των πολυμαθών ή των αμαθών στα μάτια των τέκνων αυτών του Θεού θα είναι απλώς απόδειξη ότι οι άνθρωποι εκείνοι δεν γεννήθηκαν ακόμη Άνωθεν, και ακριβώς εξαιτίας του γεγονό¬τος αυτού δεν πιστεύουν στον Θεό, διότι είναι εξολοκλήρου σάρκα, γεννημένοι από σάρκα.

Εκείνο όμως που αποτελεί πραγματικό πρόβλημα για την Εκκλησία, τον προορισμό της, είναι το πώς να πείσει τους ανθρώπους ότι είναι αληθινά τέκνα και θυγατέρες του αιωνίου Πατρός πώς να δείξει στον κόσμο τη δυνατότητα μιας άλλης ζωής, όμοιας προς τη ζωή του ιδίου του Χριστού, ή τη ζωή των προφητών και των αγίων. Η Εκκλησία οφείλει να φέρει στον κόσμο όχι μόνο την πίστη στην ανάσταση, αλλά και τη βεβαιότητα γι’ αυτήν. Τότε περιττεύει η απαίτηση για οποιεσδήποτε άλλες ηθικιστικές διδασκαλίες.

αποσπάσματα από το βιβλίο του (†)Αρχιμ. Σωφρονίου,

«Το Μυστήριο της χριστιανικής ζωής», Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ 2010

πηγή

Η Θεωνίτσα, ο πεθερός, η ζωή και ο θάνατος - εμπειρία

Το ξέρω περιστεράκι μου,

ότι η εμπιστοσύνη σου στον Κύριο και στην Αιώνια ζωή, είναι πιο χειροπιαστή απ' τη δική μου, επειδή, βίωσες παρουσία και φθόνο του Εξαποδού, ήδη απ' τα χρόνια της πρώτης νεότητας, όμως, μια και υποστηριζόμαστε λιγάκι- ως πνευματικοί συναθλητές σ' έναν πολυετή
μαραθώνιο, πίστης, ελπίδας και αγάπης- επίτρεψέ μου να σου εξιστορήσω την προσωπική εμπειρία μιας φίλης- όπως την άκουσα απ' την ίδια- προσφάτως.

Την ιστορία, παραθέτω, χωρίς προσπάθεια βαθύτερης ανάλυσης, επίσης, την παραθέτω, ως μικρό, χαμογελαστό-ναι καλά άκουσες, χαμογελαστό- κέρασμα σε θλιμμένους περαστικούς απ' αυτή τη σελίδα, την παραθέτω για χάρη ανθρώπων που έχασαν προσφιλείς τους και, οι οποίοι - μη διαθέτοντας Ορθόδοξη προσέγγιση επάνω στο ζήτημα- βασανίζονται με πόνο και ερωτήματα, περί του αν υπάρχει πράγματι, πνευματικός κόσμος, αν ζούν οι τεθνεώτες, αν βρίσκονται κάπου, και επομένως αν υπάρχει περίπτωση- κάποτε- μαζί τους, ξανά να συναντηθούμε...

Λοιπόν, η φίλη Θεώνη, είναι γυναίκα, με χριστιανική πίστη, πρακτική, ισορροπημένη- ουδόλως αλαφροΪσκιωτη, ως χαρακτήρας- και...

επειδή τη γνωρίζω, στη μαρτυρία της, δίνω προσεκτικότατη βάση.

Και η μαρτυρία της , αποτελεί τη μόνη μεταφυσική εμπειρία που βίωσε, η ίδια, εκ πρώτης νεότητος μέχρι τα τώρα..

Το σημειώνω, αυτό, για να μην υποθέσει κάποιος -ότι πάει προς ...σάϊκο η γυναίκα και αφηγείται ό,τι της κατεβαίνει.

- Ούτε κατά διάνοιαν!

Προλογίζοντας το βίωμά της, η Θεώνη, μου τόνισε με απλότητα:

-Όποιος και να 'ρθει-, να μου πει εμένα ότι είμαστε μόνο "κρέας" και ότι δεν υπάρχει πνευματικός κόσμος, αδύνατον να με πείσει, διότι εγώ, κυρία... Σαλογραία μου, το γεγονός-μαζί με τον άντρα μου- το ΖΗΣΑΜΕ!

-Τι ζήσανε δηλαδή;

-Να σου πώ:

Η Θεώνη εισήλθε εις γάμου κοινωνίαν -που γράφουν και τα θεολογικά βιβλιαράκια- όταν ήταν περίπου δεκαοκτώ ετών εκείνη, είκοσι ο σύζυγός της, κι ο έρωτάς τους ευλογήθηκε και μ' ένα μπεμπάκιιιι!...

Έμεναν στην Πάτρα, στην περιοχή της Αγυιάς.

Απ' το γάμο, η Θεώνη απέκτησε και έναν πεθερό

(για να μη ξεχνιόμαστε, κορίτσια, ακολουθούν- ως αναγκαιότατα συμπαρομαρτούντα, τα πεθερικά και τα σόγια εις έκαστον γαμικόν πακετάκιον- δεν ξεφύτρωσε απ' το "πουθενά" ο καλός γαμπρός ή η εκλεκτή νυφούλα- η ευγενέστατη- όχι αχαριστίες παρακαλώ, και επιλεκτική μνήμη- για Όνομααα!)

Ο πεθερός, έτρεφε μεγάααλη συμπάθεια στη Θεώνη, έτσι λοιπόν, κάθε απόγευμα, επισκεπτόταν το νιόπαντρο αντρόγυνο, χτυπώντας με κέφι τα κουδούνια του σπιτιού, αλαλιάζοντάς τους- αν ήταν κάπου αλλού ...συγκεντρωμένοι, ως... νιόπαντροι- φωνάζοντας με βροντερή φωνή , και φιλική -πάντα- διάθεση:

-Θεωνίτσα! Θεωνίτσα!
Τι κάνετε βρε παιδιά; πού είστε;

-Εδώ είμαστε πατέρα! απάνταγε η Θεωνίτσα- με υποτακτικό χαμόγελο ελληνικής ταινίας του
'70- τον καλωσόριζε, του φτιαχνε μυρωδάτο ελληνικό καφέ, και μοιράζονταν, μαζί του, τα νέα, της εσπέρας.

Αυτό γινόταν σε εξαιρετικά τακτική βάση και τίποτα δεν προμήνυε
ότι ξ α φ ν ι κ ά- ένα χρόνο μετά το γάμο του γιού - την Κυριακή του Πάσχα, το καταμεσήμερο, ο πεθερός, που τους είχε επισκεφτεί, πίνοντας μαζί τους κρασάκι, ευφραινόμενος με τα προσφερόμενα κοψίδια και ενώ κουβέντιαζαν φιλικά- ξαφνικά- σταμάτησε να μιλάει, σταμάτησε να γελάει, έγειρε το κεφάλι στο πλάι- όπως καθόταν και ...πέθανε, τουτέστιν, τους άφησε χρόοοονους!

Ήτο νεότατος.
Ετών πενηνταέξι, περιστεράκι μου.

- Θεοτρελότατη, σε ακούω με προσοχή, αλλά...στοπ καρέ, παρακαλώ, ε, όχι και νεότατος ετών πενηνταέξ, ε, όχι και νεότατος, έλεος!

-Και μέχρι πόσων ετών, σου φαίνεται εσένα, ότι χαρακτηρίζεται κάποιος, ως νεότατος;
-Την κολοκυθιά θα παίξουμε; Άρχισες τα κουφά πάλι;
Τι ερωτήσεις, μου κάνεις;
Πενηνταέξι ετών, ΔΕΝ είναι νεότατος.
Τελεία!

-Βρε άει πάγαινε από δω χάμου, που θες να απογοητεύσεις- με την απαισιοδοξία σου- τους...ώριμους σαλογραιόφιλους - τους παρηγορούμενους απ' αυτή τη σελίδαααα! άει πάγαινε που θα μου πείς εμένα ότι ετών πενηνταέξι δεν είναι νεότατοςςςς!!!

Πενηνταέξι- θα επιμείνω- ο άντρας είναι και παραείναι νεότατος -ειδικά ο άντρας-δε λέμε για τη γυναίκα:

" Η γυναίκα, όσο φαίνεται και ο άντρας όσο μπορεί"
τόνιζε, με ν ό η μ α, η συχωρεμένη η μανούλα μου-κάτι ήξερε αυτή παραπάνω!

-Ξεφύγαμε απ' το θέμα, σαλό μου - σε ανακαλώ εις την τάξιν- ας επανέλθουμε!
-Σωστά, σωστά ...ας επανέλθουμε!
-Τι λέγαμε; α ναι...λέγαμε ότι ο πεθερός, ετών πενηνταέξι και χωρίς το παραμικρό φανερό
"τίναξε τα πέταλαααα!"
πρόβλημα -μέχρι εκείνη τη στιγμή- άξαφνα,
Το σοκ υπήρξε φοβερόννν!!!
Το κατανοείς.
Θρήνος, κοπετός, τηλέφωνα, φίλοι, συγγενείς , βουή, αντάρα, κηδεία την επόμενη μέρα-Δευτέρα του Πάσχα- δάκρυα ατελείωτα.

Μαύρη, κατάμαυρη, σκέτο κατράμι, τους φάνηκε εκείνη η Λαμπροδευτέρα- αλίμονο...

Δευτέρα του Πάσχα, λοιπόν, μετά την κηδεία, βράδιασε, έφυγαν όλοι απ'το σπίτι των νιόπαντρων, έμειναν εξοντωμένοι οι τεθλιμμένοι- το βρέφος στη δίπλα κούνια, να απαιτεί τα δικά του- και δυο μεγάλες λαμπάδες- είπαν οι έμπειροι περί τα τοιαύτα, ότι- έπρεπε να καίν' όλη τη νύχτα- για τις επόμενες τρεις μέρες τουλάχιστον!

Το φρόντισαν.

Έπεσαν εξουθενωμένοι για ύπνο, νωρίς , όμως - εκεί κοντά στα μεσάνυχτα- ενώ κοιμούνταν βαθύτατα, τι ακούν ξαφνικά μέσ' στην ήσυχη νύχτα- και οι δύο οι σύζυγοι;

Ακούνε( "σώσον Κύριε τον λαόν σου.... ") ακούνε, λέει, τη φωνή του φρεσκοπεθαμένου πεθερού, να αντηχεί -ακριβώς όπως αντηχούσε όταν βρισκόταν εν ζωή και ερχόταν για την καθιερωμένη απογευματινή επίσκεψή του, στο σπίτι, φωνάζοντας σε τόνο γηθόσυνο:

- Θεωνίτσα, Θεωνίτσα!

Τρόμος.
Απλώς ο απόλυτος τρόμος.
Ξύπνησαν.
Το κεφάλι τους, όρθωσε κάγκελο, τις τρίχες-λες και χώσαν στην ηλεκτρική πρίζα το δάχτυλο!
Τα μάτια σχεδόν κρεμάστηκαν έξω απ'τις κόγχες.

- Τι είδαν, τι πάθαν καλέ, τα νιογάμπρια;

- Είδαν τον φρεσκοπεθαμένο και στο νεκροταφείο αναπαυόμενο- πλέον- πεθερό, με το κοστουμάκι του, τον είδαν ολοζώντανο, να στέκεται όρθιος, απέναντι απ' το νυφικό τους κρεβάτι - κρατώντας τα χέρια τεντωμένα οριζόντια- δεξιά και αριστερά- στης πόρτας, το κούφωμα...

-Φρίκαραν έ;

- Κοκκάλωσαν, απολύτως!

Κοίταξαν άφωνοι, τον ολοζώντανο- μπροστά τους- μακαρίτη.
Τους κοίταξε και κείνος.
Σοβαρός.
Αμίλητος.
Πέρασαν δευτερόλεπτα- αιώνες.

Και μετά ο πατέρας του γιού -και λατρεμένος πεθερός της Θεώνης- απ' τα μάτια τους, χάθηκε!

Κοιτάχτηκαν.
Τσιμπήθηκαν.

-Είδες αυτό που είδα;
-Το είδα. Το είδες και σύ;
-Το είδα και γω!

Το αντρόγυνο, έπαθε τον πανικό, όχι της αρκούδας, αλλά της ζούγκλας ολόκληρης.


Αμέσως, σηκώθηκαν, νυχτιάτικα- μες στην ταχυπαλμία- ντυθήκαν με υστερικές κραυγές -η Θεώνη κυρίως- κουκούλωσαν σε κουβερτάκι το μωρό, κι αρπάζοντας τα απαραίτητα, φύγαν, κουτρουβαλώντας - απ' την Αγυιά που βρισκόταν το σπίτι, στην απέναντι Πάτρα, στον Αγιάννη τον Πράτσικα όπου έμενε η μάνα της νύφης...

Εκεί κοιμήθηκαν-προσπάθησαν δηλαδή να κοιμηθούν- έντρομοι εκείνο το βράδυ, προκειμένου να νιώσουν ασφάλεια.

Την επόμενη μέρα το πρωί, όταν κάπως συνήλθαν, μάζεψαν το κουράγιο τους και αποφασίσαν να επιστρέψουν στο δικό τους σπιτάκι.

Ήταν απλοί, νέοι άνθρωποι, χωρίς περίπλοκες σκέψεις επί του γεγονότος.

Δεν ξέρω αν υπέθεσαν ότι πιθανόν να ήταν τόσο τεντωμένα τα νεύρα τους που να πέσαν σε ομαδική παραίσθηση...

(Τέτοιο σχόλιο, απ' τη Θεώνη δεν άκουσα-να σημειώσω επίσης, ότι δεν της είχε στοιχίσει και κάπως ιδιαίτερα ο θάνατος του ανθρώπου- διότι επιτέλους δεν ήταν δα και πατέρας της, πεθερός ήταν- δεν είχε προλάβει να αποκτήσει, μακροχρόνιο συναισθηματικό σύνδεσμο μαζί του, εξάλλου, στην παρούσα φάση του βίου της, ο έρωτας προς το σύζυγο και το μωράκι της, την συγκινούσαν κυρίως. Τα λοιπά πρόσωπα τα εκ του συμπεθεριού, αποκτηθέντα, φαίνονταν στην ψυχή της, απόμακρα, το καταλαβαίνεις, φαντάζομαι...)

Πάντως, η Θεώνη και ο σύντροφός της, δεν κάπνιζαν, δεν έπιναν και σε ψυχίατρου πόρτα, ουδόλως, κουρταλούσαν...


Τρίτη του Πάσχα, βράδυ- δεύτερο βράδυ μετά την κηδεία- πήγαν για ύπνο, δεν άντεχαν άλλο τη νύστα, τα νεύρα τους χρειαζόνταν επειγόντως, ξεκούραση.

Οι μεγάλες λαμπάδες έκαιγαν πάντα, στη μνήμη του μακαρίτη.

Ενώ κατάφεραν, αγκαλιασμένοι, ν' αποκοιμηθούν, ξαφνικά, ακούν μέσ' στον ύπνο, πάλι τις ίδιες, γνώριμες φωνές!

- Θεωνίτσα! Θεωνίτσα!

- Κύριε των Δυνάμεων, ελέησον ημάς!

Πετάχτηκαν έντρομοι, και αντίκρισαν και οι δύο, εκ δευτέρου- παρακαλώ- το φρεσκοπεθαμένο, πάλι αντικρύ τους, στο ίδιο ακριβώς σημείο, να τους κοιτάει σιωπηλός, με απλωμένα οριζόντια τα δυο χερια, στης πόρτας το κούφωμα.

Τους κοίταξε, σοβαρός, τέσσερα πέντε δευτερόλεπτα και πάλι απ' τα μάτια τους χάθηκε!

Το ζευγάρι, σε κατάσταση έξαλλη εντελώς, μάζεψε πανικόβλητο, ό,τι μπορούσε, άρπαξαν το μωρό παραμάσχαλα και έτρεξαν μέσα στην νύχτα, φρικαρισμένοι, έτρεξαν απ΄ την Αγυιά, πάλι στο σπίτι της πεθεράς, στην άλλη άκρη της Πάτρας...

Η πεθερά(του γαμπρού η πεθερά) είδε και έπαθε μέχρι, κάπως να τους ηρεμήσει, μέχρι να τους ξαναπάρει ο ύπνος, εκεί κοντά στο ξημέρωμα.
Την επόμενη μέρα, Τετάρτη του Πάσχα, το πρωί, ο ήλιος έλαμψε χαρούμενος και καθησυχαστικός.

Μάζεψαν όλο το σθένος και...
αποφάσισαν να επιστρέψουν στη βάση τους.
Εντάξει. Τι ευχή!
Ας πούμε ότι την πρώτη βραδιά, φανερώθηκε ο μακαρίτης διότι...δεν το είχε καταλάβει ούτε ο ίδιος ότι είχε...πεθάνει(!)...ας πούμε ότι τη δεύτερη βραδιά ο μακαρίτης εξακολουθούσε να είναι...απροσανατόλιστος(!) όμως τώρα, με της ημέρας το φως, το νέο ζευγάρι ένιωθε σχετικά άνετα.

Κατά πάσα πιθανότητα-υπέθεταν, υποθέτω- ο αποδημήσας, για το υπερπέραν, θα είχε βρει, το σωστό μονοπάτι(!)

Ξανακοιμήθηκαν, λοιπόν, σπίτι τους την τρίτη βραδιά, και οι μεγάλες λαμπάδες καίγαν, ακούραστες, στη μνήμη του εκλιπόντος.

Και ενώ ειρηνικά ονειρεύονταν, και το βρέφος δίπλα στην κούνια , ο καλός φύλακας άγγελος , με τη φτερούγα της φροντίδας του, σκέπαζε τρυφερότατα, ξαφνικά, αντήχησε πάλι , για τρίτη φορά, η γνώριμη φωνή του μακαρίτη για τρίτη βραδιά και απεριγράπτως,
τους μαρμάρωσε πάλι!
-Θεωνίτσαααα! Θεωνίτσααα!


-Έλεος! Δε γίνονται αυτά, σαλταρισμένη μου.
Δεν συμβαίνουν!

-Μπριτς! που γράφει και ένας φίλος.
Συνέβησαν και παρασυνέβησαν!
Ακόμη όταν τα θυμάται η γυναίκα- και ας έχουν περάσει χρόνια- σύγκορμη ανατριχιάζει!

Τρίτη βραδιά απερίγραπτου πανικού , τρίτη βραδιά που ο μακαρίτης επέμενε σπαστικά, να φανερώνεται απέναντι απ'το κρεβάτι τους, στης πόρτας το άνοιγμα, με τεντωμένα τα χέρια - ποιος ξέρει αν, ένιωθε μια μοναξιά, άν ήθελε κι αυτός μικρή νοερή προσευχή- αγκαλίτσα- ποτέ η Θεωνίτσα να μάθει, δεν πρόκειται, ευλαβικέ αναγνώστη μου...

Το ίδιο σοβαρό βλέμμα πάλι, ο ίδιος βουβός-του αντρόγυνου- τρόμος, η ίδια, της μορφής του αποθανόντος, εξαφάνιση.

Στον ανεκδιήγητο πανικό, το ζεύγος, άρπαξε μπιμπερά, μιλούπες, πάνες του μπέμπη, βαλιτσάκι με χρειώδη δικά τους και τρέχοντας λωλαμένα μέσα στη νύχτα, ζήτησαν καταφύγιο, πού αλλού; ξανά στο διαμέρισμα των γονέων της νύφης.

Τρελάθηκε και η πεθερά του γαμπρού με την αφήγηση του γεγονότος, σταυροκοπήθηκε πολλάκις, θύμιασε, και είδε και έπαθε η χριστιανή να τους φέρει στα συγκαλά τους,
ωστόσο, εγκατέλειψαν πιά, κ ά θ ε σκέψη να επιστρέψουν στο σπιτικό τους.

Μετά το τρίτο... μεταφυσικό σόκ, παρέμειναν ολόκληρο δεκαήμερο, στο σπίτι της μητέρας της Θεωνίτσας.
Ο Θεός μονάχα γνωρίζει το υψηλότατο άγχος και φόβο τους...

Έπειτα, ζορ ζορινά, με τη συμπαράσταση των λοιπών συγγενών και φίλων, μετά μυρίων ψυχολογικών αντιστάσεων και βασάνων, μάζεψαν το όποιο κουράγιο και ξαναπήγαν στην κατοικία τους.

Eν τέλει, χάριτι θεία, και μετά τα καθιερωμένα υπό της Ορθοδόξου Εκκλησίας μνημόσυνα, η κατάσταση ομαλοποιήθηκε.

Ευτυχώς για κείνους, ο φρεσκοπεθαμένος, βροντόφωνος, κεφάτος πεθερός που αγαπούσε τόσο τη Θεωνίτσα, μπροστά τους- οφθαλμοφανώς- ουδέποτε, ξαναφάνηκε.

Προφανώς, θα βρήκε -και κείνος- το δρόμο του...

Ας είν' ελαφρότατο το χωματάκι που τον σκεπάζει...
και μεις να τα κατοστήσουμε, λατρεμένο μου...
γιατί είν' ποθητή η ζωή, σαν γλυκόπικρη σοκολάτα!

πηγη:Σαλογραία