Σεβασμός προς τον / τη σύντροφο

(π. Φιλόθεος Φάρος, «Στου δρόμου τα μισά», εκδ. Αρμός, σ. 173-176)

Στην εκτενέστερη περικοπή για τον γάμο στην Καινή Διαθήκη υπάρχει η φράση: «Η γυναίκα να σέβεται τον άνδρα της» (Εφεσ. 5, 33), θα μπορούσε κανείς να δει στη λέξη «να σέβεται» μια αντανάκλαση της ανδρικής κυριαρχίας της κοινωνίας του πρώτου αιώνα. Ωστόσο ο σεβασμός γιά ένα άλλο πρόσωπο δεν προϋποθέτει αναγ­καστικά υπεροχή αυτού του προσώπου. Αν και ο σεβα­σμός απευθύνεται τελικά στον Θεό, λόγω της σχέσης του Θεού με τη δημιουργία Του, απευθύνεται και στη δη­μιουργία και είναι ο σεβασμός για τη ζωή που δίδασκε ο Albert Schweitzer. Υπάρχει κατ’ ακολουθία και ο κα­τάλληλος σεβασμός για εκείνους που δημιουργήθηκαν κατ’ εικόνα του Θεού. Αυτός ο σεβασμός θα είναι παρό­μοιος με τον σεβασμό που θα δείχνει ένας σύζυγος προς την σύζυγό του αν την «αγαπά όπως τον εαυτό του» (Εφεσ. 5, 33).

Αν και ο σεβασμός για πρόσωπα θα πρέπει να χαρακτηρίζει όλες τις σχέσεις, είναι ιδιαίτερα απαραίτητος στο γάμο, όπου δύο άνθρωποι συνδέονται με μια οικειό­τητα που περιγράφεται μοναδικά ως «σάρκα μία». Χω­ρίς αμοιβαίο σεβασμό αυτή η οικειότητα μπορεί να μεταβληθεί σε μίσος.

Η επαναδιαπραγμάτευση της συζυγικής συμβάσεως που ανεφέρθη προηγουμένως είναι στην πραγματικότη­τα η επαναδιαπραγμάτευση της έννοιας του αμοιβαίου σεβασμού στη μέση ηλικία. Αν και η σύμβαση θα διαφέρει ανάλογα με τον κάθε συγκεκριμένο γάμο, ο σεβα­σμός για τον ή την σύζυγό μας επικεντρώνεται σε κά­ποιες βασικές απόψεις του γάμου. Πρώτον η διάσταση της συντροφικότητας στο γάμο θα πρέπει να ανανεωθεί, αν είναι αναγκαίο. Σεβασμός είναι να δεις τον ή την σύ­ζυγό σου ως πρόσωπο και όχι ως υπηρεσία και ως πρό­σωπο μοναδικό και διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο, με σαγηνευτικά και διακριτά χαρακτηριστικά. Αυτός ο σεβασμός είναι η προϋπόθεση για να χαίρεται κανείς την παρουσία του άλλου και το κίνητρο για να κάνουν απο­λαυστικά πράγματα μαζί οι σύζυγοι.

Δεύτερον, σεβασμός για τον άλλο σημαίνει ότι προσ­παθούμε να βελτιώσουμε το ερέθισμα σ’ αυτό που είναι τόσο ξεκάθαρα μια σχέση ερεθίσματος και ανταπόκρι­σης. Αν έχουμε αμφιβολίες σχετικά με τα συγκεκριμέ­να της βελτίωσης του ερεθίσματος, ένας διάλογος με τον ή την σύζυγο θα τις ξεκαθαρίσει.

Τρίτον, σεβασμός για τον άλλο σημαίνει ότι αποδεχόμεθα τις ενοχλήσεις στη σχέση μας ως συνακόλουθες της στενής συνάφειας μάλλον παρά ως δικαιολογημέ­νους λόγους κριτικής. Όταν τελειομανείς τάσεις μας μάς κάνουν να παίρνουμε πολύ σοβαρά αυτές τις ενοχλήσεις και χάνουμε έτσι την αίσθηση του ευτράπελου, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να γίνουμε αλαζόνες και αγροίκοι.

Τελικά σεβασμός για τον ή την σύζυγο σημαίνει ότι κάνουμε σοβαρές προσπάθειες στη μέση ηλικία να ξε­διαλέξουμε τις παλιές κασέτες, που έχουν συγκεντρωθεί τα προηγούμενα χρόνια και εμποδίζουν νέα ξεκινήματα στη σχέση. Όπως είπε ο Balzac: «Ο γάμος πρέπει διαρ­κώς να κυριεύει το τέρας που κατασπαράζει, που λέγε­ται συνήθεια». Η μέση ηλικία είναι ο καιρός να δοκιμάσεις νέα πράγματα στο γάμο σου, να υπερβείς την αντίσταση στην αλλαγή, “να τα, εμπιστεύεσαι όλα και να ελπίζεις σε όλα” (Α’ Κορ. 13, 8). Είναι δυνατόν η συζυ­γική σου σχέση να γίνει μια νέα δημιουργία.

’Εφόσον ο γάμος είναι συντροφικότητα, θα βοηθήσει η από κοινού αντιμετώπιση και συζήτηση της συζυγικής σας ανάπτυξης. Ακουστέ προσεκτικά και αρκετά ο ένας τον άλλο. Το συνηθισμένο οικογενειακό παράπονο είναι ότι τα μέλη της οικογένειας δεν ακούνε ο ένας τον άλλο. Συζητώντας μαζί τις συζυγικές σας δυνατότητες, μπο­ρεί να συλλάβετε ιδέες που κανένας από τους δυο σας δεν θα είχε συλλάβει από μόνος του. Αν τέτοιες ιδέες εί­ναι αμοιβαία αποδεκτές, είναι πολύ πιθανόν ότι και οι δύο θα θελήσετε να τις πραγματοποιήσετε. Επί πλέον οι κοινές συζητήσεις είναι από μόνες τους εξάσκηση στην προσέγγιση. Έχει λεχθεί ότι η συζήτηση είναι το πιο ση­μαντικό ερωτογόνο.

Είναι απαραίτητο για τους συζύγους να επενδύσουν χρόνο, ενέργεια και πρωτοβουλία στο γάμο τους, έτσι ώστε να μπορεί να συνεχίζεται, έστω και αν τα παιδιά φύγουν. Σε ανοικτό διάλογο για ευαίσθητα θέματα μπο­ρεί να ανακαλύψεις ότι γίνεσαι αμυντικός. Αν είσαι κι εσύ όπως είμεθα οι περισσότεροι, θα πρέπει να το περιμένεις αυτό. Η αμυντικότητά μας διαγράφει συνήθως τις περιοχές που αισθανόμεθα ευάλωτοι και μη αποδε­κτοί. Αν το δεχθούμε αυτό, θα μπορέσουμε να βρούμε πηγές στην πίστη μας για να αντιμετωπίσουμε την α­μυντικότητά μας.